Hình ảnh một con voi cái không ngà đang nghỉ ngơi trong Vườn quốc gia Gorongosa, Mozambique được chụp khi đang thu thập mẫu gen. Ảnh : CNN
Theo Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế, số lượng voi tại châu Phi đã có dấu hiệu giảm hơn 80% so với 3 năm trước đây và hiện đang đối mặt với tình trạng tuyệt chủng. Có lẽ do vậy mà tỷ lệ voi cái được sinh ra không có ngà trong Vườn quốc gia Gorongosa, Mozambique ngày càng nhiều.
Các nhà khoa học và chuyên gia về voi cho biết, hiện tượng tự tiến hóa không mọc ngà đã xuất hiện từ năm 1992, sau khi chúng tự thấy quá nhiều đồng loại bị bắn và biến mất dần để lấy ngà voi.
Ông Ryan Long, Phó Giáo sư về động vật hoang dã tại Đại học Idaho, cho biết chỉ trong khoảng thời gian 1997-2000, số lượng voi đã giảm mạnh từ khoảng 2.000 xuống còn khoảng 250 cá thể. Lí giải cho điều này, ông Long chỉ ra rằng đã có rất nhiều binh lính trong khu vực Gorongosa, trung tâm của cuộc xung đột chiến tranh, có hành vi giết voi, bán ngà để có tiền mua vũ khí, đạn dược, do đó mức độ săn bắn và trộm ngà voi diễn ra rất dữ dội và tàn ác.
Ngà voi buôn bán bất hợp pháp bị bắt giữ và tịch thu. Ảnh : Bnews
Theo đó tạp chí Science cũng công bố kết quả của cuộc khảo sát trên các con voi ở Vườn quốc gia, việc voi tự tiến hóa không mọc ngà chỉ có ở voi cái. May mắn thay, tuổi thọ của voi cái không có ngà là 28 năm với khả năng sống sót cao hơn lên đến 5 lần so với voi cái bình thường. Số lượng voi đã tăng trở lại tại Gorongosa lên khoảng 800 con.
Việc không có ngà dường như không gây bất lợi cho voi, bởi chúng đã dần thích nghi với điều này, tuy nhiên việc voi tự biến đổi gen để bảo vệ mình vẫn là một bí ẩn khiến các nhà khoa học muốn nghiên cứu thêm.
Trên thực tế, ngà voi chỉ đơn giản là một công cụ giúp con vật tự vệ và kiếm ăn. Dẫn lời TS Phạm Trọng Ảnh, nguyên cán bộ Phòng Động vật có xương sống (Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật) trả lời báo chí, cho rằng ngà voi về bản chất chỉ là răng của con voi và hoàn toàn không có tác dụng gì đối với sức khỏe của con người. Tại Việt Nam, việc khai thác, mua bán, vận chuyển ngà voi đều bị pháp luật nghiêm cấm với nhiều mức xử phạt nặng.