Một nghiên cứu mới trình bày chi tiết cách trăn Miến Điện (Python molorus bivittatus) đã phát triển một tính năng độc đáo cho phép hàm của chúng duỗi ra đủ rộng để nuốt chửng con mồi lớn gấp sáu lần so với cách nuốt của một số loài rắn có kích thước tương tự.
Mặc dù là một loài háu ăn, nhưng trăn Miến Điện hoang dã đang gặp nhiều khó khăn ở vùng quê nhà Đông Nam Á, một phần do con người đang làm co hẹp môi trường sống tự nhiên của chúng.
Nhưng tại bang Florida, Mỹ, trăn Miến Điện đang tiêu diệt các loài bản địa và làm rối loạn hệ sinh thái bằng cách ăn gần như tất cả mọi thứ trong tầm mắt của chúng.
Trăn Miến Điện đang nuốt chửng một con cá sấu.
Ian Bartoszek, một nhà khoa học môi trường thuộc trung tâm Bảo tồn Tây Nam Florida, cho biết: "Hệ sinh thái Everglades đang thay đổi theo thời gian thực dựa trên một loài, đó là trăn Miến Điện.
Lớp da hàm dưới siêu đàn hồi của trăn Miến Điện
Trong nghiên cứu mới, Bartoszek và ba nhà nghiên cứu khác đã xem xét kỹ hơn đặc điểm sinh học của loài trăn khổng lồ này, đặc biệt là khả năng ăn thịt và nuốt chửng hầu như bất kỳ sinh vật nào mà chúng bắt gặp.
Nghiên cứu cho thấy, để giúp cái miệng vốn đã lớn của chúng có thể mở rộng hơn nữa, loài trăn Miến Điện đã tiến hóa một tính năng đặc biệt: Lớp da siêu co giãn giữa hai hàm dưới cho phép chúng nuốt chửng những con vật thậm chí còn lớn hơn những gì mà chỉ riêng bộ hàm cơ động của chúng cho phép.
Lớp da hàm dưới siêu đàn hồi của trăn Miến Điện.
Không giống như hàm dưới của con người và các loài động vật có vú khác, xương hàm dưới của rắn không hợp nhất mà chỉ được kết nối lỏng lẻo với một dây chằng đàn hồi, cho phép miệng của chúng mở rộng hơn.
Bộ hàm có thể mở rộng có thể xem là tiêu chuẩn đối với các loài họ rắn, nhưng lớp da siêu co giãn thuộc hàm dưới của loài trăn Miến Điện đã đạt đến một cấp độ đàn hồi ưu việt hơn.
Trăn Miến Điện là loài có kích thước lớn
Bằng cách nghiên cứu các loài rắn cũng như các con mồi tiềm năng của chúng, các nhà nghiên cứu có thể ước tính loài động vật lớn nhất mà rắn có thể ăn, cùng với lợi ích tương đối của việc ăn các loại con mồi khác nhau, từ chuột, thỏ, đến cá sấu và hươu đuôi trắng.
Trăn Miến Điện rất lớn, dài tới 5 mét. Dữ liệu cho thấy kích thước cơ thể lớn hơn không chỉ cung cấp "thực đơn" phong phú hơn cho loài trăn này mà còn giúp chúng không trở thành thức ăn cho các loài săn mồi khác.
Đối với trăn Miến Điện trưởng thành tại bang Florida, chỉ có cá sấu mới có thể ăn thịt chúng nhưng ngược lại, chúng cũng có khả năng ăn thịt và nuốt chửng chính cá sấu.
Háu ăn, tuổi thọ cao, kích thước lớn, sinh sản nhiều, đó là những lý do khiến trăn Miến Điện trở thành sinh vật gây rối loạn hệ sinh thái tự nhiên tại bang Florida.
Khả năng sinh sản cao, sự phát triển tính dục nhanh chóng và tuổi thọ của trăn Miến Điện làm rõ lý do tại sao việc kiểm soát số lượng loài này thông qua việc loại bỏ các cá thể lại khó khăn.
Một con cái sinh sản cách nhau hàng năm, đẻ một lứa từ hai mươi đến năm mươi quả trứng và có thể sống từ hai mươi năm trở lên. Ngoài ra, với tư cách là động vật ăn thịt đầu bảng và chế độ ăn đa dạng, trăn Miến Điện nhắm đến một loạt các nhóm loài động vật khác.
Yêu cầu về chế độ ăn linh hoạt của trăn Miến Điện giúp chúng có thể tồn tại trong thời gian dài mà không cần thức ăn, nhưng khi có sẵn con mồi, chúng sẽ ăn thường xuyên. Do đó, trăn Miến Điện là mối đe dọa lớn đối với động vật hoang dã, đặc biệt là động vật có vú cỡ trung.