Một ngày nọ vào năm 1976, lão nông họ Triệu ở quận Phượng Tưởng, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, đẩy một chiếc xe chở đất để sửa lại tường nhà của mình. Khi đang đào, ông phát hiện một khối đất lạ.
Màu sắc và hình dạng của lớp đất này khác biệt so với khu vực xung quanh. Lớp hoàng thổ đào được có màu vàng và màu đỏ, được trộn lẫn với sỏi và rất cứng.
Vài ngày sau, dân làng bàn tán xôn xao về sự việc này. Tình cờ các nhà khảo cổ của Viện khảo cổ tỉnh Thiểm Tây đang điều tra ở gần đó, sự nhạy cảm nghề nghiệp khiến các các chuyên gia nhận định chắc chắn có điều gì đó không ổn.
Nhóm khảo cổ nhanh chóng chạy đến quận Phượng Tường để khảo sát thực địa. Qua nghiên cứu sơ bộ, họ nhận ra lớp đất này được trộn thủ công bằng tay. Kết quả khảo sát cho thấy bên dưới là một công trình ngầm khổng lồ có diện tích rộng bằng hai sân bóng rổ!
LĂNG MỘ CỦA TỔ TIÊN TẦN THỦY HOÀNG
Sau quá trình khai quật, danh tính của chủ nhân ngôi mộ đã được làm sáng tỏ. Các chuyên gia kết luận đây là lăng mộ của Tần Cảnh Công, tổ tiên của Tần Thủy Hoàng.
Quá trình khai quật tốn nhiều công sức và thời gian (Ảnh: Kknews)
Phải đến 10 năm sau, vào năm 1986, việc mở đường vào các hầm mộ và lối đi bên trong mới hoàn thành. Trong quá trình dọn dẹp, các di tích văn hóa dần được tìm thấy giữa các lớp đất đá.
Toàn bộ lăng mộ có hình chữ "Trung" (中), dài 300 mét từ bắc xuống nam, có diện tích hơn 5.000 mét vuông, lớn gấp 20 lần ngôi mộ Hán nổi tiếng nhất của Mã Vương Đôi.
Quan tài "ruột vàng khắc chữ" bằng gỗ bách trong buồng chính là hình thức mai táng cấp cao nhất được phát hiện vào thời Chu và Tần cho đến nay ở Trung Quốc. Để ngăn nước ngầm gây mục nát, quan tài được đúc và bịt kín bằng hợp kim chì, thiếc và sắt trắng.
Trong quá trình đúc kim loại, gỗ không bị cháy, và vật đúc rất mịn, cho thấy công nghệ nắm bắt tỷ lệ hợp kim và nhiệt độ đúc thời đó rất thuần thục.
Việc khai quật Lăng mộ Tần Công có thể nói là tốn nhiều thời gian và công sức. Từ năm 1976 đến năm 1986, cuộc khai quật đã kéo dài 10 năm và tạo nên một kỷ lục chưa từng có của ngành khảo cổ Trung Quốc. Trong lăng mộ có tới 80.000 mét khối đất. Để bảo vệ di tích văn hóa thì không thể dùng các công cụ hiện đại để đào bới mà chỉ có thể khai quật thủ công.
Lăng mộ của Tần Công có các lối đi và buồng lăng Đông và Tây. Đường vào mộ phía Đông dài 156,1m, đường vào lăng phía Tây dài 84,5m. Buồng chính dài 59,4m, rộng 38,8m, sâu 24,5m và có ba bậc tam cấp. Lăng mộ được cây dựng theo mô hình càng xuống đáy càng thu nhỏ, vì vậy nó được gọi là "Kim tự tháp ngược của phương Đông".
Mặc dù các nhà khảo cổ tìm thấy có tới 247 hố cướp trong lăng mộ Tần Công, vẫn còn hơn 3.500 di vật văn hóa được khai quật. Một số lượng lớn đồ gốm bằng ngọc và đồng được tìm thấy có giá trị lịch sử lớn.
Di vật được tìm thấy trong lăng mộ (Ảnh: Kknews)
Trong quá trình khám phá, sự xuất hiện 186 bộ xương cốt của các tử sĩ đã khiến khu khảo cổ toát lên một bầu không khí u ám.
Theo nghiên cứu của các nhà khảo cổ học, 160 trong số các tử sĩ đã chết tự nguyện, trong khi những người còn lại có thể là tù binh chiến tranh hoặc nô lệ. Họ là những người được chọn để mai táng trong lăng mộ của Tần Cảnh Công do quan niệm về cuộc sống ở thế giới bên kia của người xưa.
"Sử ký" và "Sách ca" đã ghi lại rằng Tần Cảnh Công đã giết khoảng 177 người để đưa vào lăng mộ. Việc khai quật được hơn 180 bộ hài cốt bên trong đã cho thấy xã hội của nhà nước Tần thời nô lệ, chứng minh tính chính xác của “Sử ký” va “Sách ca".
Tình trạng các bộ xương cho thấy khung cảnh lúc đó đẫm máu và tàn khốc như thế nào. Hình thức chôn cất bằng người và ngựa thật này là tiền thân của các chiến binh và ngựa đất nung của Tần Thủy Hoàng.
Bài viết tham khảo các nguồn: Sohu, Kknews, QQ