Tàu ngầm chống buôn lậu
Người Nga đang tạo ra con tàu đầu tiên trên thế giới được trang bị tên lửa hành trình và siêu vượt âm có thể vừa ẩn mình dưới đáy biển vừa có khả năng lướt trên mặt nước với tốc độ ngang hàng với những chiếc tàu nhanh nhất thế giới.
Cục thiết kế hàng hải trung ương Rubin, một trong những đơn vị đóng tàu lớn nhất của Nga, đã công bố thiết kế tàu ngầm hỗn hợp đầu tiên trên thế giới với tên gọi Strazh (Sentinel). Các nhà phát triển tham vọng con tàu mang phong cách "James Bond" này có thể phóng tên lửa từ dưới nước và lao trên bề mặt với tốc độ cao.
"Con tàu đang được đóng để xuất khẩu, chủ yếu cho các quốc gia Đông Nam Á với rất nhiều đảo và vùng biển nông", Vladimir Evseev, Tiến sĩ Kỹ thuật và Trưởng phòng Hội nhập Á-Âu SCO của Viện CIS cho biết.
Theo ông, chiếc tàu gần bờ này sẽ phát huy tác dụng trong cuộc chiến chống buôn lậu ma túy.
"Nó có thể ẩn mình dưới đáy biển và chờ một tàu ngầm nhỏ hoặc tàu cao tốc do những kẻ buôn lậu vận hành đi qua. Thông số kỹ thuật của con tàu rất lý tưởng để đánh chặn các mục tiêu này", Evseev lưu ý.
Strazh kết hợp tất cả các công nghệ đóng tàu mới nhất. Nó là một tàu cao tốc có thể tăng tốc trên mặt nước với tốc độ 35 hải lý/giờ (khoảng 80 km/h).
Ngoài ra, con tàu còn mang theo các hệ thống vũ khí mà các tàu tuần tra biên giới hiện đại còn thiếu.
"Nó có thể sử dụng cả tên lửa tầm xa (tên lửa hành trình Kalibr phóng từ biển) và tên lửa chống hạm Onyx. Trong tương lai, tàu sẽ có khả năng phóng tên lửa siêu vượt âm Zircon", nhà phân tích cho biết thêm.
Theo thiết kế, Strazh sẽ được trang bị một hệ thống trinh sát không người lái dạng trực thăng. Tức là con tàu sẽ có thể ẩn mình dưới nước sau khi phóng đi một máy bay không người lái để thu thập dữ liệu tình báo.
Strazh là sự tái sinh của tàu lặn Delfin (Cá heo) của Liên Xô, được phát triển vào những năm 1950, với công năng hỗn hợp kết hợp vũ khí và khả năng của tàu nổi lẫn tàu ngầm.
"Việc phát triển đã thất bại vì nó vừa là một con tàu mặt nước tồi vừa là một chiếc tàu ngầm tệ. Vấn đề chính là khả năng di chuyển: trên mặt nước một con tàu phải vượt được sóng, còn dưới nước thì phải luồn lách. Có vẻ như các kỹ sư vào năm 2022 đã giải quyết các vấn đề nan giải trong thời Liên Xô", Dmitry Litovkin, tổng biên tập Tạp chí Quân sự Độc lập cho biết.
Có khả thi trong thực tế?
Tuy nhiên, Litovkin cũng cảnh báo về việc cục thiết kế Rubin đang tìm người mua ngay cả trước khi con tàu thể hiện khả năng trong thực tế, nhắc lại sự việc Liên Xô từng thất bại trước Mỹ trong việc cung cấp trực thăng tấn công cho Ấn Độ.
"Chúng tôi muốn bán trực thăng Mi-28 cho người Ấn Độ. Hồi đó chiếc máy bay chỉ tồn tại trên giấy, vì vậy Delhi đã ký hợp đồng với người Mỹ để mua Apache, thứ đã được thử nghiệm trong chiến đấu", ông nói.
Nhà phân tích cho biết thêm, khách mua sẽ chỉ quan tâm cho đến khi Strazh chứng minh được khả năng thực sự.
Nga không phải là quốc gia đi tiên phong phát triển tàu hỗn hợp. Các kỹ sư Pháp và Anh đã phát triển các dự án tương tự vào đầu thế kỷ 21.
Cả hai mẫu SMX-25 và SSGT đều là các tàu cao tốc được thiết kế để đến khu vực chiến đấu với tốc độ khoảng 90 km/h, sau đó lặn xuống dưới nước và tấn công vào các vị trí của đối phương một cách bí mật.
"Vấn đề của các con tàu là hệ thống tuần duyên. Theo khái niệm, tốc độ cao sẽ cho phép chúng vượt qua các hệ thống tên lửa bờ biển một cách an toàn, di chuyển đến khu vực tấn công, lặn xuống đáy biển và khai hỏa. Nhưng trong thực tế, điều đó hóa ra là không thể. Khả năng ẩn mình kém của chúng dễ trở thành mục tiêu của hệ thống tên lửa", Litovkin lưu ý.
Ông nhấn mạnh cho đến ngày nay, vẫn chưa thể tạo ra một loại tàu ngầm lai thành công, vì hai khái niệm này làm tự suy yếu lẫn nhau, điều khiến tàu và tàu ngầm truyền thống vẫn vượt trội hơn nhiều khi đứng riêng rẽ.