Một ngọn núi lửa 'sơ sinh' đang phun trào ra lốc xoáy

Anh Việt | 04-08-2023 - 08:30 AM

(Tổ Quốc) - Nhiệt độ cao từ đá nham thạch nóng chảy phun ra từ miệng núi lửa làm nóng không khí ngay phía trên nó, làm cho không khí bớt đậm đặc hơn và khiến nó bốc lên, tạo thành lốc xoáy.

Một ngọn núi lửa vừa mới hình thành tại Iceland đã 'thông báo' về sự ra đời của nó bằng một tiếng nổ lớn, tạo ra những vụ nổ khí mê-tan và lốc xoáy. Khi kết hợp với dòng dung nham nóng chảy xung quanh, nó tạo nên một khung cảnh đầy kỳ vĩ.

Theo Live Science, núi lửa Litli-Hrútur, hay "Ram nhỏ", được sinh ra từ một vết nứt nứt trên mặt đất vào ngày 10/7 và đã phun ra những dòng dung nham kể từ đó đến nay. Văn phòng Khí tượng Iceland cho biết, những tiếng nổ lớn vang vọng từ địa điểm phun trào trên bán đảo Reykjanes vào hôm 27/7, cho thấy các túi khí metan bị mắc kẹt trong dòng dung nham đang phát nổ.

Không dừng lại ở đây, "núi lửa sơ sinh" mới nhất của Trái đất thậm chí đã tạo ra một cơn lốc xoáy, vốn có thể nhìn thấy bầu trời trong một video trên YouTube được đăng vào ngày 24 tháng 7.

Lốc xoáy hình thành bên trên miệng núi lửa Litli-Hrútur tại Iceland. Video: Martin Sanchez/Youtube

"Khi dung nham chảy qua một khu vực có thảm thực vật, khí mê-tan có thể được tạo ra khi thảm thực vật không bị đốt cháy hoàn toàn", Văn phòng Khí tượng Iceland cho biết trong một bài đăng trên Facebook.

Khí metan sau đó tích tụ trong các khoảng trống và lỗ hổng trong dung nham. Những túi khí metan này trộn với oxy để tạo thành một hỗn hợp khí rất dễ cháy. Chỉ cần một mồi lửa nhỏ, một vụ nổ sẽ xảy ra. Các quan chức cảnh báo rằng điều này gây nguy hiểm cho bất kỳ ai mạo hiểm đến quá gần dòng dung nham.

Đối với cơn lốc xoáy, nó hình thành phía trên Litli-Hrútur do sự kết hợp của các yếu tố khí tượng và địa chất. Nhiệt độ cao từ đá nham thạch nóng chảy phun ra từ miệng núi lửa làm nóng không khí ngay phía trên nó, làm cho không khí bớt đậm đặc hơn và khiến nó bốc lên. Trong điều kiện gió nhất định, cột khí nóng này có thể tạo thành lốc xoáy.

Một ngọn núi lửa 'sơ sinh' đang phun trào ra lốc xoáy - Ảnh 2.

Núi lửa Litli-Hrútur bắt đầu phun trào vào ngày 10 tháng 7. Ảnh: Anadolu Agency/Getty Images)

David Smart, một nhà nghiên cứu về bão và lốc xoáy tại Trung tâm Nguy hiểm của Đại học College London, cho biết, vẫn chưa rõ liệu cơn lốc xoáy hình thành từ các mảnh vụn đất đá lơ lửng phía trên lỗ thông hơi của núi lửa, hay hình thành từ sức nóng của dòng dung nham chảy trên mặt đất.

"Đây là một loại lốc xoáy đôi khi được nhìn thấy ở nơi có nguồn nhiệt mạnh trên mặt đất và bầu khí quyển không ổn định ở độ cao thấp nhất [0,6 dặm] hoặc gần bề mặt," chuyên gia này cho biết.

Theo Hiệp hội Khí tượng Hoàng gia, bầu khí quyển được coi là không ổn định khi nhiệt độ giảm nhanh theo độ cao.

Việc lốc xoáy hình thành trên núi lửa Litli-Hrútur có thể coi là ví dụ điển hình cho thấy điều kiện khí quyển tại khu vực này đặc biệt phù hợp để hình thành nên lốc xoáy.

Hiện tại, không có dấu hiệu nào cho thấy sự phun trào của núi lửa Litli-Hrútur sẽ lắng xuống. Các nhà nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra những thay đổi trong hoạt động của các miệng lỗ thông hơi khiến miệng núi lửa sụp đổ, làm tràn dung nham về phía bắc và phía tây trong khi dòng chảy về phía nam bị đình trệ.

Tham khảo Live Science

CÙNG CHUYÊN MỤC
XEM