Thuận tay trái có thực sự sáng tạo hơn? Kết quả quét sóng não sẽ đưa ra câu trả lời
Những người thuận tay trái có xu hướng khai thác vùng não phải thường xuyên hơn, có nghĩa là họ có xu hướng giải quyết các vấn đề một cách sáng tạo hơn.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu về sự thuận tay của con người trong hơn một thế kỷ qua và các khám phá đã cho thấy rất nhiều điều về cách bộ não con người có thể hoạt động khác đi.
Lâu nay, nhiều nguồn tin vẫn cho rằng người thuận tay trái luôn mang một thế mạnh, một tài lẻ nào đó. Nhưng sự thực liệu có như vậy?
Não của người thuận tay trái khác với người thuận tay phải
Thực tế, bộ não của những người thuận tay trái khác với những người thuận tay phải.
Đặc biệt, theo ông Eric Zillmer, giáo sư tâm lý học thần kinh tại Đại học Drexel, người thuận tay trái ít gặp phải hiện tượng não bộ thiên về 1 bên hơn so với những người thuận tay phải.
Hiện tượng não bộ thiên về 1 bên là lý thuyết cho rằng bộ não con người được chia thành hai nửa — bán cầu não trái và bán cầu não phải —mỗi nửa chịu trách nhiệm về bộ các chức năng riêng.
Phần não trái thường liên quan đến khả năng nói, viết, số học, ngôn ngữ và khả năng nắm bắt, trong khi phần não phải kiểm soát khả năng sáng tạo, kỹ năng âm nhạc và nghệ thuật, …
Nếu một nhà nghiên cứu bắt đầu trò chuyện với bạn và quét não của bạn bằng fMRI trong quá trình này, thì bán cầu não trái (được liên kết với ngôn ngữ) thường sẽ sáng hơn bán cầu não phải. Đó là điều mà các nhà nghiên cứu đã nhận thấy ở hầu hết những người thuận tay phải — đối với các tác vụ liên quan đến ngôn ngữ, bán cầu não trái hoạt động tích cực hơn bán cầu não phải.
Nhưng các nhà khoa học đã phát hiện ra điều ngược lại với hầu hết những người thuận tay trái.
Hầu hết bán cầu não phải của những người thuận tay trái đã cho thấy nhiều hoạt động hơn đối với các tác vụ về ngôn ngữ. Vì những người thuận tay trái ít phụ thuộc vào bán cầu não trái hơn, nên các nhà nghiên cứu coi điều này có nghĩa là họ ít gặp phải hiện tượng não bộ thiên về 1 bên hơn.
Và não trái và não phải khác nhau không chỉ ở khía cạnh ngôn ngữ.
Một nghiên cứu năm 2010 về tay thuận và sự nhận thức khuôn mặt cho thấy những người thuận tay trái sử dụng cả hai bán cầu não khi nhìn vào một khuôn mặt. Còn đối với những người thuận tay phải, việc nhận thức khuôn mặt phần lớn tập trung ở bán cầu não phải.
Điều này có liên quan gì đến mức độ sáng tạo?
Zillmer cho biết những khác biệt trong hiện tượng não bộ thiên về 1 bên có thể giúp những người thuận tay trái suy nghĩ theo hướng mới lạ hơn, và do đó có lợi thế sáng tạo hơn.
Sự sáng tạo có thể đến dễ dàng hơn với người thuận tay trái
Có lẽ những nghiên cứu thuyết phục nhất về mối liên hệ giữa tay thuận và sự sáng tạo là các nghiên cứu về những người có mức độ phân liệt cao – tức là những đặc điểm tính cách giống với tâm thần phân liệt nhưng không nghiêm trọng bằng.
Vào đầu những năm 2000, nhiều nhóm nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ thú vị giữa những người có óc sáng tạo cao — chẳng hạn như nhạc sĩ chuyên nghiệp và nghệ sĩ thị giác — với mức độ phân liệt cao.
Hơn nữa, những người mắc bệnh tâm thần phân liệt rõ rệt cũng cho thấy bán cầu não phải hoạt động tích cực hơn cho các nhiệm vụ vốn thường do bán cầu não trái đảm nhiệm - tương tự như những gì được ghi nhận ở những người thuận tay trái và thuận cả hai tay.
Vì vậy, nếu những người có mức độ phân liệt cao có khả năng sáng tạo cao hơn, thì có thể ngầm hiểu rằng những người thuận tay trái cũng có thể sáng tạo hơn người thuận tay phải. Tất nhiên vẫn cần có nhiều nghiên cứu hơn để củng cố suy luận này.
Cần chú ý là bán cầu não phải có liên quan đến tư duy phân tích — tức là khả năng suy nghĩ sáng tạo về một số giải pháp độc đáo cho một vấn đề cụ thể. Vì vậy, nếu những người thuận tay trái có xu hướng khai thác vùng não đó thường xuyên hơn, thì cũng có nghĩa là họ có xu hướng giải quyết các vấn đề một cách sáng tạo hơn.
Khả năng những người thuận tay trái sáng tạo hơn cũng có thể một phần là do họ liên tục phải thích nghi với một thế giới vốn được xây dựng cho những người thuận tay phải.
Katina Bajaj, nhà nghiên cứu tâm lý học lâm sàng và đồng sáng lập công ty Daydreamers, cho biết điều này vô tình tạo cơ hội cho những người thuận tay trái sử dụng trí tưởng tượng của họ thường xuyên hơn, từ đó giúp họ nuôi dưỡng khả năng sáng tạo.
Bajaj nói: “Bộ não sáng tạo của chúng ta được sử dụng khi chúng ta tham gia vào những trải nghiệm mới, lạ. Do những người thuận tay trái liên tục phải điều chỉnh trong thế giới của phần đa những người thuận tay phải, nên họ phải sử dụng trí tưởng tượng của mình nhiều hơn, và theo thời gian họ cũng dễ tưởng tượng và sáng tạo hơn."
Tại sao có những người thuận tay trái?
Các nhà nghiên cứu không biết chính xác tại sao khoảng 10% dân số thuận tay trái. Nhưng một số nghiên cứu đã đưa ra gợi ý về cách thức và thời điểm xác định tay thuận.
Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng họ có thể dự đoán một cách hợp lý xu hướng sử dụng tay thuận của một đứa trẻ bằng cách quan sát xem chúng thích di chuyển bàn tay nào từ khi còn nằm trong bụng mẹ.
Và một nghiên cứu gần đây hơn vào năm 2020 đã phát hiện ra rằng việc thuận tay ít nhất có một phần là do di truyền và có thể do yếu tố di truyền hoàn toàn quyết định.
Nhưng cũng không thể bỏ qua các yếu tố môi trường, Zillmer nói. Ví dụ, một đứa trẻ có cha mẹ thuận tay trái có thể cũng sẽ thuận tay trái do bắt chước, bất kể chúng thích di chuyển tay nào khi còn trong bụng mẹ.
Và điều tương tự cũng xảy ra với sự sáng tạo: “Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng một số người được sinh ra với mức độ cởi mở cao hơn những người khác,” Bajaj nói. "Còn theo quan điểm của tôi, khi chúng ta càng trau dồi sự sáng tạo, thì nó càng có điều kiện phát triển."
Suy cho cùng, nếu bạn muốn trở nên sáng tạo hơn, hãy luyện tập. Nếu bạn muốn sử dụng tay trái thường xuyên hơn, hãy luyện tập. Khi có đủ sức mạnh ý chí, bộ não sẽ hoàn toàn do bạn làm chủ.