Năm 1957, như mọi ngày thường, lão nông Ân Tư Nghĩa ở thôn Thái Bình, huyện Hoa, thuộc tỉnh Thiểm Tây dậy sớm dắt trâu ra đồng cày bừa. Không lâu sau khi ông bắt đầu công việc, cái cày bất ngờ bị đập vào một vật cứng. Ông lão nghĩ ngợi lại đụng trúng đá, đành bỏ dụng cụ, lục tìm món đồ trong đất để vứt đi.
"Cục đá" mà lão nông tìm thấy chính là một chiếc bình có hình chim đại bàng. (Ảnh: Kknews)
Nhưng cục đá mãi không hề lay chuyển, ông đành dùng cuốc để đào nó lên. Sau một hồi cật lực đào, cuối cùng ông cũng lôi ra tảng đá. Lúc này, ông phát hiện ra đó không phải là hòn đá mà là một cái nồi hình đại bàng. Mặc dù rất tò mò không biết là gì nên ông lão định dùng nó làm vật đựng đồ cho gà ăn.
Sự tồn tại của chiếc nồi đất này đã bị Ân Tư Nghĩa lãng quên sau một thời gian. Cho đến một năm sau, một sinh viên thuộc khoa Khảo cổ học của Đại học Bắc Kinh trong chuyến đi khám phá và nghiên cứu văn hóa Ngưỡng Thiều (một văn hóa thời kỳ đồ đá tại Hoàng Hà) tại thôn Thái Bình.
Chiếc bình này thuộc nền văn hóa Ngưỡng Thiều, tồn tại hơn 6.000 năm. (Ảnh: Kknews)
Khi lái xe đến làng để phổ biến tầm quan trọng của các di tích văn hóa cho người dân, họ tình cờ gặp Ân Tư Nghĩa vừa đi làm ruộng về. Nghe xong, Ân Tư Nghĩa chợt nghĩ đến cái chậu đựng thức ăn cho gà ở nhà nên đã mời họ về nhà giúp kiểm định.
Hóa ra cái chậu đó thực sự là một món cổ vật. Đám sinh viên không còn nghi ngờ gì, lập tức gọi điện cho Cục Di tích Văn hóa Địa phương. Các chuyên gia khảo cổ đã xác nhận đây là một chiếc bình cổ thuộc nền văn hóa Ngưỡng Thiều, đã tồn tại hơn 6.000 năm. Phát hiện này khiến các nhà khảo cổ rất phấn khích, họ nói: "Chiếc bình này giá trị 600 triệu NDT và nó là quốc bảo".
Chiếc bình hình chim đại bàng đã được đặt tên là "Đào ưng đỉnh". Nhờ công của ông lão, các chuyên gia đã cảm ơn và gửi tặng số tiền lớn cho ông.
Sau đó, các nhà khảo cổ đã đến khu vực Ân Tư Nghĩa tìm thấy cổ vật để khai quật thì đã phát hiện ra một ngôi mộ cổ với số lượng lớn đồ tạo tác thuộc thời kỳ đồ đá.
Ngoài "Đào ưng đỉnh", các nhà khảo cổ còn tìm thấy nhiều dao bằng xương và đá. (Ảnh: Kknews)
Từ hình dáng của chiếc bình, nhận thức của các chuyên gia về nghề thủ công tạo tác của thời kỳ đồ đá. Nó được dùng với chức năng của một bình nghi lễ trong các hoạt động tế lễ. Có thể thấy, chủ nhân của ngôi mộ là người có địa vị xã hội nhất định.
Đặc biệt, vào tháng 6 năm 1993, khi Bắc Kinh lần đầu tiên tham gia đấu thầu Thế vận hội Olympic. "Đào ưng đỉnh" đã được giao trọng trách quan trọng tham gia đấu thầu. Nó đã được mang tới trưng bày tại Bảo tàng Olympic Thụy Sĩ với mong muốn thể hiện nền văn hóa lâu đời của Trung Quốc với thế giới.
Vào năm 2002, "Đào ưng đỉnh" đã được Trung Quốc đưa vào danh sách những cổ vật văn hóa bị cấm đem ra nước ngoài triển lãm.
Tham khảo: Sohu