Một phát hiện khảo cổ mang tính lịch sử được thực hiện bởi Luis Lens và người anh rể César Gimeno, khi đang đi lặn ngoài ở Portitxol, Xàbia, bờ biển phía đông Tây Ban Nha. Họ đã tình cờ phát hiện ra số lượng đồng tiền vàng thời La Mã có lẽ là lớn nhất từng thấy ở Tây Ban Nha.
Khi đó, Luis Lens đã bị thu hút bởi một "tia sáng" phản chiếu ánh lên từ một tảng đá nằm nép mình dưới độ sâu khoảng bảy mét. "Vì tò mò, tôi đã quyết định lặn xuống nhặt mảnh kim loại, nó thoạt nhìn giống như "đồng 10 xu"", Luis Lens chia sẻ lại với tờ nhật báo "El País".
Lúc quay trở lại thuyền của mình, sau khi gột rửa kĩ càng các mảng bám trên đồng xu, anh phát hiện trên miếng kim loại có khắc một "hình ảnh cổ đại, giống như khuôn mặt của người Hy Lạp hoặc La Mã". Do đó, anh quyết định cùng người anh rể quay trở lại địa điểm tìm thấy mảnh kim loại, cầm theo một cái vặn nút chai và một con dao của Quân đội Thụy Sĩ có sẵn trên thuyền để tìm kiếm thêm.
Nhóm chuyên gia đang tìm thêm các cổ vật khác. Ảnh: University of Alicante
Sau hai giờ lặn, Luis Lens và César Gimeno đã tìm thấy được 8 đồng tiền vàng và họ sau đó đã quyết định báo cơ quan chức năng để tìm hiểu rõ hơn về những gì tìm được. 45 mẫu vật khác sau đó cũng được các nhà khảo cổ thu thập khi tìm kiếm theo chỉ dẫn của họ.
Các nhà nghiên cứu từ Viện Khảo cổ học và Di sản Lịch sử của trường Alicante sau khi phân tích mẫu vật đã xác nhận rằng những đồng xu tìm được có niên đại từ cuối thế kỷ thứ 4 đến đầu thế kỷ thứ 5. Những đồng tiền được tìm thấy đều ở trong tình trạng tốt, đến mức có thể dễ dàng đọc được các ký tự khắc trên mặt xu. Điều này đã giúp nhóm nghiên cứu xác định được chúng xuất hiện từ niên đại nào, dưới thời vua nào trị vì.
Cụ thể, có 3 đồng xu có niên đại từ thời Valentinian I, 7 đồng có nguồn gốc từ thời Valentinian II, 15 đồng từ Theodosius I, 17 đồng từ Arcadius, 10 đồng từ thời Honorius. Duy chỉ có 1 đồng xu chưa xác định được nguồn gốc vì dòng chữ trên nó đã bị biến dạng.
Bên cạnh đồng xu, các thợ lặn còn tìm thấy ba chiếc đinh, có thể được làm từ đồng, cũng như tàn tích của một chiếc rương biển làm bằng chì bị nước biển ăn mòn nghiêm trọng.
Hiện vật tại khu vực tìm thấy những đồng xu cổ. Ảnh: University of Alicante
Jaime Molina Vidal, giáo sư lịch sử cổ đại tại Đại học Alicante và là trưởng nhóm các nhà khảo cổ học dưới nước, cho biết đây là một trong những bộ tiền vàng La Mã lớn nhất được tìm thấy ở châu Âu. Ông cũng chia sẻ thêm rằng những đồng tiền này có thể được giấu bởi một chủ đất địa phương giàu có, người muốn bảo vệ số tiền của họ khỏi những kẻ cướp bóc và xâm lược Đế chế Tây La Mã vào giữa thế kỷ 4 và 5. Dù bị chôn vùi suốt 1.500 năm dưới biển sâu, kho báu này đã được bảo quan rất tốt, ông nói thêm.
Khám phá này sẽ ít nhiều giúp minh họa một giai đoạn lịch sử khi người Suevi, người Vandals và người Alan, dẫn đến sự lụi tàn của Đế chế La Mã ở Bán đảo Iberia từ năm 409 sau Công nguyên, giáo sư Molina Vidal nhấn mạnh.
Các đồng xu sẽ được phục hồi và trưng bày tại Bảo tàng Dân tộc học và Khảo cổ học Soler Blasco ở Xàbia. Chính quyền địa phương Valencia đã phân bổ thêm 17.800 euro (khoảng 475 triệu VND) cho nhóm nghiên cứu của trường Alicante, dẫn đầu bởi giáo sư Molina Vidal để tiếp tục thực hiện các thăm dò khảo cổ tại khu vực này.
Theo Paris match