Trải nghiệm nghệ thuật đa giác quan
Buổi diễn kéo dài hơn một tiếng với 10 tác phẩm, nhưng những tràng pháo tay vang dội đã nói lên sức nóng của nghệ thuật vút lên giữa khu nhà xưởng Hồng Hà.
"Là đó" là câu chuyện về hành trình phát triển của nhóm, từ một cây tre nên chiếc đàn đó, từ những thanh âm nhẹ nhàng đến hùng hồn, vang dội và người nghe còn có thể nhận thấy một chút dí dỏm, duyên dáng đâu đây.
"Día à" nói về tình yêu đơn phương, mộc mạc của cô gái dân tộc tên "Día" dành cho anh Minh "đàn môi", với âm thanh như vút lên từ đáy vực, theo triền núi mà vươn tới trời cao rồi lại thảng thốt chao mình tan vỡ.
"Đó đây" là cuộc dạo chơi của giác quan, là trong quán bar vùng xuôi uống chén rượu ngô, hay một ly whiskey tít trên núi cao, là sự hòa trộn hiện đại - truyền thống, miền ngược - miền xuôi, và khi đã ngà "say" thì không còn miền nào cả. Tất cả làm nên một dàn hợp âm vừa trong sáng, hấp dẫn như thiên nhiên, cuộc sống, lại thật và tình như tâm hồn của người nghệ sĩ.
Nghệ sĩ Đàn Đó kể chuyện qua âm thanh
Tranh Nguyễn Đức Phương đã hoàn thiện hành trình trải nghiệm nghệ thuật đa giác quan của minishow tại Đàn Đó lab. Trên nền tranh màu đất đỏ và cả các mảnh gốm vỡ, nhân vật có tạo hình giản đơn, mộc mạc nhưng ấn tượng như chính âm nhạc tại nơi này. Trong tranh là cảnh sinh hoạt thường ngày của nhóm, khi sáng tác, lúc nghỉ ngơi, và đặc biệt toát lên ở họ một niềm vui chân thành, hồn nhiên.
"Đàn Đó": Cảm hứng từ chất liệu bản địa
Năm 2012, nhóm nghệ sĩ Nguyễn Đức Minh, Đinh Anh Tuấn, Nguyễn Quang Sự, Trần Kim Ngọc trở về nước sau bốn năm cùng lưu diễn ở châu Âu trong khuôn khổ chương trình xiếc đương đại nổi tiếng "Làng tôi". Đó cũng là thời điểm nhóm được thành lập để "kéo dài niềm hạnh phúc" sáng tạo và thực hành nghệ thuật.
Tại một xưởng làm việc ở Gia Lâm, Hà Nội, họ bắt đầu nghiên cứu và phát triển các nhạc cụ mới, chủ yếu làm từ tre - chất liệu quen thuộc gắn liền với văn hóa, đời sống và hồn cốt người Việt.
Trong giai đoạn này, Đàn Đó đón nhận thêm thành viên mới - nghệ sĩ thị giác Nguyễn Đức Phương, người ghi lại công việc của các nghệ sĩ qua tranh vẽ, từ đó tìm ra bước ngoặt của thực hành nghệ thuật khi bắt đầu chế trộn đất dùng làm bột màu, tìm tòi và thử các kỹ thuật về đường nét, sắc độ, bề mặt...
Nhóm nghệ sĩ Đàn Đó
Chất liệu mộc mạc, âm thanh thuần khiết
"Đàn Đó" cũng là tên nhạc cụ đặc biệt làm từ thân cây tre - đứa con đầu lòng của nhóm nghệ sĩ.
"Qua cây tre, chúng tôi được tiếp cận với văn hóa các vùng miền khác nhau. Đó chính là cảm hứng vô tận để chúng tôi theo đuổi triết lý… về các màu sắc phong phú và giàu có trong nền tảng văn hóa Việt Nam", anh Nguyễn Đức Minh chia sẻ.
"Đó" - cái tên được đặt vì vừa mang hình dáng tương tự ngư cụ truyền thống của Việt Nam - cái đó; vừa chỉ âm thanh "đó" - âm thanh nguyên thủy, như thiên nhiên dội về, âm thanh "không ai nhớ mặt đặt tên", nhưng khi nghe thấy người nghe lại ồ lên vì "hóa ra là âm thanh đó".
Hành trình nghệ thuật kì thú bắt đầu từ chiếc Đàn Đó
Để có những âm thanh trong trẻo, thuần khiết "đó" là tâm huyết đặt vào từng chi tiết đàn, cũng là câu chuyện thú vị và gian nan về quá trình sáng tạo nhạc cụ từ hai chất liệu nền tảng là tre và đất, tạo ra cả dàn nhạc với đầy đủ các dải âm.
Các nghệ sĩ đã rong ruổi từ Bắc chí Nam, chọn bụi tre hoang dã, thân già ít nhất 15 - 20 tuổi, đốt thứ tư từ dưới gốc lên, chờ nửa năm cho khô tự nhiên... để làm nên "Đàn Đó". Họ ghép hai nguyên liệu tưởng không liên quan là một chiếc chum lớn và mảnh săm xe máy thành chiếc "Trống Chum" có âm trầm hiếm hoi trong bộ nhạc cụ Việt. Và chiếc "Trống Lãng" có một không hai đã được đặt làm theo thiết kế riêng ở làng gốm trứ danh Phù Lãng, rồi lấy luôn chữ "Lãng" làm tên. Ngoài ra có: đàn niêu, con tè, trống lăn, trống thanh, chiêng đó, sáo thiu… và mới đây là sáo nước.
Những âm thanh "đó" được tạo ra từ bộ nhạc cụ đặc biệt
12 năm - vòng tuần hoàn cũ khép lại, vòng tuần hoàn mới mở ra
12 năm tham gia vào SEA sound dàn nhạc bản địa Đông Nam Á, tạo nên "Chém gió concert", "Lời của tre", "Đàn Đó", "Xuyên Không"... là hành trình các nghệ sĩ trải qua bồng bột thanh xuân, bước sang tuổi trung niên thêm phần điềm đạm, nhưng sự nhiệt huyết, cần mẫn, sức sáng tạo không ngừng vẫn vẹn nguyên như thuở đầu.
Đến nay, họ tiếp tục triết lý thực hành nghệ thuật độc bản dưới diện mạo và sứ mệnh mới: mang âm thanh của Đàn Đó vang xa hơn, ra ngoài biên giới, với tinh thần âm nhạc đương đại.
Không dừng ở nhạc cụ truyền thống, nhóm nghệ sĩ đã có những thử nghiệm và thực hành đột phá, tưởng như tương khắc - kết hợp với những nghệ sĩ phương Tây: Beatbox, guitar bass, nhóm nghệ sĩ đương đại Limebócx, nghệ sĩ Jazz Quyền Thiện Đắc và gần nhất là Bryan Charles Wilson - nghệ sĩ Cello người Mỹ. Bryan khao khát đưa màu sắc âm nhạc dân gian Việt vào tác phẩm, mang lại tinh thần khác biệt cho ngôn ngữ của nhạc cụ cổ điển phương Tây, và mong muốn chia sẻ tới thính giả quốc tế.
Bryan Charles Wilson - một nghệ sĩ Cello người Mỹ yêu âm nhạc dân gian Việt
Với tư duy nghệ thuật độc đáo, kỹ năng biểu diễn ấn tượng, cùng tình yêu sâu sắc với văn hóa dân tộc và văn hóa bản địa; tin rằng những âm thanh độc bản mà quen thuộc của Đàn Đó chắc chắn được cộng đồng yêu nghệ thuật nói riêng, công chúng nói chung đón nhận nhiệt thành.
Chương trình hòa nhạc "Xuyên Không", cuộc gặp gỡ thú vị của hai nền tảng ngôn ngữ âm nhạc - Jazz phương Tây và nhạc bản địa Việt Nam, kể về mối lương duyên giữa nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc và nhóm Đàn Đó sẽ diễn ra tối 19h - 21h30 ngày 20 - 21/01/2024 tại địa chỉ Đàn Đó lab, khu nhà xưởng Hồng Hà cuối ngõ 109 Trường Chinh Thanh Xuân - Hà Nội.
Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ:
- Số điện thoại: 0988 778 883
- Email: dandovietnam@gmail.com
- Hoặc nhắn tin trực tiếp tại: https://www.facebook.com/dando.vietnam/