Black Adam: Phim siêu anh hùng chỉ ra tương lai thú vị cho DC nhưng vẫn gây thất vọng

Trong Black Adam, Dwayne Johnson (The Rock) thủ vai Teth-Adam, một nô lệ người Kahndaq được phù thuỷ Shazam trao sức mạnh. Tuy nhiên, quyền lực tối thượng đã khiến Teth-Adam tha hoá và bị giam cầm trong một lăng mộ dưới lòng đất. Sau gần 5.000 năm ngủ yên, Teth-Adam vô tình được một phụ nữ tên Adrianna (Sarah Shahi) đánh thức. Biệt đội Justice Society (JSA) dưới sự chỉ huy của Hawkman (Aldis Hodge) đã được phái đi giải quyết mối đe doạ này.

Black Adam được giới thiệu là tác phẩm mở ra kỷ nguyên mới cho DCEU sau nhiều năm dậm chân tại chỗ. Tuy nhiên, các cây bút phê bình và khán giả đại chúng đang như nước và lửa khi nói về bộ phim. Trong khi giới phê bình đánh giá chất lượng nghệ thuật của tác phẩm với The Rock trong vai chính ở mức dưới trung bình thì người hâm mộ lại rộng rãi đánh giá phim trên mức khá. Phần nhận xét tổng quan cho Black Adam của các cây bút phê bình trên chuyên trang Rotten Tomatoes viết: “Sau cùng, Black Adam có thể là tác phẩm chỉ ra tương lai thú vị cho các bộ phim của DC. Nhưng với tư cách một phim độc lập, tác phẩm có nhiều điểm gây thất vọng tràn trề”.

The Rock vừa vặn về ngoại hình nhưng thiếu chiều sâu

Black Adam (hay Teth-Adam như đúng cái tên cha sinh mẹ đẻ) là nhân vật có quyền năng sánh ngang Superman, từng một tay đánh bại đế chế bạo tàn cai trị quê hương Kahndaq. Nhưng rồi anh đã đánh mất mình, lạc lối trong bạo lực và thù hận nhân danh công lý. Công lý của Teth-Adam chính là những người đồng bào bị nô lệ của mình phải được tự do, và những kẻ đàn áp phải đền tội. Sự đền tội đồng nghĩa với cái chết. Nếu lý tưởng phụng sự công lý của Teth-Adam khiến anh ta trông giống một lãnh tụ tinh thần, một siêu anh hùng cứu thế thì phương châm hành động lại biến nhân vật thành kẻ hiếu sát.

Trên màn ảnh, thể hình đồ sộ của The Rock vừa vặn tuyệt đối với bộ đồ Black Adam, với hình ảnh một chiến binh can trường thiện chiến. Nhưng kỹ năng nhập vai của anh vẫn như một món ăn chế biến sẵn - đại trà, thiếu những gia vị bí mật. Xem The Rock diễn trong Black Adam, khán giả vẫn thấy được hình bóng anh trong những vai diễn trước - từ khuôn mặt lầm lì, ánh mắt gườm gườm đe dọa tới dáng đi, cách chuyển động. Sau nhiều năm chuyên trị dạng vai người tốt trên màn ảnh, diễn xuất của ngôi sao cơ bắp không tránh khỏi lối mòn của sự một màu, có cương nhưng thiếu nhu.

Teth-Adam cùng lúc là mắt xích quan trọng trong ba quan hệ lớn: Kẻ đối đầu với JSA, người bảo vệ hai mẹ con Adrianna và người cha không ngừng cắn rứt vì cái chết của con trai. The Rock mạnh mẽ, đầy thuyết phục trong những cảnh chiến đấu. Anh cho thấy mình là đối thủ không chỉ to cơ mà còn to mồm khi đối đầu JSA, là tử thần sống dậy với đám lính đánh thuê đang đô hộ Kahndaq. Tuy nhiên, trong những phân cảnh đòi hỏi sự bùng nổ cảm xúc, biểu cảm của The Rock khiến anh trông giống một ông chú đã chết ở trong lòng.

Màn hóa thân vừa vặn về hình ảnh nhưng thiếu hụt chiều sâu của The Rock, cùng với một cốt truyện về người đàn ông bảo vệ cô nhi quả phụ trước sự truy đuổi của những thế lực tối tân và được tình yêu thương của họ cảm hóa đôi lúc gợi nhớ Terminator 2: Judgement Day (1992). Nhưng trong bộ phim cũ, Arnold Schwarzenegger vào vai người máy vô cảm, còn The Rock hóa thân thành một con người. 

Phiên bản Teth-Adam của The Rock là một gã phản anh hùng thú vị nhưng thiếu hấp dẫn. Anh hợp với vai trò kép phụ siêu mạnh, một đối thủ khó nhằn trong câu chuyện của một anh hùng khác thay vì cáng đáng vai trò nam chính của một phim độc lập. Sự xuất hiện của nhân vật đã mở đường cho JSA gia nhập DCEU, và nhiều khả năng, là ít nhất thêm hai tác phẩm nữa cho vũ trụ siêu anh hùng này với Black Adam đối đầu hai đối thủ ngang sức ngang tài Shazam (Zachary Levy) và Superman (Henry Cavill).

Black Adam đã dự đoán thành công tương lai của chính nó?

Trong Black Adam, gã phản anh hùng luôn được người dân tung hô trong khi biệt đội siêu anh hùng JSA lại bị chê bai, phản đối. Chi tiết này một cách tình cờ đang phản ánh chính xác bất đồng quan điểm giữa hai phe khán giả, chuyên gia khi nói về Black Adam sau những ngày đầu tiên ra rạp. Có đến 89% tài khoản người dùng Rotten Tomatoes nhận xét phim hay, đồng quan điểm với vô số bình luận trên mạng xã hội. Trong khi đó, chỉ có 44% cây bút phê bình phản hồi tích cực về phim trên Rotten Tomatoes; Black Adam nhận điểm chuyên gia Metascore 40/100 từ trang Metacritic.

Giới phê bình đánh giá Black Adam dựa trên việc bóc tách nội dung, phân tích kỹ thuật làm phim, xây kịch bản. Với khán giả, họ xem bộ phim này để tìm kiếm những cảm giác giật gân khó thấy trong đời thực. Black Adam chính là một tác phẩm được đo ni đóng giày cho trải nghiệm giải trí trên màn ảnh rộng. Phim sở hữu đại cảnh hoành tráng, các pha hành động mãn nhãn, dàn siêu anh hùng mạnh mẽ, những người bạn đồng hành thuộc nhóm yếu thế, không quên những màn tấu hài nhẹ nhàng giữa các nhân vật. Đây là công thức ăn tiền đã trở thành tiêu chuẩn chung cho dòng phim siêu anh hùng.

Trên phim, Teth-Adam được tung hô vì anh là người hùng đã xuất hiện khi Kahndaq chịu cảnh lầm than mà không siêu anh hùng nào đến ứng cứu. Họ chán ghét các siêu anh hùng vì phớt lờ lời cầu xin của mình, và giờ xuất hiện chỉ để triệt tiêu niềm hy vọng vừa xuất hiện. Người dân cũng mong muốn cái ác phải bị tuyệt diệt, nhưng các siêu anh hùng lại gây thất vọng khi không có thẩm quyền thi hành án. 

Kết quả, họ tung hô khi Teth-Adam thay mình giết lũ đánh thuê xâm lăng, nhưng thất vọng khi thấy các siêu anh hùng chật vật cứu mạng những kẻ ấy. Trên màn ảnh, không thiếu các siêu anh hùng bị công chúng tẩy chay. Nhưng có lẽ JSA là biệt đội đầu tiên bị phản đối vì người dân ủng hộ tư tưởng của một siêu anh hùng khác. Black Adam có lẽ cũng là tác phẩm đầu tiên mà người dân từ chối sự giúp đỡ của các siêu anh hùng "ngoại bang", vì vấn đề của đất nước họ phải để họ tự giải quyết.

Black Adam cũng xoáy sâu vào sự trao quyền. Teth-Adam được người dân Kahndaq tin tưởng trao sứ mệnh là người bảo vệ, nhưng JSA phủ nhận vì lý do anh ta là người hiếu sát. Sức mạnh thần thánh của Shazam được trao cho những người xứng đáng, bất kể xuất thân... Ngay cả Teth-Adam cũng phải chiến đấu để chứng minh mình xứng đáng với sức mạnh thần thánh đang chảy trong cơ thể.

Theo đuổi những tư tưởng lớn lao đến vậy, nhưng khi triển khai nội dung, Black Adam cho thấy không ít bất cập trong cách dẫn dắt câu chuyện. Bộ phim luân phiên thay đổi vị trí quan sát giữa Black Adam, JSA và hai mẹ con Adrianna, giúp câu chuyện phát triển theo thế kiềng ba chân. Thế nhưng, việc phim tô vẽ quá nhiều chi tiết phụ cho từng nhóm nhân vật lại tạo ra tác dụng ngược, khiến câu chuyện lê thê và... sến.

Ở hồi thứ nhất, trường đoạn Teth-Adam đối đầu đám lính đánh thuê đột ngột "chuyển tông" theo phong cách Viễn Tây đã khiến dòng chảy văn hóa trong phim - vốn xoay quanh khu vực văn minh Đông Á - bị xáo trộn. Không dưới hai lần Dr. Fate (Pierce Brosnan) hay Adrianna có màn diễn thuyết đầy tâm huyết trên màn ảnh. Nhưng việc có đến hai nhân vật cùng thích chiêm nghiệm sâu sắc trong một bộ phim dài 124 phút dường như là quá nhiều.

Adrianna được giới thiệu là một người đấu tranh vì tự do của Kahndaq, bị lính đánh thuê truy nã, nhưng từ đầu chí cuối không hề cho thấy mình có liên hệ hay đang phối hợp bất cứ tổ chức nào. Vai trò người hiệu triệu cũng được trao cho con trai cô, Amon Tomaz (Bodhi Sabongui). Biểu hiện và các lựa chọn của cô cho thấy đây là một phụ nữ đơn độc thay vì người lãnh đạo có khả năng đe dọa tới một thể chế. Các nhân vật liên tục nhắc đến một tập đoàn tội phạm nguy hiểm, nhưng hiện diện của chúng chỉ là một nhóm lính đánh thuê thoắt ẩn thoắt hiện.

Trong hồi 3, để chuẩn bị cho màn xuất hiện của trùm cuối cũng như các tình tiết được xem là điểm nhấn quan trọng, kịch bản lộ sự sắp đặt lộ liễu. Nó buộc các nhân vật hành động theo nhiều cách rất khó hiểu như người biết bay lại chọn chạy bộ, kẻ có thể chạm tới sức mạnh thần thánh trong một cái chớp mắt lại quyết định vượt ngục trong thân xác người phàm…

Những vấn đề muôn thuở của DCEU

Trong Black Adam, ngoài màn “ra quân” của gã phản anh hùng, Warner Bros. cũng đồng thời phủi bụi cho nhóm siêu anh hùng 82 năm tuổi Justice Society và lần đầu tiên đưa họ lên màn ảnh rộng. Chưa rõ JSA có phải hướng đi mới của DCEU sau thất bại mang tên Justice League hay không, nhưng trong lần đầu ra quân, họ đều là “hàng đính kèm” vào câu chuyện của một nhân vật khác. Năm 2016, Justice League và Wonder Woman cướp sân khấu của Batman (Ben Affleck) trong Batman v Superman: Dawn of Justice. Năm 2022, JSA cũng giành mất một nửa ánh hào quang của Black Adam trong suốt bộ phim.

Cứ như thể, sau chừng ấy năm, ê-kíp sáng tạo của Warner Bros. vẫn chưa rút ra bài học về sự kiên nhẫn và từ tốn. Sự xuất hiện của Justice League từng khiến Batman vuột mất cơ hội tự giới thiệu bản thân một cách rành rọt trong lần đầu tiên ra mắt khán giả, khiến anh trở nên lạc lõng và nực cười khi luôn tụt lại phía sau hai nhân vật với sức mạnh xứng ngang thánh thần Superman (Henry Cavill) và Wonder Woman (Gal Gadot).

Về phần Teth-Adam, ngay từ đầu nhân vật và những người ủng hộ anh ta đã ở thế đối địch JSA. Đây là một ưu thế mà Batman chưa từng có vì anh cũng là thành viên của Justice League. Xuyên suốt bộ phim, có thể nói mâu thuẫn giữa Black Adam và JSA càng được đào sâu, gã phản anh hùng càng có đất để bộc lộ các tầng phức tạp trong tâm lý.

Tuy nhiên, việc kịch bản dành nhiều thời gian chăm chút cho câu chuyện của JSA, để họ hiện ra trên màn ảnh thật oai hùng đã khiến diễn biến Black Adam đôi lúc lạc lối trong việc xác định ai mới là nhân vật chính. JSA là người dẫn dắt hồi 3 của phim, cũng giống như Wonder Woman và Superman là những nhân vật chính trong trận cuối của Dawn of Justice.

Đội hình JSA xuất hiện trong Black Adam gồm bốn thành viên: Thủ lĩnh Hawkman, Dr. Fate (Pierce Brosnan) với khả năng nhìn thấu tương lai, Cyclone (Quintessa Swindell) điều khiển gió và Atom Smasher (Noah Centineo) có thể hóa khổng lồ. Tuy nhiên, ngoài Hawkman là người “gánh team” và Dr. Fate ở bên như một trợ thủ, vai trò của Cyclone và Atom có phần mờ nhạt. Họ ở đó như thể chỉ để điểm danh diễn trò thay vì cống hiến tài năng cùng năng lực cho trận chiến.

Trước truyền thông, The Rock luôn khẳng định Pierce Brosnan là “người duy nhất trên hành tinh có thể vào vai Dr. Fate”. Trên thực tế, diễn xuất của nam diễn viên gạo cội đã lột tả được nét quyến rũ, sự thông thái lẫn gánh nặng trần gian mỏi mệt của người đàn ông đã sống quá lâu và phải thấy quá nhiều. Pierce Brosnan cùng diễn viên nhí Bodhi Sabongui có thể coi như hai điểm sáng diễn xuất lớn nhất trong tác phẩm.

Ngoài câu chuyện nhân vật chính bị "cướp diễn đàn", Black Adam cũng lặp lại một cách xây dựng tình tiết khá “văn vở” từ Dawn of Justice. Tình tiết này sến tới độ đến ngày hôm nay vẫn bị lôi ra làm trò đùa - dùng nhân vật mẹ làm cái cớ để giảng hòa cho hai siêu anh hùng. Batman và Superman đã từ thù hóa bạn khi phát hiện ra mẹ họ cùng tên Martha. Còn Black Adam và Hawkman  giữa lúc mất bình tĩnh, sắp lao vào hỗn chiến với đối phương cũng đột ngột lấy lại bình tĩnh sau khi nghe giãi bày của Adrianna về nỗi niềm của một người mẹ đơn thân lo lắng cho con.

Ảnh: Warner Bros.