Theo báo cáo mới nhất của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Âu, trên thế giới, số trường hợp viêm gan cấp tính bí ẩn ở trẻ em đã lên tới ít nhất 228 ca ở 20 quốc gia. Trong số đó, ghi nhận 4 trường hợp tử vong, 17 trường hợp đã cần phải ghép gan.
Hiện nay, giới y khoa chưa kết luận nguyên nhân gây viêm gan, song họ phỏng đoán nó có liên quan đến adenovirus, một loại virus cảm lạnh. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây cho thấy dù phổ biến, adenovirus thường không gây viêm gan ở trẻ em khỏe mạnh.
"Chúng ta còn ở những ngày đầu. Thật khó để dự đoán liệu tình trạng này có trở nên phổ biến hơn, hay nó chỉ là một chấm nhỏ trong những bệnh truyền nhiễm năm 2022", tiến sĩ Richard Malley, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Nhi Boston, cho biết.
Các ca viêm gan đã xuất hiện ở đâu?
Đầu tháng 4, Anh là quốc gia đầu tiên thông báo cho WHO về các trường hợp viêm gan không rõ nguyên nhân ở trẻ em. Các ca mắc khá bất thường, bởi chúng xảy ra trong thời gian ngắn ở những trẻ em khỏe mạnh.
Theo báo cáo của Cơ quan An ninh Y tế (UKHSA), các bệnh nhi không có chung đặc điểm về nơi sinh sống, chế độ ăn, tiền sử tiếp xúc hóa chất hoặc các yếu tố nguy cơ khác.
Sau Anh, các nước Áo, Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Đức, Ireland, Israel, Italy, Nhật Bản, Hà Lan, Na Uy, Ba Lan, Romania, Tây Ban Nha và Mỹ đã báo cáo các trường hợp tương tự.
Đã có 3 trẻ tử vong tại Indonesia liên quan đến bệnh viêm gan bí ẩn
Tại Mỹ, bang Alabama ghi nhận 9 trường hợp kể từ tháng 10 năm ngoái đến tháng 2 năm nay. Ba trường hợp trong số đó phải cấy ghép gan, theo CDC. Cơ quan lưu ý các trẻ đều đã bình phục hoặc đang hồi phục.
"Hai trẻ được cấy ghép đang phục hồi tốt", tiến sĩ Henry Shiau, bác sĩ ghép gan nhi khoa tại Đại học Alabama ở Birmingham và bệnh viện Nhi đồng Alabama, cho biết.
Ngay sau đó, CDC đã đưa ra cảnh báo trên toàn quốc, yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe điều tra các ca nhiễm.
Tại Đông Nam Á, Indonesia ghi nhận 3 ca tử vong liên quan đến căn bệnh này. Tại Việt Nam, hiện chưa ghi nhận ca viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở trẻ.
Giả thuyết về nguồn gốc bệnh viêm gan bí ẩn
Với hàng loạt các ca viêm gan gần đây, các nhà khoa học đang nghiên cứu về giả thuyết nguyên nhân là do adenovirus, thường hay xuất hiện phổ biến từ mùa xuân tới mùa thu.
Đáng nói, không có tác nhân virus nào trong số các loại virus gây ra các bệnh viêm gan A, B, C, E được tìm thấy trong số trẻ em mắc viêm gan cấp trong đợt dịch này. Thay vào đó, các bác sĩ đã tìm thấy một loại adenovirus, loại 41, chiếm khoảng một nửa tổng số ca viêm gan cấp ở trẻ trên toàn cầu.
Gần giống với virus SARS-CoV-2 gây ra bệnh COVID-19, adenovirus lây lan qua giọt bắn đường thở, qua tiếp xúc gần, và qua tiếp xúc với bề mặt đồ vật dính giọt bắn của người dương tính.
Nghi vấn bệnh viêm gan bí ẩn bắt nguồn từ virus adenovirus 41
Hơn 50 loại adenovirus có thể gây lây nhiễm cho con người. Các loại phổ biến nhất có thể gây ra bệnh đường hô hấp. Nhưng một số loại cũng có thể gây ra triệu chứng ở ruột, đây đã trở thành chủ đề được giới khoa học quan tâm liên quan tới các ca viêm gan cấp tính ở trẻ em gần đây.
"Mối liên kết thực sự giữa adenovirus với các ca viêm gan cấp tính nặng ở trẻ em hiện đang được điều tra. Trước đây, loại adenovirus 41 từng gây ra viêm gan ở trẻ suy giảm miễn dịch. Tuy nhiên, các bác sĩ chưa từng gặp viêm gan do adenovirus 41 gây ra ở trẻ khỏe mạnh. Khi nghiên cứu tiếp tục, các nhà khoa học sẽ tìm hiểu những vấn đề sức khỏe khác có thể là căn nguyên, trong đó bao gồm cả việc từng nhiễm COVID trước đó", BS. Norberto Rodriguez-Baez, giảng viên nhi khoa tại Đại học Trung tâm Y khoa Texas Southwestern, giám đốc chương trình khoa gan tại Trung tâm Y khoa Trẻ em ở Plano, Texas cho biết.
Hơn 50 loại adenovirus có thể gây lây nhiễm cho con người. Các loại phổ biến nhất có thể gây ra bệnh đường hô hấp. Nhưng một số loại cũng có thể gây ra triệu chứng ở ruột, đây đã trở thành chủ đề được giới khoa học quan tâm liên quan tới các ca viêm gan cấp tính ở trẻ em gần đây.
"Mối liên kết thực sự giữa adenovirus với các ca viêm gan cấp tính nặng ở trẻ em hiện đang được điều tra. Trước đây, loại adenovirus 41 từng gây ra viêm gan ở trẻ suy giảm miễn dịch. Tuy nhiên, các bác sĩ chưa từng gặp viêm gan do adenovirus 41 gây ra ở trẻ khỏe mạnh. Khi nghiên cứu tiếp tục, các nhà khoa học sẽ tìm hiểu những vấn đề sức khỏe khác có thể là căn nguyên, trong đó bao gồm cả việc từng nhiễm COVID trước đó", BS. Norberto Rodriguez-Baez, giảng viên nhi khoa tại Đại học Trung tâm Y khoa Texas Southwestern, giám đốc chương trình khoa gan tại Trung tâm Y khoa Trẻ em ở Plano, Texas cho biết.
Triệu chứng của các ca viêm gan
Trong nhiều trường hợp, trẻ xuất hiện các triệu chứng tiêu hóa, bao gồm nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, vàng da hoặc mắt. Các em cũng có nồng độ men gan cao bất thường, dấu hiệu của tình trạng viêm hoặc tổn thương gan.
Tiến sĩ Henry Shiau- bác sĩ ghép gan nhi khoa tại Đại học Alabama ở Birmingham và bệnh viện Nhi đồng Alabama cho biết, các triệu chứng tiêu hóa là khá phổ biến ở trẻ em. Phụ huynh chưa cần lo lắng nếu các em chỉ xuất hiện những vấn đề này. Tuy nhiên, vàng da và vàng mắt là dấu hiệu đặc trưng cho thấy các em bị viêm gan.
Chưa phát hiện mối liên quan giữa Covid-19 và bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ
"Khả năng trẻ phát triển viêm gan vẫn cực kỳ thấp. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ nên cảnh giác với các biểu hiện điển hình, dễ nhận thấy nhất là vàng bên trong lòng trắng của mắt. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu cảm thấy lo lắng", tiến sĩ Meera Chand, Giám đốc lâm sàng về các bệnh nhiễm trùng mới nổi tại UKHSA, cho biết.
Viêm gan có liên quan đến Covid-19 không?
Cũng theo chuyên gia Rodriguez-Baez, ở Mỹ, không phát hiện trường hợp nào mắc COVID-19 trong số những trẻ bị viêm gan cấp tính.
Một vài bệnh nhi ở Anh có mắc COVID-19, nhưng không có mối liên kết thực sự giữa virus với bệnh viêm gan cấp tính.
Các ca mắc này cũng không liên quan tới vaccine, bởi trẻ nhỏ dưới 5 tuổi chưa hề được tiêm phòng vaccine COVID-19. Tuy nhiên, các chuyên gia không loại trừ khả năng viêm gan là biến chứng hậu đại dịch một cách gián tiếp. Vì tình trạng giãn cách xã hội hai năm qua, nhiều trẻ không được tiếp xúc với những loại virus cảm lạnh thông thường, khiến chúng trở nên nhạy cảm hơn.
Nguồn: WebMD; NY Times