Trao đổi với VietNamNet, PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, mới đây, một trường hợp bệnh nhân nam (20 tuổi) sinh viên một trường đại học lớn tại Hà Nội đến viện khám khi bệnh ung thư gan đã ở giai đoạn cuối.
"Trước đó, nam sinh không có biểu hiện bất thường. Chỉ trước khi vào viện 2 tuần, bệnh nhân thấy đau tức vùng hạ sườn phải, gầy sút cân, chán ăn. Là thanh niên khỏe, sức chịu đựng tốt, chỉ khi đau đến mức không chịu được, nam sinh mới đến bệnh viện để thăm khám. Tuy nhiên chúng tôi chụp chiếu đánh giá và rất tiếc khi thấy toàn bộ gan là tổ chức ung thư thể thâm nhiễm trên nền viêm gan B, men gan tăng nhiều và không thể can thiệp điều trị bệnh ung thư gan mà chỉ điều trị triệu chứng, chăm sóc giảm nhẹ", nữ bác sĩ chia sẻ.
Do đến viện muộn, không thể can thiệp kịp thời, diễn tiến bệnh rất nhanh, chỉ 2 tuần sau, nam sinh xuất hiện tình trạng vàng da tắc mật. Mấy tuần sau đó, bệnh nhân tử vong.
Theo số liệu thống kê của GLOBOCAN năm 2020, ung thư gan là ung thư đứng đầu về tỷ lệ mắc cũng như tử vong ở Việt Nam.
Ung thư gan trở thành loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam
Nguyên nhân chính xuất phát từ tình trạng người mắc viêm gan B, C ở nước ta rất cao. Hơn nữa, Việt Nam còn là nơi tiêu thụ nhiều bia, rượu dẫn đến tăng cao tỷ lệ bệnh chuyển biến thành xơ gan, ung thư gan.
Ở Nhật Bản, chương trình tầm soát, phát hiện sớm ung thư gan được thực hiện rất tốt. Với đối tượng nguy cơ cao được tầm soát định kỳ bằng siêu âm ổ bụng và xét nghiệm máu 6 tháng/lần và 3 -4 tháng/lần với đối tượng nguy cơ rất cao. Với những trường hợp siêu âm nghi ngờ có u sẽ được chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ ổ bụng để đánh giá. Vì vậy, Nhật Bản là nước rất thành công về phát hiện sớm ung thư gan. Hơn 80% người bệnh ung thư gan được phát hiện sớm khi khối u chỉ dưới 3cm, đồng nghĩa với việc điều trị hiệu quả và tiên lượng tốt.
Việt Nam, ngược lại, gần 70% bệnh nhân đến viện khi kích thước khối u lớn, không thể phẫu thuật được, do đó tiên lượng xấu. Đặc biệt thời gian qua, do dịch bệnh Covid-19, nhiều người ngại đến bệnh viện thăm khám. Sau đó, khi hết giãn cách, số bệnh nhân ung thư gan đến viện nhiều hơn và đa số lúc này tình trạng bệnh đã ở giai đoạn muộn.
8 dấu hiệu ung thư gan điển hình
Dầu hiệu ung thư gan ở giai đoạn sớm và ngay cả khi đã phát triển thường khó nhận biết do không gây nhiều rắc rối cho người bệnh. Đây cũng là một căn bệnh phát triển một cách âm thầm, triệu chứng không rõ ràng nên khi tìm tới bác sĩ, nhiều người đã ở trong tình trạng bệnh khó cứu chữa. Song, hãy tự theo dõi cơ thể mình qua 8 triệu chứng điển hình được các chuyên gia khuyến cáo dưới đây:
Da bị vàng hơn so với da bình thường: Phần lớn, các bệnh nhân bị bệnh ung thư gan đều có dấu hiệu này. Nguyên nhân gây ra triệu chứng này là vì một trong hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, chỉ số sắc tố mật - Bilirubin bên trong cơ thể bị tăng bất thường do tế bào ung thư bước sang giai đoạn phát triển đã phá hủy và khiến tế bào gan bị phá hủy.
Thứ hai, ống dẫn mật bị tắc cũng như các khối u không ngừng phát triển dẫn đến dịch mật dần tích tụ lại, trong thời gian dài, xuất hiện hiện tượng vàng da.
Đừng coi thường với những cơn đau bụng nhẹ
Sút cân bất thường: Đây cũng là một trong những dấu hiệu ung thư gan điển hình mà người bệnh có thể chủ quan. Tham gia vào quá trình chuyển hóa và trao đổi chất là vai trò chính của gan, vì vậy, khi gan bị tổn thương, chức năng sẽ giảm, người bệnh theo đó có thể bị sút cân. Ngoại trừ trường hợp người bệnh đang thực hiện chế độ ăn uống, tập luyện để giảm trọng lượng cơ thể, nếu không phát hiện được nguyên nhân khác, bạn cần đi khám kịp thời.
Sưng và đau bụng nhẹ: Khi phát hiện khối u lớn trong gan, ta có thể dùng tay sờ cảm nhận được. Vì vậy, bụng sưng có kèm đau nhẹ hay chướng bụng chính là một dấu hiệu cho thấy các khối u đang tiếp tục phát triển trầm trọng.
Cơ thể mệt mỏi: Các chuyên gia cho rằng, khi chức năng của gan suy giảm, glycogen không thể chuyển hóa thành glucose như thông thường nên dẫn đến việc thiếu hụt năng lượng trầm trọng cho cơ thể. Cũng vì nguyên do này, nhiều bệnh nhân mắc bệnh ung thư gan trong giai đoạn đầu thường cảm thấy uể oải, mệt mỏi, đuối sức,... Nếu tình trạng này kéo dài, bạn cũng cần tới gặp bác sĩ chuyên khoa để khám bệnh.
Triệu chứng rối loạn tiêu hóa: Chức năng gan giảm tác động đến quá trình tiêu hóa - hấp thụ dinh dưỡng từ thức ăn nên đã gây ra các triệu chứng chán ăn, buồn nôn hoặc nôn, không cảm thấy ngon miệng, trong người khó chịu, khó tiêu,… Đó cũng là lý do khiến cơ thể bị sụt cân như đã đề cập ở phần trên.
Nước tiểu có màu tối: Vấn đề tăng chỉ số bilirubin không chỉ khiến da bị vàng hơn mà còn thể hiện qua màu sắc của nước tiểu. Nếu nhận thấy nước tiểu chuyển từ màu vàng, vàng sẫm sang màu tối như nâu thì cần cẩn trọng với nguy cơ của bệnh ung thư gan.
Da mọc nhiều mụn: Mọc mụn là một hiện tượng bình thường của cơ thể trong giai đoạn dậy thì, đối với người trưởng thành là do rối loạn nội tiết nên khó phân biệt được với các bệnh lý. Khi tế bào ung thư gan hình thành, việc thanh lọc độc tố trở nên suy giảm, các chất độc bị tích tụ lại càng nhiều thì mụn trứng cá cũng xuất hiện trên mặt, thậm chí còn dẫn đến mất cân bằng nội tiết và hormone.
Da bị ngứa: Nếu da bạn bị mẩn ngứa mà không thể thuyên giảm dù đã dùng các loại thuốc đặc trị da liễu thì cũng không thể bỏ qua dấu hiệu ung thư gan. Nguyên nhân gây ra ngứa là từ acid mật bị lắng lại tại da nên đã kích thích tới các thụ thể của dây thần kinh cảm giác.