"Là bác sĩ lão khoa trong 55 năm, câu hỏi tôi thường xuyên đưa ra là: Những thói quen hàng ngày có thể đem lại một cuộc sống lâu dài, sôi động hơn như thế nào? Tôi đã đưa ra rất nhiều hướng dẫn về vấn đề này cho các bệnh nhân của mình và thấy những kết quả tích cực ở họ, bao gồm cả chính bản thân tôi", Richard W. Besdine, cựu chủ tịch Hiệp hội lão khoa Mỹ, tiến sĩ, giáo sư thuộc Đại học Brown khẳng định.
Cũng chính ông là tác giả của 125 ấn phẩm học thuật về lão hoá, từng được đào tạo về nội khoa, bệnh truyền nhiễm, miễn dịch tại Bệnh viện Beth Israel, Boston và Trường Y khoa Harvard. Theo ông, đối tượng có tuổi thọ thấp nhất là những người lái xe ít hoạt động thể chất, hút thuốc, lạm dụng chất gây nghiện, béo phì. Nhưng, ông cũng chắc chắn: "Không bao giờ quá muộn để thay đổi lối sống của bạn". Theo ông, có 5 điều đơn giản mà bạn có thể làm để tăng cơ hội sống lâu, sống khỏe.
Ăn như người Hy Lạp
Sức mạnh của chế độ ăn uống như người Địa Trung Hải (sự kết hợp của đồ ăn Italy, Hy Lạp) dựa trên thực vật này chứa trái cây, rau quả tươi, ngũ cốc nguyên chất, chất béo lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh mạn tính và tăng cường sức khỏe.
Chế độ ăn này hạn chế tối đa thức ăn chế biến sẵn và đồ ăn nhanh. Thay vào đó, họ ăn ăn hải sản, thịt nạc, các loại hạt trong bữa ăn của mình. Các loại cá có hàm lượng chất béo, ví dụ cá hồi, cá mòi, cá ngừ... là những món chủ lực cho chế độ ăn Địa Trung Hải. Chúng giàu omega-3, có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.
Ngoài ra, dầu oliu nguyên chất, một thành phần chính của chế độ ăn Địa Trung Hải có thể giúp ngăn ngừa các cơn đau tim, đột quỵ tử vong do tim mạch, ngay cả ở những người có nguy cơ cao.
Vận động
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng béo phì và lười vận động thể chất là hai trong số những nguyên nhân lớn nhất cho bệnh tật, giảm tuổi thọ. Nên chống lại điều này bằng cách tập thể dục, nhờ thế giúp cải thiện chức năng thể chất, giảm nguy cơ trầm cảm, ung thư, tiểu đường.
Hiệp hội Ung thư Mỹ (American Cancer Society) khuyến cáo 2,5-5 giờ hoạt động thể chất vừa phải (đi bộ, làm vườn) cho mỗi tuần, hoặc 1-2,5 giờ cho các hoạt động thể chất mạnh mỗi tuần, ví dụ chạy bộ, thể dục nhịp điệu.
Ngừng hút thuốc, kể cả thuốc lá điện tử
Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh. Hút 1 điếu thuốc lá giảm 5,5 phút tuổi thọ; Mỗi 6 giây có 1 người chết vì các bệnh liên quan đến thuốc lá; Số người tử vong do thuốc lá gây ra gấp 3 lần số người chết vì HIV và tai nạn giao thông.
Thuốc lá có thể gây hậu quả chết người, bao gồm các vấn đề về tim mạch, ung thư, bệnh phổi... Nghiên cứu cho thấy ngay cả khi hút thuốc lá nhẹ (một điếu mỗi ngày) cũng có thể gây nguy cơ tử vong sớm. Lợi ích của việc bỏ thuốc lá có thể thấy được khá nhanh và rõ. Nguy cơ đau tim giảm mạnh chỉ một năm sau khi bỏ thuốc, theo CDC. Sau 2 tới 5 năm, nguy cơ đột quỵ có thể giảm xuống gần bằng một người không hút thuốc.
Bạn cũng đừng nghĩ rằng thuốc lá điện tử là một lựa chọn lành mạnh hơn, bởi nghiên cứu cho thấy thuốc lá điện tử cũng có thể làm tổn thương động mạch theo cách tương tự như thuốc truyền thống.
Thăm khám định kỳ
Chăm sóc phòng ngừa có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe, vì vậy nên lên lịch kiểm tra sức khỏe thường xuyên, theo khuyến nghị của bác sĩ.
Việc duy trì thăm khám bác sĩ đình kỳ cũng là cơ hội để đánh giá lại các lựa chọn lối sống của bạn, ví dụ chế độ ăn uống, tập luyện, hay các vấn đề sức khỏe hành vi phổ biến như lo lắng, trầm cảm... Đây cũng là thời điểm lý tưởng cho các xét nghiệm sàng lọc cụ thể mà có thể bạn chưa từng nghe tới.
Một số kiểm tra quan trọng nhất bao gồm huyết áp, cholesterol, ung thư da, ung thư vú, ung thư cổ tử cung cho phụ nữ... Tùy thuộc vào lịch sử gia đình bạn, bác sĩ có thể đưa ra những yêu cầu khác nhau.
Dành thời gian cho sức khỏe tâm thần
Các nghiên cứu cho thấy một chứng bệnh tâm thần có thể rút ngắn tuổi thọ của bạn từ 14-32 năm. Nếu bạn cảm thấy không an tâm về sức khỏe tinh thần của mình, nên yêu cầu bác sĩ giúp bạn đánh giá sức khỏe tâm thần, để từ đó xác định chính xác các vấn đề của bản thân bạn.
Ngoài ra, bạn nên dành thời gian cho các hoạt động giúp giảm căng thẳng, ví dụ như thiền, yoga... Việc đáp ứng các sở thích có ý nghĩa và kết nối về mặt xã hội với mọi người có thể ảnh hưởng to lớn đến niềm hạnh phúc và sức khỏe tinh thần của bạn.