Cây sa kê có tên khoa học là Artocarpus altilis, là một loại cây có hoa thuộc họ Moraceae cùng với cây mít và dâu tằm. Có nguồn gốc từ Nam Mỹ, loại cây trồng giàu dinh dưỡng này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Quả và hạt thường được dùng làm thực phẩm, còn rễ và lá được dùng làm thuốc.
Sa kê có vỏ ngoài thô ráp, màu xanh lục và bên trong có nhiều sợi màu trắng. Nó giàu carbohydrate phức tạp, ít chất béo và cholesterol, khiến nó trở thành một loại trái cây giàu chất dinh dưỡng. Các loại vitamin và khoáng chất khác nhau của nó mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm hỗ trợ sức khỏe khớp và mắt cũng như tác dụng chống viêm và kháng khuẩn.
1. Có thể giảm đau khớp và cơ
Một số nghiên cứu cho thấy ăn sa kê có thể hỗ trợ sức khỏe khớp và giảm đau cơ. Sa kê rất giàu các hợp chất phenolic prenylat hóa, chẳng hạn như flavonoid, giúp chống lại tình trạng viêm liên quan đến đau thấp khớp.
Đau thấp khớp được đặc trưng bởi tình trạng viêm khớp mãn tính và thường là kết quả của sự phá vỡ dần dần các mô giữa các khớp. Mặc dù chế độ ăn kiêng không thể chữa khỏi chứng đau cơ và khớp nhưng dinh dưỡng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm bớt các triệu chứng. Ăn các loại thực phẩm như sa kê, giàu hợp chất chống viêm, có thể giúp bù đắp tình trạng viêm do stress oxy hóa.
2. Cung cấp tất cả các axit amin thiết yếu
Protein là chất dinh dưỡng đa lượng cần thiết mà cơ thể cần để sửa chữa và phát triển tế bào. Trong khi các loại thực phẩm giàu protein như thịt có xu hướng cung cấp nhiều protein nhất cho mỗi khẩu phần ăn, thì nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sa kê là nguồn cung cấp axit amin quý giá - thành phần tạo nên protein.
Cơ thể con người có thể sản xuất ra hầu hết các axit amin ngoài 9 loại axit amin thiết yếu, nghĩa là bạn cần bổ sung chúng thông qua thực phẩm. Sa kê cung cấp đủ 9 loại axit amin thiết yếu và đặc biệt giàu phenylalanine, leucine, isoleucine và valine.
Axit amin phenylalanine hoạt động như một tiền chất của các chất dẫn truyền thần kinh có vai trò điều chỉnh tâm trạng và chức năng nhận thức, đồng thời leucine, isoleucine và valine hỗ trợ sửa chữa cơ bắp. Bao gồm trái cây sa kê trong một chế độ ăn uống cân bằng có thể mang lại lợi ích cho những người theo chế độ ăn thuần chay hoặc ăn chay hoặc thiếu hụt nhu cầu axit amin thiết yếu của họ.
3. Có thể hỗ trợ sức khỏe mắt
Sa kê là nguồn giàu carotenoid và lutein, cả hai đều hỗ trợ sức khỏe của mắt. Loại quả này đặc biệt chứa beta-carotene, tiền chất của vitamin A, một chất dinh dưỡng cần thiết cho chức năng và sức khỏe của mắt.
Ví dụ, vitamin A cần thiết cho việc sản xuất sắc tố ở võng mạc và độ ẩm khắp mắt. Sự thiếu hụt có thể dẫn đến quáng gà, cùng nhiều biến chứng khác về thị lực.
Bao gồm trái sa kê trong chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp ngăn ngừa bệnh về mắt và duy trì thị lực theo thời gian.
4. Có thể ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn
Ngoài tác dụng chống viêm, sa kê còn có thể giúp chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn. Hoạt động kháng khuẩn của nó bắt nguồn từ nhiều hợp chất hoạt tính sinh học. Loại trái cây nhiệt đới này có chứa chiết xuất etyl axetat và metanol, có liên quan đến hoạt động kháng khuẩn.
Nghiên cứu cho thấy ăn sa kê có thể giúp bảo vệ cơ thể chống lại các sinh vật gây bệnh (gây bệnh), chẳng hạn như Staphylococcus vàng, Pseudomonas aeruginosa, Streptococcus mutans và Enterococcus faecalis.
Vẫn cần nghiên cứu thêm về khả năng bảo vệ chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn của sa kê. Tuy nhiên, việc bổ sung sa kê vào chế độ ăn uống cân bằng có thể hỗ trợ cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể chống lại bệnh tật do thực phẩm, nhiễm trùng da và các bệnh do vi khuẩn khác.
5. Cung cấp giải pháp thay thế bột giàu dinh dưỡng
Sa kê không chứa gluten, có nghĩa là bột sa kê có thể là một lựa chọn lý tưởng cho những người mắc bệnh celiac hoặc những người nhạy cảm với gluten khác.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra khả năng tiêu hóa của bột sa kê so với bột mì và nhận thấy rằng bột sa kê dễ tiêu hóa hơn.
Sa kê nấu chín cũng là nguồn cung cấp chất xơ và các chất dinh dưỡng khác tuyệt vời. Một cốc sa kê nấu chín chứa 8g chất xơ. Thêm nó vào chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp bạn đáp ứng nhu cầu chất xơ và tối ưu hóa sức khỏe đường ruột. Hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò chính trong việc điều chỉnh sự thèm ăn, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và bảo vệ chống lại chứng viêm mãn tính.
Lưu ý khi ăn sa kê
Sa kê nói chung an toàn cho người trưởng thành khỏe mạnh nhưng có thể gây rủi ro cho những người dùng một số loại thuốc. Sa kê có thể có hoạt tính ức chế 5-alpha reductase, tương tự như các loại thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt và chứng hói đầu ở nam giới. Những người đang dùng thuốc ức chế 5-alpha reductase nên thận trọng khi ăn sa kê dưới mọi hình thức.
Những người có tiền sử bệnh thận cũng nên tránh tiêu thụ một lượng lớn sa kê. Loại trái cây này rất giàu kali và magie, được lọc qua thận. Ăn quá nhiều có thể gây tích tụ các chất dinh dưỡng này ở những người bị suy giảm chức năng thận. Những người có vấn đề về thận nên nói chuyện với bác sĩ trước khi thêm trái sa kê vào chế độ ăn uống của họ.
Mặc dù phản ứng dị ứng với trái sa kê rất hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra. Sa kê là một phần của họ dâu tằm, vì vậy những người dị ứng với dâu tằm hoặc quả sung nên thận trọng trước khi kết hợp loại trái cây này vào chế độ ăn uống của mình.
Nguồn và ảnh: Health