Cựu tỷ phú Chuck Feeney nổi tiếng là một trong những doanh nhân thành đạt cũng như bỏ ra nhiều tiền nhất làm từ thiện. Vị doanh nhân này đã cho đi gần như toàn bộ tài sản để hoàn thành khát vọng "cho đi khi còn đang sống".
Tỷ phú lạ đời chưa từng có
Chuck Feeney xuất thân trong một gia đình thuộc tầng lớp lao động ở New Jersey, Hoa Kỳ. Ông là cháu trai người Mỹ gốc Ireland. Feeney cũng được biết đến là một trong những đồng sáng lập đế chế mua sắm miễn thuế, Duty Free Shoppers. Dù giàu có nhưng ông không sở hữu ô tô, chỉ thuê một căn hộ nhỏ, ngồi máy bay hạng phổ thông và chỉ sở hữu một đôi giày. Ông thậm chí còn ở căn hộ của con gái mình khi ở New York.
"Tôi đã đến thăm nhiều ngôi nhà của các tỷ phú nhưng nhà Feeney rất khác so với những người còn lại. Nhỏ bé, tiện dụng và rất đơn giản. Bạn có thể nhầm nơi này với ký túc xá sinh viên năm nhất", Steven Bertoni, phóng viên của Forbes chia sẻ năm 2018.
Nếu nhìn bề ngoài, không ai nhận ra đây từng là CEO của một tập đoàn nổi tiếng, bởi ông sống như một người bình thường. Ông chưa bao giờ mặc đồ hiệu, đeo những chiếc kính đã cũ, đi máy bay hạng phổ thông...
Người đàn ông tích lũy được tài sản từ việc bán hàng hóa xa xỉ cho khách du lịch, thành lập General Atlantic, sống trong một căn hộ ở San Francisco, có kiểu dáng giống với một phòng ký túc xá sinh viên năm nhất. Trên tường của ngôi nhà được in những bức ảnh in phun của bạn bè và gia đình. Trên bàn đặt một tấm bảng Lucite nhỏ có dòng chữ: "Xin chúc mừng Chuck Feeney..."
Lối sống tiết kiệm này được ông truyền lại cho thế hệ sau. Ngay từ khi 5 con còn nhỏ, tỷ phú Feeney đã dạy họ cách kiếm tiền và sử dụng một cách khôn ngoan. Ông cho rằng cách giáo dục nghiêm khắc như vậy sẽ giúp các con hiểu được giá trị của lao động và đồng tiền.
Tỷ phú Feeney đã yêu cầu con trai đi làm hầu bàn, con gái làm bồi phòng khách sạn hoặc thu ngân trong các kỳ nghỉ hè. Các con của ông hoàn toàn đồng tình với cách giáo dục này, thậm chí còn còn rất tự hào vì có một người cha như vậy.
"Ông bụt" khát khao có một ngày được cho đi tất cả
Charles Feeney hiện đã 91 tuổi. Trong suốt nhiều năm qua, ông đã thu về hàng tỷ USD. Phải mất hàng thập kỷ, nhưng Chuck Feeney, cựu tỷ phú đồng sáng lập của hãng bán lẻ khổng lồ Duty Free Shoppers cuối cùng đã quyên hết tiền của mình cho tổ chức từ thiện. Dù hiện tại gần như "trắng tay" nhưng ông tiết lộ mình hạnh phúc hơn bất cứ lúc nào.
Ở tuổi 89, ông đã hết tiền và đạt được mục tiêu "phấn đấu cho con số 0... cho đi tất cả". Feeney luôn kín tiếng về công việc từ thiện của mình. Công việc của ông chỉ được "đưa ra ánh sáng" khi nhà báo Conor O’Cleary viết tiểu sử của ông với mục tiêu quảng bá hành động "cho đi khi còn sống" với những người giàu có khác.
Trong bốn thập kỷ qua, Feeney đã quyên góp hơn 8 tỷ USD cho các tổ chức từ thiện, trường đại học và các quỹ trên toàn thế giới thông qua quỹ của mình là Atlantic Philanthropies (Tổ chức Từ thiện Đại Tây Dương). Vào năm 2012, ước tính ông đã dành khoảng 2 triệu USD cho việc nghỉ hưu sau này.
Nói cách khác, tỷ phú Feeney đã cho đi 99% số tài sản mình sở hữu. Vì những đóng góp to lớn và thầm lặng đó, Forbes đã gọi anh ấy là James Bond của Lòng từ thiện.
Với tư cách là một nhà từ thiện, tỷ phú Chuck Feeney đã đi tiên phong trong ý tưởng Cho đi khi còn sống. Quan điểm của ông là: "Bạn không thể mang nó theo bên mình - tại sao không cho đi tất cả, kiểm soát xem nó sẽ đi đến đâu và tận mắt nhìn thấy kết quả?".
8 tỷ USD của ông đã được trao đến nhiều nơi khác nhau. Feeney đã dành 3,7 tỷ USD cho giáo dục, bao gồm gần 1 tỷ USD cho trường cũ của mình. Hơn 870 triệu USD ông dành cho nhân quyền và thay đổi xã hội, 76 triệu USD cho các chiến dịch cấp cơ sở ủng hộ việc thông qua Obamacare.
Ông đã trao hơn 700 triệu USD quà tặng cho y tế, từ khoản tài trợ 270 triệu USD để cải thiện chăm sóc sức khỏe cộng đồng ở Việt Nam. Ngoài ra, ông còn gửi món quà trị giá 176 triệu USD cho Viện Sức khỏe não toàn cầu, một chương trình hợp tác giữa Trinity College Dublin và Đại học California, San Francisco.
Một trong những khoản tiền của Feeney được dùng để xây dựng một khuôn viên công nghệ trên Đảo Roosevelt của Thành phố New York.
Người không có gì trong tay được các tỷ phú kính nể
Sự vị tha của Feeney đã khiến các tỷ phú thế giới kinh ngạc. Tất cả đều ca ngợi ông như một hình mẫu đẹp. Bill Gates đã nói rằng Feeney là nguồn cảm hứng đằng sau cả Quỹ Bill & Melinda Gates trị giá 30 tỷ USD và cả Giving While Living Pledge, tổ chức đã thu hút hơn 90 người giàu nhất thế giới ủng hộ tài sản của họ cho tổ chức từ thiện.
"Chúng tôi đã học được rất nhiều điều. Chúng tôi sẽ làm một số điều khác nhau, nhưng tôi rất hài lòng. Tôi cảm thấy rất vui khi hoàn thành điều này trên đồng hồ của mình", Feeney chia sẻ với Forbes. "Tôi muốn gửi lời cảm ơn đến tất cả những người đã tham gia cùng chúng tôi trong cuộc hành trình này. Và đối với những người đang băn khoăn về Cho đi khi Sống: Hãy thử nó, bạn sẽ thích nó".
Sự hào phóng và những khoản đầu tư gan dạ của ông đã ảnh hưởng đến Bill Gates và Warren Buffett khi họ phát động Lời cam kết cho đi vào năm 2010 - một chiến dịch tích cực nhằm thuyết phục những người giàu nhất thế giới cho đi ít nhất một nửa tài sản trước khi qua đời. Warren Buffett nói: "Chuck là nền tảng về nguồn cảm hứng cho Lời cam kết cho đi. Ông là hình mẫu cho tất cả chúng tôi".
Báo cáo có tựa đề Zero Is the Hero của Tổ chức từ thiện Đại Tây Dương đã tóm tắt những thập kỷ cống hiến không ngừng của Feeney. Trong khi nó chứa hàng trăm con số, số liệu thống kê và điểm dữ liệu, Feeney lại tóm tắt tất cả trong một vài câu. "Tôi thấy có ít lý do để trì hoãn việc cho đi khi nó có thể lan tỏa những giá trị tích cực. Hơn nữa, cho đi khi còn sống sẽ vui hơn là cho đi khi chúng ta đã qua đời".
Vào ngày 14 tháng 9 năm 2020, Feeney đã hoàn thành sứ mệnh kéo dài 4 thập kỷ của mình và ký vào các tài liệu để đóng cửa các Tổ chức từ thiện Đại Tây Dương. Buổi lễ diễn ra trên Zoom với ban tổ chức. Đích thân Bill Gates đã gửi những lời chúc đến "cựu tỷ phú".
Vào thời kỳ đỉnh cao, Tổ chức từ thiện Đại Tây Dương có hơn 300 nhân viên và mười văn phòng toàn cầu trên bảy múi giờ. Như Feeney đã nói với tôi vào năm 2019: "Sự cống hiến của chúng tôi dựa trên cơ hội, không phải là kế hoạch kinh doanh lâu dài".
Mặc dù hoạt động từ thiện của ông không còn hoạt động kinh doanh, nhưng ảnh hưởng của nó vẫn còn vang dội trên toàn thế giới nhờ những khoản cược lớn vào y tế, khoa học, giáo dục và hành động xã hội.
Hiện nay, ông Feeney vẫn đang tận hưởng cuộc sống "bình thường" và hạnh phúc với những gì mình đang có. Dẫu không có khối tài sản hàng tỷ USD nhưng ông vẫn là người khiến các tỷ phú giàu có nhất phải ngước nhìn. Những điều mà Feeney làm được trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều người về lối sống biết yêu thương và chia sẻ.
Tổng hợp