Tôi chưa bao giờ biết mình gặp vấn đề khi mua sắm quá nhiều cho đến khi năm 2018 kết thúc và tài khoản của tôi chỉ còn khoảng 1.300 USD. Đó không phải điều bất ngờ, bởi thu nhập của tôi cũng không nhiều.
Trong 9 năm đầu làm việc trong lĩnh vực bán lẻ, tôi kiếm được khoảng 12.915 USD/năm và trong vài năm đó, tôi chưa bao giờ kiếm được nhiều hơn 6.500 USD/tháng.
Tuy nhiên, tháng 4/2018, tôi bắt đầu sự nghiệp của một nhà văn tự do. Mặc dù đã theo dõi các khoản chi tiêu, nhưng tôi không thực sự kiểm soát được tài chính của bản thân. Tôi ghi lại mọi khoản chi tiêu của bản thân, nhưng không làm gì để có thể thay đổi.
Hơn nữa, tôi nhận ra rằng, khi bắt đầu công việc mới, tôi có thu nhập tốt hơn trước đây nhưng số tiền còn lại sau một năm vẫn không nhiều. Hóa ra vấn đề không phải ở mức thu nhập mà chính là thói quen chi tiêu của tôi. Tôi đã dành quá nhiều thời gian để bào chữa cho việc thu nhập không cao hơn là nhận lỗi chi tiêu thiếu hợp lý. Và vì thế, tôi quyết định ngừng việc mua sắm tùy ý trong vòng 1 năm.
Mục tiêu ngừng mua sắm trong vòng 1 năm
Tôi đặt ra 3 mục tiêu chính:
1. Tạo được một quỹ khẩn cấp đủ để sống trong 6 tháng.
2. Trả hết các khoản vay sinh viên.
3.Bắt đầu tiết kiệm tiền đặt cọc để mua một căn hộ.
Quy tắc không mua sắm
Tôi tự đặt ra một quy tắc mua sắm cho mình và thực hiện nó một cách nghiêm túc. Tôi không mua bất cứ thứ gì ngoài những mặt hàng nhu yếu phẩm thường ngày như:
- Thức ăn, tất nhiên là không ai có thể sống mà thiếu thức ăn.
- Những thứ liên quan đến hoạt động tập thể dục. Sức khỏe và thể lực luôn rất quan trọng đối với tôi. Vì thế, tôi cho phép bản thân chi tiền để mua thẻ tập gym.
- Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin B12 và dầu hạt lanh. Tôi là một người ăn chay trường và đây là một khoản chi tiêu cần thiết.
- Các sản phẩm vệ sinh hàng ngày như dầu gội, xà phòng, kem đánh răng, đồ trang điểm cơ bản...
- Một ly cà phê mỗi tuần và một bữa tối ở nhà hàng mỗi tháng.
Trước thời điểm quyết định thay đổi, tôi thường xuyên ra ngoài để uống cà phê 6 lần/tuần cùng bạn bè. Mặc dù có nhiều bạn bè là điều may mắn nhưng cũng rất tốn kém khi không biết cân đối chi tiêu. Để đảm bảo duy trì tốt các mối quan hệ xã hội, tôi đã đặt giới hạn cho bản thân.
- Những món quà cho bạn bè vào dịp đặc biệt. Tôi cho rằng bản thân không cần tiết kiệm quá tới mức "hà tiện".
Mọi thứ khác nằm ngoài giới hạn đều không được chấp nhận. Tôi phải từ bỏ việc mua sắm quần áo mới, đồ gia dụng mới, những thứ nhỏ bé xinh xắn, đồ ăn vặt, xem phim hay đồ uống đóng chai....
Không mua sắm không có nghĩa là sống tối giản
Một số người có thể nhầm lẫn giữa quy tắc không mua sắm trong vòng 1 năm của tôi và chủ nghĩa sống tối giản nói chung. Sự khác biệt chính là những người sống theo chủ nghĩa tối giản không bị cấm mua những mặt hàng cụ thể. Họ có thể mua bất cứ thứ gì họ muốn, chỉ cần không dư thừa hoặc khi mua một món đồ mới họ phải từ bỏ một món đồ cũ đang sở hữu.
Đối với bản thân mình, tôi thực hiện các quy tắc trên còn nhằm chứng minh: Tôi không cần những thứ bên ngoài để khiến bản thân đáng giá hơn
Tôi đã tiết kiệm được bao nhiêu?
Tôi đã thực sự thực hiện được mục tiêu của mình và không vi phạm quy tắc một lần nào. Thậm chí, thực tế tôi còn tiêu ít hơn mức cho phép, chỉ ra ngoài uống cà phê với bạn bè 2 -3 lần mỗi tháng.
Đến tháng 12/2019, tôi chỉ kiếm được khoảng 21.130 USD và đã tiết kiệm được 45,2% tổng thu nhập của mình. Tôi đã có thể hoàn tất khoản vay cuối cùng với ngân hàng sớm hơn 2 năm so với hạn; lập một quỹ khẩn cấp có giá trị đúng 6 tháng chi tiêu cơ bản. Vậy là tôi đã hoàn thành 2/3 mục tiêu của mình.
Bài học sâu sắc
Từ bỏ việc mua sắm là một thử thách khó khăn hơn hầu hết mọi người tưởng tượng. Bởi mọi người thường không ý thức được bản thân đã mua sắm bao nhiêu cho những thứ không thực sự cần thiết.
Khi nghĩ đến việc mua sắm, tâm trí của hầu hết mọi người ngay lập tức hình dung ra hình ảnh của bản thân xinh đẹp, sang trọng hơn và có cảm giác là một người thành đạt hơn... Vấn đề quan trọng nhất là tất mọi người không ý thức được số tiền họ chi cho những món đồ lặt vặt, không thực sự cần thiết với cuộc sống.
Nếu áp dụng quy tắc này sớm hơn, có lẽ tôi đã hoàn tất được các khoản vay sinh viên và bắt đầu tiết kiệm được món tiền không nhỏ. Tôi thực sự cảm thấy không vui khi nhận thấy bản thân đã chi tiêu quá nhiều cho những món đồ chỉ để "thử" cảm giác thành đạt không thuộc về mình.
Một năm không mua sắm không chỉ giúp tôi phát triển về mặt tài chính mà còn giúp tôi thực sự trân trọng những gì bản thân đang có, trưởng thành hơn, chấp nhận bản thân và sự tự tôn của mình. Tôi làm việc chăm chỉ và không cho phép những "chiêu trò quảng cáo" khiến tôi phải rút ví để mua những cảm giác "tốt hơn". Chi tiêu hợp lý, an toàn tài chính là cách tốt nhất để sử dụng số tiền tôi đã chăm chỉ kiếm được.
* Chia sẻ của Cinzia Dubois - một nhà văn tự do chuyên viết về tài chính cá nhân, phát triển bản thân. Cô cũng là đồng tác giả của cuốn sách bán chạyThe Responsibility Rebellion.