Thời gian gần đây, nhiều người không khỏi xót xa trước sự việc những người mẹ làm điều dại dột với chính bản thân mình và những đứa con thơ dại. Những vụ việc đau lòng ấy không chỉ là sự chia cách âm dương đôi ngả mà còn để lại nỗi đau khôn nguôi cho người ở lại.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trầm cảm là căn bệnh phổ biến nhất trên toàn thế giới và đứng thứ hai trong gánh nặng bệnh lý toàn cầu, chỉ sau bệnh lý mạch vành. Trong đó, trầm cảm sau sinh ngày càng được ghi nhận ở nhiều phụ nữ và là "quả bom" khó nhận biết.
Sau rất nhiều vụ việc đau lòng, MC Diệp Chi đã chia sẻ lại một bài viết về vấn đề trầm cảm sau sinh được chị viết từ năm 2018. Bài viết nhanh chóng thu hút được sự chú ý, đồng cảm và chia sẻ của cộng đồng mạng.
Trong bài chia sẻ của mình, MC Diệp Chi cho rằng trầm cảm sau sinh có nhiều nguyên nhân như áp lực khi mang thai, sinh đẻ, lo lắng hình thể sau sinh, biến đổi về mặt sinh học, mối tương tác với người xung quanh, stress...
"Đến giờ, vẫn chưa có một nghiên cứu chính thức nào chỉ dẫn nguyên nhân cụ thể của căn bệnh trầm cảm sau sinh. Nhưng thử nghĩ mà xem, trải qua ca vượt cạn đau đớn đến kiệt quệ, khi vết rạch, vết khâu vẫn còn tứa máu, có người mẹ nào được nghỉ ngơi? Họ lập tức lao vào cuộc chăm con với tất cả sức lực đang có. Rồi con khóc, con quấy, con không chịu ăn, chưa kể con ốm bệnh cả tuần, cả tháng triền miên. Ai chăm? Ngoài mẹ. Có những người phụ nữ đã gần như không ngủ, thậm chí bỏ bữa.
Họ gắng gượng làm tất cả vì con cho đến khi cạn sức, không chỉ ở thể trạng mà còn kiệt quệ về tinh thần. Nếu có người thân, gia đình, người chồng bên cạnh quan tâm, chăm sóc, đồng hành, sẻ chia thì là may mắn. Nếu phải một mình gồng gánh thì sẽ đến lúc sức cùng, lực kiệt.
Chưa kể, mệt mỏi và cố gắng đến thế rồi mà vẫn phải nghe những lời bấc tiếng chì dò xét, chê bôi "làm cái này chưa được, cái kia chưa chuẩn"; "mẹ chăm kiểu gì mà con bé thế, ốm suốt thế"... Chưa kể phải chứng kiến những hành động vô tâm thớ lợ của những gã chồng mãi không chịu lớn.
Nhiều người phụ nữ ngày đêm một mình còm cõi chăm con để chồng yên tâm đi làm, công việc không bị gián đoạn. Đêm đến không để chồng phải thức giấc vì nghĩ hôm sau chồng còn làm việc cả ngày dài. Bất kể lúc nào cũng nghĩ cho con, cho chồng trước nhất rồi mới tới bản thân mình. Đến lúc biết rõ mười mươi là chẳng có công to việc lớn gì bận rộn, chẳng qua anh chồng đã có nhân tình ở ngoài.
Nghĩa là khi người mẹ vò võ chăm con, khi những đớn đau trên thân thể vẫn chưa lành thì bố đứa trẻ đã mải mê với những cuộc vui miên man bên một người đàn bà mới. Thậm chí còn ngang nhiên, công khai và công kích vợ mình. Thử một lần đặt mình vào vị trí của người vợ, người mẹ bất hạnh ấy. Nếu sau đó họ có nghĩ quẩn làm gì, thì với mình, cũng đều là đáng thương hơn đáng trách…
Phụ nữ sau khi vượt cạn sinh con đều có thể bị trầm cảm. Tuỳ mức độ nặng nhẹ, tuỳ hoàn cảnh xung quanh quyết định trạng thái đó có tiến triển thành bệnh hay không. Với những biểu hiện bên ngoài có thể mắt thấy tai nghe, chỉ cần những người cùng chung sống chịu khó quan sát là biết vợ mình, con/em mình đang trải qua giai đoạn nào (có 3 giai đoạn mình sẽ đề cập ở phần sau). Nhưng, nhiều người vẫn còn thờ ơ, phớt lờ, thậm chí mặc định việc phụ nữ sau sinh dễ khóc, dễ cười, dễ nổi cáu hay lú lẫn là điều đương nhiên, có gì mà phải nghĩ ngợi và làm to chuyện. Chưa kể một số người còn dớ dẩn, ấu trĩ cho rằng bệnh này là một dạng tự vơ vào, huyễn hoặc, chứ không hề có thật (???).
Nhưng những cái chết oan uổng và tức tưởi ngoài kia, những nỗi đau cho người ở lại là rất thật.
Khi một sinh linh chào đời, người ta thường chỉ quan tâm nhiều đến đứa trẻ, cưng nựng, âu yếm, chiều chuộng hết sức mà quên mất người đã 9 tháng 10 ngày mang nặng, rồi trải qua cuộc vượt cạn đau đớn cho hình hài ấy vẹn nguyên đến với cuộc đời. Nếu bạn là đàn ông, bạn vừa có được diễm phúc làm bố, hãy thật trân trọng người phụ nữ bên cạnh bạn, hãy yêu thương nhiều hơn và nhiều hơn nữa, hãy quan tâm, sẻ chia bằng hết con tim mình.
Khi ấy đừng rạch ròi phân định đàn ông làm việc đại sự, đàn bà bỉm sữa, mà việc gì làm được - hãy tự giác, tự nguyện, chủ động và hăng hái làm, cho vợ mình được nghỉ ngơi phút nào hay phút ấy.
Mỗi ngày chỉ cần nghe những hỏi han ân cần "em ổn không? em thấy trong người thế nào? anh giúp em việc này nhé" cùng những hành động quan tâm tận tình, ấm áp thì cơn trầm cảm có lạnh lùng đến mấy cũng phải tan chảy theo thời gian thôi.
Phụ nữ sau sinh đã xấu xí lại thêm cả khó chiều, một việc nhỏ nhặt cũng khiến họ cáu bẳn, giận giữ, lải nhải mãi không thôi. Đúng là thế thật. Nhưng, họ đã mang đến cho bạn một thiên thần xinh xắn, lật giở đời bạn sang một trang mới tinh, trao cho bạn cái quyền làm bố thiêng liêng, mang đến cho cả đại gia đình niềm vui không gì sánh được, thì mấy biểu hiện nhỏ nhặt kia có đáng gì đâu? Hãy cứ cười xoà, hãy cứ xin lỗi kể cả khi bạn không hề có lỗi nếu người phụ nữ mới sinh bên bạn càu nhàu… Chẳng thiệt gì cũng chẳng mất mát cm nào cái hai chữ đàn ông danh giá đâu.
Thật! Phụ nữ sau sinh có thể lú lẫn mà quên đi nhiều thứ nhưng họ sẽ ghi lòng tạc dạ từng khoảnh khắc đau đớn, khó khăn trong cuộc đời mà người chồng vẫn ở bên cạnh, tay nắm chặt tay để sau này bù đắp cho bạn đấy. Những lời không hay, những hành động vô tâm của người ngoài thì có thể nín, có thể nhịn, có thể "sao cũng được", nhưng nếu điều ấy đến từ người đầu gối tay ấp – trong những tháng ngày rất cần có nhau thì quả thực là thất vọng nhiều lắm, đàn ông à. Thất vọng chất chồng sẽ thành tuyệt vọng. Khi ấy, một đứa trẻ ra đời ngỡ là mở ra tương lai rạng ngời nhưng thực tế, lại khiến tất cả đóng sầm sau cánh cửa bế tắc.
Chuyện nhà người, mình không tỏ tường, không dám phán xét nhưng đọc những câu chuyện mình biết, từ những tình tiết được kể lại, phần lớn các trường hợp trầm cảm sau sinh tránh được tình huống xấu nhất, sản phụ đều đang ở nhà bố mẹ đẻ, được phát hiện và cứu chữa kịp thời. Triệu chứng này cũng ít gặp ở những bà mẹ đơn thân, quyết định chủ động một mình sinh con…
Các bạn gái cũng hãy cân nhắc thật kỹ càng trước khi quyết định làm mẹ. Hãy sinh con khi và chỉ khi đã đủ trưởng thành, chín chắn, khi đã nhận thức rõ ràng về những mối quan hệ xung quanh, khi đã hiểu tường tận về trách nhiệm phải gánh vác, khi đã tôi rèn cho mình bản lĩnh để sẵn sàng đón nhận giông gió cuộc đời.
Làm mẹ hạnh phúc lắm, nhưng đó chỉ là đích đến sau khi đã can đảm vượt qua muôn vàn khó khăn. Hãy trang bị cho mình một vốn sống thật đầy đặn, những sở thích thật phong phú để khi buồn thì có thứ mà vịn vào. Hãy sống tốt để có nhiều bạn tốt. Bạn tốt nhất định sẽ không bỏ rơi khi ta gặp hoạn nạn, khó khăn. Hãy tập chia sẻ nhiều hơn với gia đình, đừng như mình, chỉ tâm sự những lúc vui còn nỗi buồn thì giấu kín.
Chồng thực ra cũng chỉ là người đàn ông xa lạ mình yêu rồi quyết định sống chung chứ máu mủ ruột rà như bố mẹ, anh chị em mới là không gì chia cắt được. Nếu buồn, nếu không hạnh phúc, hãy trở về nhà, trở về bên vòng tay của bố mẹ, rồi ngẩng thật cao đầu mà nuôi con khôn lớn. Mỗi người sẽ hạnh phúc theo cách mình chọn, đừng cố hạnh phúc theo cách số đông chọn cho mình.
Và các ông bố, bà mẹ ạ, khi cô con gái bất hạnh chẳng may một ngày ôm đứa bé thất thểu trở về từ cuộc hôn nhân thất bại thì xin hãy rộng cửa đón vào, đừng sợ gièm pha, đừng sợ mất danh dự. Bỏ con, bỏ cháu, thậm chí đuổi máu mủ ruột rà ra đi khi ấy mới thực là hành động đáng hổ thẹn. Vỗ về con cháu xong, hôm sau hãy nghĩ tới chuyện tính sổ thằng con rể… "dỏm" đã từng thề thốt hứa hẹn trăm năm, lúc đưa con mình đi thì kéo cả đoàn người ồn ã, đến khi về thì bỏ mặc con mình lủi thủi lạnh giá trong đêm.
Những gã đàn ông như thế - thực ra là phủi tay, vứt ngay được rồi, chẳng phải tiếc gì đâu ạ. Sau này nhìn lại, sẽ cảm ơn chính mình đã quyết định kịp lúc, để những ngày sáng tươi hạnh phúc được tới sớm hơn."
Bên cạnh đó, MC Diệp Chi cũng đã liệt kê ra hàng loạt các dấu hiệu để nhận biết một người phụ nữ có trầm cảm sau sinh hay không. Đồng thời, nữ MC cũng mong muốn các đấng mày râu hay những anh chồng, những ông bố trẻ hãy quan tâm, đọc thêm về trầm cảm sau sinh và dành nhiều thời gian chăm sóc để có thể bảo vệ người mẹ của con mình.
Mong có được sự đồng cảm, thấu hiểu hơn để những người phụ nữ vượt qua được trầm cảm sau sinh
Ngay sau khi bài chia sẻ trên được đăng tải đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng và nhận về nhiều lời chia sẻ. Không ít bà mẹ trẻ như thấy mình trong đó và không ngần ngại chia sẻ cách để bản thân có thể mạnh mẽ vượt qua giai đoạn trầm cảm sau sinh.
"Đọc mà thấy chính bản thân mình trong đó. Trời lạnh, sốt 39,5 độ, vết mổ mới được 1 tuần, vẫn bế rong con cả đêm. Con khóc, mẹ khóc... những ngày kinh khủng đến kinh sợ! Lúc ấy lúc nào cũng rửa mặt bằng nước mắt, muốn ôm con chết đi cho xong. Nhưng mình may mắn có chồng tâm lý, thấu hiểu và chia sẻ với vợ trong việc chăm sóc con. Thỉnh thoảng đọc những tin tức về những người phụ nữ tự tử vì trầm cảm sau sinh mà xót xa vô cùng", tài khoản Y.N chia sẻ.
"Khi người ta rơi vào trầm cảm thì xung quanh mọi lúc, mọi nơi luôn là ý nghĩ tiêu cực. Mỗi người có một cuộc sống khác nhau. Nên khi một người phụ nữ không biết tâm sự với ai, giãi bày nỗi lòng của mình, nhất là sau sinh quả là một điều thực sự khó khăn. Những điều tiêu cực nối tiếp nhau, dẫn họ đến ngõ cụt, khi không vượt qua được họ sẽ nghĩ đến việc kết thúc cuộc sống. Cuối cùng tiếc thương cho người ra đi, mà thương cảm cho đấng sinh thành ở lại", một bạn khác chia sẻ.
Một số người cũng lên tiếng mong có được sự đồng cảm, thấu hiểu hơn cho phụ nữ. Đặc biệt, là sự chia sẻ, đồng hành của gia đình, người bạn đời trong suốt hành trình mang thai, sinh nở để không còn người mẹ nào gặp phải vấn đề tâm lý, hay gặp phải những yếu tố dẫn đến trầm cảm sau sinh.
"Tiếc là không phải ai cũng hiểu và thông cảm cho người phụ nữ. Thậm chí nói đến căn bệnh trầm cảm, nhiều người vẫn còn cảm thấy hoài nghi và thờ ơ, dường như chỉ có những người trong cuộc mới hiểu.
Đọc tin bài về những người mẹ trẻ không thể vượt qua được, lựa chọn cho mình, thậm chí cả con mình sự giải thoát tiêu cực nhất mà thấy xót xa. Bài viết của chị sâu sắc quá. Mong là xã hội sẽ ngày càng nhìn nhận, đánh giá đúng về căn bệnh này, để thêm yêu, thêm cảm thông, thấu hiểu, chia sẻ với người phụ nữ", tài khoản D.L đồng cảm.
"Có lẽ chỉ người trong cuộc mới hiểu được nỗi đau đó là như thế nào. Những người mẹ đó đáng thương hơn là đáng trách. Mong sao những ông chồng nghĩ được nhiều hơn cho vợ, hiểu và thông cảm cũng như chia sẻ mọi thứ với vợ để cuộc sống tốt đẹp hơn mỗi ngày", một người vợ trẻ chia sẻ.