Giáo dục cảm xúc và học thông qua dự án đang được áp dụng rất phổ biến tại nhiều quốc gia phát triển
Báo cáo của WorldBank chỉ ra đến năm 2030, hơn 50% công việc ở mọi lĩnh vực sẽ bị thay thế bởi máy móc. Tiến bộ về công nghệ như AI đặt lên vai những người làm bố, làm mẹ nhiều bối rối và lo lắng: Liệu công việc mà con trẻ đang mơ ước có thể bị thay thế bởi máy móc và trí tuệ nhân tạo không? Hay, liệu con trẻ có mất đi sự kết nối với bản thân, giữa người với người trong môi trường sống và làm việc phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ?
Tìm tòi sáng tạo và Trí tuệ cảm xúc là nền tảng để bứt phá
Mới nhất, Microsoft đã khảo sát 31 ngàn lãnh đạo ở 31 quốc gia và chỉ ra những kỹ năng cần thiết nhất cho tương lai là Phân tích đánh giá, sự linh hoạt, trí thông minh cảm xúc, tò mò học hỏi, nhận diện các định kiến và biết cách giao việc cho AI. Tất cả tựu chung về 2 năng lực chính là tìm tòi sáng tạo và trí tuệ cảm xúc.
Tuy có khả năng phản hồi câu hỏi của người dùng trong tích tắc, ChatGPT chỉ trả lời dựa trên thuật toán xác suất thay vì hiểu bản chất câu hỏi. Vì vậy, con người vẫn cần phải tự học, tự tìm tòi, sáng tạo và cải thiện kỹ năng giao việc AI để có được câu trả lời khớp với nhu cầu nhất.
Nói về trí tuệ cảm xúc, các nghiên cứu chỉ ra con người học tập và sáng tạo hiệu quả nhất khi ở trạng thái hạnh phúc. Nhưng, công nghệ lại đang có những tác động tiêu cực đáng kể lên cảm xúc của xã hội, đặc biệt là giới trẻ.
Một nghiên cứu nội bộ của Facebook năm 2021 tại Mỹ và Anh chỉ ra rằng 40% trẻ vị thành niên cảm thấy "kém hấp dẫn và thiếu tự tin" sau khi dùng Instagram. Theo báo cáo của CDC Hoa Kỳ, tại Mỹ, số lượng các trường hợp trẻ em tự tử tăng 70% với trẻ từ 15-19 tuổi và 151% với trẻ 10-14 tuổi chỉ 10 năm sau khi mạng xã hội có phiên bản trên smartphone.
Giữa bối cảnh công nghệ đè nặng lên tâm trí con người, việc đào tạo trí tuệ cảm xúc càng trở nên quan trọng, nhất là khi, cảm xúc chính là điều mà máy móc không thể thay thế.
Thời điểm nào cần bắt đầu xây dựng các kỹ năng này?
Theo Microsoft, tìm tòi sáng tạo và trí tuệ cảm xúc là 2 năng lực chính cần thiết cho tương lai.
Theo PGS Trần Thành Nam, cha mẹ có thể bắt đầu quá trình phát triển trí tuệ cảm xúc cho con ngay từ trong bụng mẹ. Theo các lý thuyết tâm lý học về sự gắn kết, bảy năm đầu đời cũng là thời gian để các kỹ năng xã hội của trẻ được phát triển tốt nhất.
Tuy trí tuệ cảm xúc và khả năng tìm tòi, sáng tạo là những yếu tố mà bố mẹ có thể và cần thiết phải can thiệp từ sớm. Tuy nhiên, tại Việt Nam, chưa nhiều phụ huynh đưa các tiêu chí này vào quá trình đánh giá, lựa chọn cơ sở giáo dục mầm non - bậc học đầu tiên của các con.
Tại Phần Lan - quốc gia có nền giáo dục tốt nhất thế giới, trẻ em được học theo các dự án mở dựa trên quan sát và thảo luận với giáo viên. Mỗi bé có một kế hoạch học tập cá nhân để phát huy tiềm năng sáng tạo và thông minh cảm xúc.
Tại quốc gia giàu văn hóa Á Đông như Nhật Bản, giáo dục cảm xúc được coi là yếu tố quan trọng trong rèn luyện đạo đức. Trẻ em được khuyến khích phát triển những phẩm chất như yêu thương, tôn trọng, trách nhiệm và chính trực.
Giáo dục cảm xúc và Tìm tòi sáng tạo cho trẻ mầm non tại Việt Nam
Ở Việt Nam, Capokids là trường học tiên phong đưa giáo dục cảm xúc và tinh thần tự học hỏi, sáng tạo cho trẻ từ lứa tuổi mầm non. Cụ thể, Capokids đã áp dụng chương trình học lấy cảm hứng từ phương pháp Reggio Emilia, với sự cố vấn của PGS Trần Thành Nam và đội ngũ chuyên gia tâm lý.
Tại đây, các cô giáo luôn sát sao quan sát và xây dựng các tiết học theo mối quan tâm của trẻ. Mỗi tiết học hay chủ đề bắt nguồn từ câu hỏi của trẻ. Giáo viên đóng vai trò là người đồng hành, gợi mở cùng trẻ nghiên cứu, ghi chép lại tiến trình học tập. Môi trường xung quanh cũng được thiết kế đầy cảm hứng và gần gũi thiên nhiên để kích thích khám phá cho bé.
Tại CapoKids, mỗi tiết học được thiết kế đầy cảm hứng và gần gũi thiên nhiên để kích thích khám phá cho bé
Bà Lê Hồng Tâm, Giám đốc phát triển chương trình Quốc tế tại Capokids cho biết: "Phương pháp học theo dự án giúp trẻ rèn luyện kỹ năng như những nhà khoa học, phát minh sáng chế hay nhà sáng tạo thực thụ". Kết thúc một dự án, trẻ không chỉ có kiến thức thông tin mà còn có kỹ năng đặt câu hỏi, lên kế hoạch, phân loại thông tin, thảo luận và phối hợp nhóm. Trẻ được tự tin thể hiện ý tưởng của mình qua nhiều ngôn ngữ khác nhau như âm nhạc, hội họa, thuyết trình…
Giáo dục cảm xúc ở lứa tuổi mầm non cần sự đồng bộ
Trẻ mầm non khó bày tỏ mong muốn vì bộ phận điều khiển hành vi và cảm xúc trong não chưa phát triển đầy đủ. Để có thói quen và kỹ năng tự chủ cảm xúc, trẻ cần phải nhìn theo người lớn và được nhắc nhở thường xuyên.
Capokids ứng dụng các phương pháp học trực quan như truyện kể, bài hát, đóng kịch và các hoạt động để rèn sự tập trung, chú ý của não bộ cho các con. Giáo viên cũng khuyến khích các con nhận diện, gọi tên cảm xúc của bản thân, đồng cảm với bạn bè, lắng nghe và nói lên ý kiến, chơi với bạn và làm quen với bạn mới và điều tiết cảm xúc khi có cảm xúc mạnh.
Tại CapoKids, giáo viên khuyến khích các con thực hành kỹ năng nhận diện, gọi tên cảm xúc của bản thân
Capokids ứng dụng các phương pháp học trực quan như truyện kể, bài hát, đóng kịch để rèn sự tập trung, chú ý của não bộ cho các con
Capokids cũng đưa chuyên gia tâm lý vào trường lớp, tư vấn giúp giáo viên và cha mẹ hiểu biết sâu sắc hơn về từng mốc phát triển và các phương pháp giao tiếp phù hợp với tính khí, điểm mạnh của từng bạn nhỏ.
Nhà trường tập trung vào xây dựng sự gắn kết với gia đình để tạo sự nhất quán trong môi trường học tập; kiên nhẫn gợi nhắc và huấn luyện cảm xúc cho trẻ trong mọi hoạt động hàng ngày. Thư định kỳ được gửi về nhà giúp các gia đình nắm được chủ đề con đang học và hướng dẫn họ cách cùng chơi với con ở nhà.
Chỉ có như vậy trí tuệ cảm xúc mới biến thành bản năng của trẻ chứ không phải một môn học lý thuyết.
Capokids là Hệ thống Giáo dục mầm non được đầu tư bài bản tại Hà Nội. Capokids (Lớp mầm non độc lập Lãnh đạo nhí) chú tâm đến chất lượng sư phạm mầm non, cân bằng giữa việc chuẩn bị cho các con tri thức kỹ năng học tập với tạo điều kiện phát triển các năng lực cảm xúc. Môi trường giáo dục sớm tại Capokids tạo nền móng cho các con rèn luyện, tự lãnh đạo bản thân và hành xử có trách nhiệm với thế giới xung quanh.
Website: https://capokids.edu.vn/
Hotline tư vấn: 0988 192 088 - 0368 182 183