Những năm gần đây, công nghệ ngày càng phát triển và dần chiếm vị trí quan trọng trong cuộc sống con người. Chúng ta có các dây chuyền sản xuất hàng hóa tự động, có mạng xã hội để trao đổi thông tin,... Trong thời đại 4.0, con người thâm chí phải chạy đua với công nghệ, nếu không muốn bị chúng thay thế.
Với thế hệ Alpha (khái niệm chỉ những đứa trẻ sinh từ năm 2010 - 2024), công nghệ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của chúng. Thế hệ này sinh ra trong thời kỳ công nghệ phát triển cực thịnh. Nếu không bồi dưỡng những kỹ năng cần thiết, Gen Alpha rất dễ bị công nghệ đánh bại.
Gen Alpha sinh ra trong thời kỳ công nghệ phát triển cực thịnh.
Trong một cuộc hội thảo gần đây tại trường Phổ thông Liên cấp Olympia, nói về những thay đổi mới trong thời đại 4.0; Tiến sĩ ĐH Stanford Nguyễn Chí Hiếu đã nêu ra 7 yếu tố dễ bị máy móc "đào thải".
Đây là danh sách được các tổ chức nghiên cứu toàn cầu đưa ra, dựa trên nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp lớn trên thế giới. Cụ thể như sau:
- Các thao tác thô - Thực hiện các thao tác lặp lại
- Ghi nhớ/ truy hồi thông tin - Làm việc độc lập, không có sự tương tác với mọi người
- Trình bày thông tin - Nhận diện các mô típ sẵn có
- Thông minh "sách vở"
Tiến sĩ Hiếu nói về sự thay đổi trong thời đại 4.0
Theo Tiến sĩ Stanford Nguyễn Chí Hiếu, những yếu tố sau sẽ giúp thế hệ trẻ "trụ vững" trước máy móc, bao gồm:
- Cáo thao tác tinh tế, phức tạp (Chẳng hạn những nghề đòi hỏi sự tỉ mỉ như thủ công, mỹ nghệ,...)
- Cảm nhận qua các giác quan
- Lập luận & giải quyết các vấn đề thực tế
- Nhận ra các mô típ mới từ những số liệu sẵn có
- Sáng tạo
- Hợp tác, phối hợp với đa đối tượng
- Thông minh cảm xúc xã hội:
Tiến sĩ Hiếu cho rằng, các kỹ năng trên sẽ giúp ích cho thế hệ Alpha rất nhiều trong thời đại 4.0. Cha mẹ cần chú ý bồi dưỡng cho con các kỹ năng đó, để trẻ có thể bước ra, sống tự lập trong một thế giới khác hoàn toàn so với thế hệ ông cha, anh chị mình. Dù rằng chính chúng ta cũng không biết được thế giới đó sẽ đi về đâu.
Thế hệ Alpha cần những kỹ năng gì?
Nói về những kỹ năng mà thế hệ Alpha cần phải có để "trụ vững" trong thời kỳ công nghệ bùng nổ, Tiến sĩ Hiếu bày tỏ quan điểm: "Thứ nhất là kỹ năng tự học. Ở bất kỳ thời đại nào, thế hệ nào thì việc tự học đều vô cùng quan trọng. Thứ hai là tư duy phản biện.
Tiến sĩ Hiếu trong buổi hội thảo.
Sự phát triển của mạng xã hội đem đến quá nhiều luồng thông tin tạp nham. Nếu không biết cách phản biện, chúng ta rất dễ bị cuốn theo những thông tin tiêu cực; đánh giá mọi thứ quá vội vàng. Đừng nhầm lẫn một cuộc chửi lộn trên mạng là phản biện. Chúng ta một thứ đủ lâu thì mới có đủ thông tin, kiến thức để phản bác lại một vấn đề nào đó.
Đến khi có đủ thông tin rồi, chưa chắc chúng ta đã muốn bình luận qua lại nữa. Bởi lúc đó, tự ta đã khai sáng được cho bản thân rồi. Thứ ba là sáng tạo. Với môi trường máy móc có thể làm hết mọi thứ thì sự sáng tạo của con người sẽ là điều vô cùng cần thiết. Mỗi ngành nghề đều có sự sáng tạo riêng. Mỗi đứa trẻ khi sinh ra cũng có tính sáng tạo".
Nói về những tiềm năng công việc cho thế hệ Alpha sau này, Tiến sĩ Hiếu cho rằng đó sẽ là những công việc liên quan đến con người và sự sáng tạo - những thứ máy móc hiện tại và trong vòng 20 năm nữa chưa thể thay thế. Chẳng hạn như công việc Quản lý nhân sự, Hội họa, Âm nhạc,...
"Rô bốt có thể tạo ra một bản nhạc nhưng không thể ngồi chơi đàn bằng 10 ngón điêu luyện như một chàng nhạc sĩ tài hoa", Tiến sĩ Hiếu nhận định.