Rau muống được mệnh danh là "vua của các loại rau" vì chúng dễ mua, dễ nấu và hợp khẩu vị của cả người già lẫn trẻ nhỏ. Theo Đông y, rau muống được coi là "vị thuốc dân dã", có vị ngọt, tính hơi lạnh đi vào các kinh tâm, can, tiểu trường, đại trường. Trong mùa hè, loại rau này được yêu thích vì có tính giải nhiệt rất tốt. Mâm cơm chỉ cần có đĩa thịt luộc, đĩa rau luộc, bát canh rau muống luộc là đã đủ để có một mâm cơm ngon thanh đạm.
Trong mùa hè, rau muống được yêu thích vì có tính giải nhiệt rất tốt.
Theo lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội), trong mùa hè, nước rau muống thường được vắt thêm vài lát chanh để tạo vị chua thanh mát, dễ ăn. Sự kết hợp này không hề gây hại xong axit của chanh ở trong nước canh nóng dễ bị đắng. Thay vào đó, nếu nước canh rau muống được dầm vài quả sấu sẽ có hương vị đặc biệt hơn. Vị thơm, chua dịu mát của sấu và canh rau muống có tác dụng thanh nhiệt, giải khát, kích thích tiêu hóa.
Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng cũng cho biết sấu có tên khoa học là Dracontomelum duperreanumP, thuộc Họ Đào lộn hột. Quả sấu xanh dùng nấu canh chua, quả chín dùng ăn hay làm mứt sấu. Trong quả sấu có chứa 86% nước, 1% axit hữu cơ, 1.3% protit, 8.2% gluxit, 2.7% xenluloza, 100mg% canxi, 44mg% Phospho, vết sắt và 3mg% vitamin C. Sấu cũng chính là một vị thuốc chữa bệnh.
Trong Đông y, sấu là loại quả tính bình, vị chua, chát khi quả còn xanh, ngọt khi chín. Có tác dụng giải khát, sinh tân dịch, giải độc, giải say rượu, phong độc, nôn do thai nghén… Ngoài dầm trong canh để giải nhiệt ngày nóng, quả sấu còn có thể dùng để điều trị bệnh theo những cách sau.
Những món ăn/bài thuốc trị bệnh từ quả sấu
1. Chữa ho
- Cách 1: Cùi quả sấu tươi 15g, ngâm với ít muối, ngày ngậm 3-5 lần, tốt nhất nên ngậm vào buổi sáng và tối trước khi đi ngủ.
- Cách 2: Cùi sấu tươi 25g sắc với 250ml nước còn 100ml, chia làm 2 lần uống, khi uống cho thêm đường. Uống trong 3 ngày.
- Cách 3: Lấy hoa, quả sấu sắc với 300ml nước còn lại 100ml, chia ra 2-3 lần uống trong ngày.
2. Chữa ốm nghén cho bà bầu
Dùng quả sấu nấu canh cùng thịt vịt hoặc cá diếc để ăn. Ngoài ra, có thể dùng quả sấu xanh ngâm đường, làm thức uống sẽ giảm nôn nghén rất hiệu quả.
3. Chữa nhiệt miệng, ngứa cổ, đau họng
- Cách 1: Lấy vài quả sấu chín dầm đường hoặc muối ăn ngay trong ngày.
- Cách 2: Lấy 4-6g cùi sấu khô đem sắc với 2 bát nước còn nửa bát, uống sau bữa ăn sáng.
- Cách 3: 8g cùi quả sấu khô hãm với nước sôi uống trong ngày. Dùng trong một tuần liền.
4. Chữa say rượu
Dùng 4-6g cùi quả sấu khô sắc lấy nước uống hoặc hãm với nước sôi mà uống. Hoặc dùng nước sấu ngâm đường và gừng để uống rất có hiệu quả.
5. Tăng cường tiêu hóa
Lấy sấu hấp với đường làm nước giải khát uống trong ngày. Hoặc sử dụng quả sấu tươi nấu canh chua ăn ngay.
Lưu ý khi sử dụng quả sấu:
- Sấu vị chua, chứa nhiều axit nên người mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng nên tránh dùng quả sấu tươi hoặc các đồ uống, món ăn có nhiều sấu. Trong mùa hè, nhiều người thường dùng sấu ngâm làm nước giải khát nhưng cũng cần hạn chế sử dụng thức uống này vì sấu ngâm vốn chứa nhiều đường, nếu uống nhiều sẽ gây tăng đường huyết dẫn đến nguy cơ béo phì, tiểu đường, tim mạch…
- Tránh ăn sấu khi đang đói vì sẽ gây ra cồn cào trong bụng và hại dạ dày.
- Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi không nên ăn sấu bởi hệ tiêu hóa của bé còn nhạy cảm.