Sáng nay 24/9, TAND TP HCM xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên Tổng giám đốc Công ty VN Pharma), Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải Quốc tế H&C), cùng 10 đồng phạm hầu tòa về tội "Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh".
Bí mật đằng sau tổ thẩm định
Theo hồ sơ vụ án, năm 2012, Nguyễn Minh Hùng nhận thấy nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư lớn nên bàn với Võ Mạnh Cường nhập khẩu thuốc H-Capita để buôn bán. Do thuốc này chưa có số đăng ký lưu hành tại Việt Nam nên Hùng yêu cầu cung cấp hồ sơ pháp lý. Tuy nhiên Cường không cung cấp được “Tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc” theo quy định thông tư.
Hùng sau đó thuê Phạm Văn Thông (dược sĩ) làm giả tài liệu này bằng tiếng anh và có hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt với giá 2.000 USD. Đồng thời, Hùng chỉ đạo cấp dưới thiết kế 2 bộ nhãn dự kiến lưu hành tại Việt Nam, để hợp thức đủ hồ sơ pháp lý thuốc H-Capita.
Sau khi có hồ sơ, lãnh đạo VN Pharma đề nghị Cục Quản lý dược cấp phép nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita Caplet thông qua nhà cung cấp là Công ty Austin Hồng Kông (một công ty đã hết hạn sử dụng).
Ông Nguyễn Minh Hùng, nguyên Tổng giám đốc Công ty VN Pharma.
Sau đó, Cục Quản lý dược thành lập Tổ thẩm định nhưng không phát hiện hồ sơ là giả, đánh giá đạt yêu cầu. Tổ thẩm định thuốc gồm 3 nhóm: Nhóm thẩm định tiêu chuẩn chất lượng và phương pháp kiểm nghiệm có hai người do chuyên gia Đặng Trần Phương Hồng (cán bộ Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương) làm nhóm trưởng
Nhóm thẩm định dược lý lâm sàng gồm chuyên gia Đỗ Minh Hùng (Phó phòng đăng ký thuốc Cục quản lý dược) và Hoàng Kim Huyền (Trưởng bộ môn Dược lâm sàng đại học Dược Hà Nội) thẩm định.
Nhóm thẩm định pháp lý hồ sơ do ông Phan Công Chiến (Phó phòng quản lý kinh doanh dược) làm trưởng nhóm và hai chuyên gia Lê Thúy Hương (cán bộ Cục quản lý dược), Lâm Thanh Nghị (cán bộ Cục Quản lý dược) thẩm định.
Ba chuyên gia khác gồm: Nguyễn Thị Xuân Hòa, Hoàng Thanh Mai và Nguyễn Diệu Hà có tên trong danh sách nhưng không tham gia thẩm định nên không đánh giá và ký tên.
Thời điểm đó, ông Trương Quốc Cường ký cấp phép nhập khẩu đơn hàng cho Công ty VN Pharma. Sau đó, Hùng và Cường làm giả hợp đồng để nhập khẩu 9.300 hộp Capita. Nguyên Tổng giám đốc VN Pharma liên doanh với một công ty dược trúng thầu cung cấp thuốc Sở Y tế TP HCM.
Đường đi của hơn 14 tỷ tiền "hoa hồng"
Liên quan vụ án mua bán thuốc ung thư giả tại VN Pharma, hồi năm 2017, tòa đã yêu cầu đầu tra bổ sung, làm rõ VN Pharma đã chi hơn 14 tỷ đồng tiền "hoa hồng" cho ai để được bán thuốc. Cáo trạng mới nhất của VKSND TP HCM cũng nêu rằng không thể làm rõ khoản tiền này lọt vào tay ai.
Cụ thể, nội dung cáo trạng thể hiện rằng Nguyễn Minh Hùng đã có chủ trương chi tiền để trình dược viên sử dụng chi phí cho việc bán thuốc của công ty. Cụ thể, trong thời gian từ tháng 10/2014 đến giữa năm 2015, Công ty VN Pharma sử dụng số tiền hơn 14 tỷ đồng nâng khống giá thuốc, để chi phí bôi trơn cho việc bán thuốc.
Võ Mạnh Cường, một trong những bị cáo chủ mưu.
Toàn bộ số tiền này không được hạch toán vào sổ sách kế toán, không có tài liệu thể hiện việc nhận tiền của các bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế tại các bệnh viện nên cơ quan điều tra không đủ căn cứ để kết luận hành vi cụ thể của họ.
Theo hồ sơ vụ án, hồi năm 2014, VN Pharma tham gia đấu thầu tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM. Trong danh mục thuốc trúng thầu có 15.000 viên thuốc H-Capita do Công ty Helix sản xuất với giá 37.000 đồng/viên.
Ngoài ra, Công ty TNHH MTV Dược Nam Anh cũng tham gia đấu thầu và trúng thầu 46 mặt hàng thuốc tại Sở Y tế TP HCM, trong đó có mặt hàng H-Capita 500mm Caplet (thuốc chữa bệnh ung thư).
Đơn vị đã ký hợp đồng cung ứng thuốc cho các cơ sở y tế, hơn 471.000 viên H-Capita cho 4 bệnh viện: Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Trưng Vương, Bệnh viện Bình Dân, bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM.
Ngày 11/4/2014, lô hàng 9.300 hộp thuốc H-Capita được nhập về Việt Nam. Giá thực tế của lô thuốc là 251.100 USD (hơn 5,3 tỷ đồng) nhưng Công ty VN Pharma khai báo giá trị hơn 14,6 tỷ đồng.
Kết quả điều tra của cơ quan chức năng thể hiện thuốc không có nguồn gốc sản xuất tại Canada. Bởi trên các thùng hàng thuốc có dán tem kiểm tra an ninh tại một sân bay của Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore, phù hợp với văn bản trả lời ủy thác của Singapore.
Và qua kiểm tra, mã vạch, mã số in trên vỏ hộp thuốc không được đăng ký bởi quốc gia nào. Còn về chất lượng lô thuốc, kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97,5% hoạt chất capecitabine là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.