"Giải phóng" Saraqeb, cắt đứt cao tốc M5: Lực lượng Thổ chiến thắng chẳng tày gang?
Saraqeb, một thị trấn nhỏ với các khu vườn trồng cây ô liu ở tây bắc Syria, là một nơi yên bình trước khi "Mùa xuân Arab" quét qua Trung Đông và cuộc chiến tranh ở Syria nổ ra.
Dưới sự kiểm soát của các nhóm phiến quân thân Thổ Nhĩ Kỳ, nơi đây từng là mặt trận chính trong cuộc tranh đoạt vị trí "thống trị" Idlib. Nhưng vào tháng 1/2019 thành trì này đã lọt vào tay nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham (HTS).
Ngày 8/2/2020, sau hơn 8 năm phải rút khỏi Saraqeb, Quân đội Arab Syria (SAA) đã quay trở lại thị trấn nằm tại điểm giao cắt giữa các cao tốc M4 và M5.
Một Saraqeb hoang tàn và không còn dân thường trú ngụ vẫn có giá trị quân sự nhất định dẫn đến một loạt các chiến thắng của SAA ở khu vực phía tây tỉnh Aleppo tiếp sau đó.
Một binh sĩ Syria đứng gần tấm biển chỉ đường tới Saraqeb ở thị trấn Tall Sultan, thuộc tỉnh Idlib ngày 5/2 (Nguồn: AFP).
Được tờ Guardian nhận xét rằng "nằm ở một ngã tư theo nghĩa đen và nghĩa bóng - giữa quá khứ và tương lai", trong tháng 2/2020, Saraqeb đã trở thành mục tiêu của hàng loạt cuộc tấn công của phiến quân (dẫn đầu bởi HTS) với hỗ trợ hỏa lực của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ (TAF).
Rạng sáng ngày 27/2 (giờ Việt Nam), sau khi kiểm soát ngôi làng Afis ở tây bắc Saraqeb, các mũi tấn công của phiến quân và khủng bố đã tiếp tục phát triển về thị trấn, giao tranh với lực lượng phòng thủ của SAA.
Cho tới trưa ngày 27/2, phiến quân tuyên bố đã "giải phóng" Saraqeb và cắt đứt cao tốc M5. Theo trang tin ISW News, SAA vẫn đang kiểm soát một phần Saraqeb và các lực lượng tăng viện đã tiếp cận thị trấn và đang tổ chức phản công.
Dù việc có lọt vào tay phiến quân là sự thật hay không thì việc Saraqeb nằm chính giữa một "chiến trường mở" nơi các đơn vị tăng viện SAA đang đổ dồn về đây sẽ khiến nó trở thành mục tiêu bị giành giật và ở hiện tại, rất khó để xác định bên nào mới là người chiến thắng cuối cùng.
Tuyên bố của phiến quân Mặt trận Giải phóng Quốc gia (NLF) về việc "giải phóng" Saraqeb và bản đồ chiến sự dựa theo tin đồn nói trên.
"Sập bẫy" của Nga-Syria?
Nếu phiến quân và các nhóm khủng bố thực sự tái kiểm soát Saraqeb và cắt đứt cao tốc M5, ước tính khu vực mà lực lượng thân Thổ Nhĩ Kỳ này mới tái chiếm được trong ngày 26 và 27/2 vào khoảng từ 5 đến 10 km2.
TAF được cho là đã huy động mọi "tinh anh" của các nhóm phiến quân và khủng bố như lực lượng "Băng Đỏ" của HTS, các tay súng thuộc Đảng Hồi giáo Turkestan (TIP) cùng một số lượng không xác định đặc nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ trong đợt tấn công tại Saraqeb.
Trái ngược với TAF, SAA chỉ duy trì một lượng binh lính nhỏ đồn trú Saraqeb (được cho là dân quân) còn các "cú đấm" của họ như Sư đoàn 4 Thiết giáp Vệ binh Cộng hòa và Sư đoàn 25 đặc nhiệm (Lực lượng Tiger) hiện đang tập trung vào mặt trận đông nam Idlib.
Cũng trong ngày 26/1, SAA đã giải phóng khoảng 105 km2 lãnh thổ ở đông nam Idlib, tức là với diện tích gấp từ 10 tới 20 lần so với "chiến thắng" của lực lượng thân Thổ ở Saraqeb.
Rõ ràng với những so sánh nói trên, lực lượng thân Thổ Nhĩ Kỳ đang có một số chiến thắng mang tính chiến thuật ở Saraqeb, nhưng lại đang thất bại chiến lược ở toàn tỉnh Idlib.
Bản đồ toàn cảnh chiến sự ở tỉnh Idlib. Theo bản đồ này của ISW News thì Saraqeb vẫn đang do SAA kiểm soát.
Trong các cuộc đụng độ tương tự ở Aleppo năm 2016, Hama năm 2017 và đặc biệt là chiến trường tây bắc Syria kể từ năm 2018 tới nay, không ít lần SAA đã chịu các "thất bại" tại các vị trí được cho là then chốt trước các đợt tấn công của phiến quân và khủng bố.
Người Nga luôn xuất hiện "đúng lúc" với các cuộc không kích mang tính chất hủy diệt nhằm chặn đứng và tiêu diệt tối đa sinh lực của phiến quân và khủng bố ở thời điểm các mũi tấn công này tiến sâu vào vùng chính phủ kiểm soát.
Với lợi thế chiến lược hiện tại ở đông nam Idlib, có thể SAA đang chuẩn bị "thọc sâu" vào các tuyến phòng thủ đã bị dàn mỏng của đối phương (do tập trung lực lượng vào Saraqeb).
Những sự kiện diễn ra ở Saraqeb cho chúng ta thấy một bức tranh toàn cảnh về cách mà người Nga và Syria đang từng bước dẫn dắt kẻ địch vào một cái bẫy giăng sẵn.
Binh lính Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân Syria tại khu vực ngoại vi Saraqeb.