Sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không?
Câu trả lời là không, nhưng nó sẽ mất đi giá trị dinh dưỡng sẵn có nếu như mẹ không biết bảo quản đúng cách. Nếu biết vắt và bảo quản, trữ đông sữa mẹ đúng cách, sữa mẹ vẫn đảm bảo được hầu hết các chất dinh dưỡng và thậm chí còn tốt hơn cả sữa công thức.
Sữa mẹ vắt ra không bị mất kháng thể và các chất dinh dưỡng nếu mẹ bảo quản đúng cách.
Trong quá trình sữa mẹ vắt ra để đông trong tủ lạnh, các tế bào bạch cầu và hàm lượng vitamin C bị giảm sút nhưng tổng lượng protein, chất béo, enzyme, đường lactose, vitamin, kháng thể, chất chống viêm hầu như vẫn được đảm bảo.
Sữa mẹ để ngoài môi trường quá lâu có nguy cơ bị biến chất, mất chất, nếu bé uống vào có thể bị tiêu chảy, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.
Lưu ý để đảm bảo dinh dưỡng khi vắt sữa cho con bú
Vắt sữa mẹ đúng cách
Khi vắt sữa mẹ để trữ cần lưu ý những điều sau:
• Cần vệ sinh sạch sẽ dụng cụ đựng sữa, tay và bầu vú mẹ trước khi vắt.
• Nên vắt thành các chai/túi nhỏ đủ một bữa uống của trẻ, tránh lãng phí.
• Sữa vắt ra cần làm lạnh ngay.
• Không trữ đông lại phần sữa trẻ uống dư.
• Không hòa chung sữa đã trữ đông với sữa mới vắt.
• Không nên cố ép sữa, cần nghỉ ngơi thoải mái, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ để tạo sữa tự nhiên, an toàn.
Luôn vệ sinh dụng cụ hút sữa và đựng sữa
Trước mỗi lần sử dụng, mẹ đều phải vệ sinh sạch sẽ cả dụng cụ hút sữa lẫn đựng sữa như sau:
• Dùng chổi và miếng cọ rửa chuyên dụng vệ sinh sạch.
• Rửa qua dụng cụ hút sữa và đựng sữa bằng nước lạnh.
• Lau rửa kỹ lại phần đáy và các góc kẽ nhỏ.
• Để ráo tự nhiên.
• Tiệt trùng lại bằng nước sôi.
• Dùng chổi và miếng cọ rửa chuyên dụng vệ sinh sạch dụng cụ hút sữa và đựng sữa.
Việc vệ sinh máy hút sữa là vô cùng quan trọng.
Kiểm soát lượng sữa mẹ vắt ra đúng cách
Thông thường, mẹ sẽ vắt sữa thành nhiều bình/túi mỗi lần trữ trong tủ lạnh để cho con bú dần. Do đó, mẹ nên dán nhãn cho mỗi chai sữa để tiện quản lý, theo dõi dễ dàng hơn "thành quả" của mình, bao gồm các thông tin như:
• Ngày vắt sữa.
• Đánh số thứ tự sử dụng.
• Lượng ml sữa có trong mỗi bình/túi.
• Có thể có hướng dẫn rã đông nếu cần thiết.
Bảo quản sữa mẹ
Nếu nhiệt độ phòng ở 19 - 26 độ C đến, sữa mẹ mới vắt ra có thể bảo quản tối đa 4 giờ đồng hồ. Trong ngăn mát tủ lạnh (dưới 4 độ C) tối đa là 4 ngày. Với nhiệt độ cao hơn, vi khuẩn có thể phát triển nhanh hơn.
Sữa mẹ vắt ra có thể để được 3 tháng ở ngăn đông đá có cánh cửa riêng với ngăn lạnh (tương đương -18 độ C), để được 2 tuần trong ngăn đông đá không có cánh cửa riêng với ngăn lạnh (tương đương -15 độ C), để được 6 - 12 tháng trong ngăn đông đá của tủ lạnh có công nghệ không đóng tuyết (tương đương -20 độ C).
Sữa mẹ vắt ra có thể để được 3 tháng ở ngăn đông đá.
Có thể thêm sữa mẹ vừa mới vắt vào sữa mẹ đã vắt ra từ trước?
Không nên thêm sữa mẹ mới vắt vào sữa mẹ đã vắt từ trước và đang được để đông trong tủ lạnh để tránh trường hợp sữa mới vắt làm ấm lại sữa đã để tủ lạnh, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trở lại.
Xử lý khi sữa mẹ vắt ra có mùi lạ
Nhiều trường hợp sữa mẹ sau khi vắt ra để tủ lạnh có mùi tanh, mùi kim loại, thậm chí là mùi xà phòng. Điều này không có nghĩa là sữa mẹ đã hỏng và phải bỏ đi. Tình trạng này xuất hiện là do tác động của enzyme lipase đã bẻ gãy các chất béo trong sữa mẹ khi sữa được bảo quản trong tủ lạnh.
Sữa mẹ vắt ra có mùi lạ là do enzyme lipase đã bẻ gãy các chất béo trong quá trình để tủ lạnh
Trong trường hợp này, sữa mẹ vẫn an toàn và bé vẫn có thể uống được. Tuy nhiên, một số bé có thể sẽ không uống vì sữa có mùi lạ. Mẹ có thể khắc phục bằng cách hâm nóng sữa mẹ vắt ra đến 72 độ C trong vòng 2 phút ngay sau khi vắt (trước khi để tủ lạnh) để ngăn chặn hoạt động của enzyme lipase.
Tiếp theo đó, mẹ bỉm cần nhanh chóng làm lạnh sữa mẹ vắt ra bằng cách đặt vật đựng sữa trong một bát nước đá. Sau đó, mẹ vẫn bảo quản sữa trong tủ lạnh như bình thường. Tuy nhiên, cách làm này có thể làm giảm sút hoặc tiêu diệt hoàn toàn một số chất miễn dịch trong sữa mẹ.
Không nên hâm nóng sữa mẹ vắt ra bằng lò vi sóng
Tuyệt đối không dùng lò vi sóng hoặc đun trực tiếp để hâm nóng sữa vì việc tăng nhiệt đột ngột, làm nóng không đều sẽ phá hủy một số chất và kháng thể trong sữa. Ngoài ra, cách này còn làm giảm đi đáng kể đặc tính chống viêm, miễn dịch của sữa mẹ.
Mẹ có thể hâm sữa cho bé bằng cách đặt sữa trong một bát nước ấm
Mẹ nên hâm nóng sữa bằng cách đặt sữa trong một bát nước ấm hoặc để túi sữa dưới vòi nước ấm đang chảy.
Không dùng lại sữa mẹ vắt ra mà bé uống thừa
Khi bé uống sữa mẹ vắt ra, một lượng lớn vi khuẩn từ miệng bé đã phát triển trong sữa. Vì thế, mẹ không được cho con dùng lại lượng sữa thừa đã chứa đầy vi khuẩn.
Sữa mẹ vắt ra có thể để trong bình nhựa, thủy tinh hoặc túi nhựa chuyên dụng
Sữa mẹ vắt ra nên được trữ trong các túi lưu trữ hoặc chai làm từ thủy tinh, nhựa không chứa BPA. Bình thủy tinh được coi là chất liệu tốt nhất để bảo quản và lưu trữ sữa mẹ. Xếp thứ hai là bình nhựa cứng có chất lượng tốt. Ngoài ra, các mẹ cũng có thể lựa chọn các loại bình chuyên dụng để trữ sữa.
Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ là cách đáng tin cậy nhất để kích sữa và củng cố nguồn sữa mẹ dồi dào, ổn định lâu dài. Thế nhưng đối với một số bà mẹ bận rộn, việc vắt sữa cho con bú lúc cần là giải pháp hiệu quả và nên được áp dụng để mẹ có thể duy trì việc nuôi con bằng sữa mẹ.