Không ít các phụ huynh nghĩ rằng, bây giờ đang còn trẻ, còn có sức làm việc. Vì vậy phải tranh thủ hết sức, kiếm thật nhiều tiền để mai mốt con có điều kiện vật chất đầy đủ, học ở một môi trường tốt không hề kém cạnh ai, Tuy nhiên, theo các chuyên gia giáo dục, đây không phải là một đầu tư khôn ngoan! Bởi thực tế có nhiều trẻ gia đình khá giả, con vẫn không ngoan, không giỏi. Thậm chí còn phá phách, gây ra nhiều phiền toái cho cha mẹ.
Cái mà phụ huynh nên chú trọng vào 5 năm đầu đời của trẻ chính là dinh dưỡng, thời gian, sự quan tâm và những khoảnh khắc vui vẻ cùng con.
1. Đầu tư vào dinh dưỡng cho trẻ
Giai đoạn từ 0-5 tuổi là độ tuổi mà trẻ phát triển mạnh cả về thể lực và trí lực. Vì vậy cha mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống của con để đảm bảo bé có đầy đủ dinh dưỡng phát triển toàn diện.
Cụ thể sẽ chia theo từng giai đoạn:
- Từ 0-1 tuổi:
+ Cho trẻ bú mẹ sớm nhất có thể ngay từ lúc mới sinh, duy trì sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục đến 2 tuổi nếu có thể.
+ Cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm. Mẹ chú ý những nguyên tắc khi ăn dặm như: Không nêm gia vị vào thức ăn cho trẻ trước 1 tuổi, tránh dụ hoặc ép trẻ ăn, tránh các yếu tố sao nhãng như TV, ipad, đồ chơi hay bế rong khi ăn...
+ Tăng độ thô trong đồ ăn dặm để dạy trẻ nhai, nuốt thức ăn theo độ tuổi để con có thể ăn giống người lớn khi bé lên 2 tuổi.
+ Bổ sung đầy đủ vitamin D cho trẻ.
- Giai đoạn 1-3 tuổi
+ Trong giai đoạn từ 1 - 3 tuổi, trẻ vẫn cần sự chăm sóc đặc biệt từ cha mẹ. Thời gian này, trẻ chưa thể tự ăn uống một mình mà vẫn cần người giám sát để tránh những sự cố khi trẻ ăn uống. Thức ăn chính của con vẫn là sữa, đồ ăn dặm tăng thô theo từng thời điểm.
+ Trong giai đoạn này, cha mẹ cần đảm bảo con ăn đủ 3-4 bữa chính với đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất: tinh bột, chất đạm, chất béo, các loại vitamin và khoáng chất.
+ Giới hạn thức ăn lành mạnh chứa nhiều đường, chất béo không tốt từ bánh kẹo, nước ngọt, bim bim… Những sản phẩm này rất dễ gây thừa cân, sâu răng... không tốt cho trẻ.
- Giai đoạn 3-5 tuổi
+ Đây là độ tuổi mà trẻ học mẫu giáo. Ở tuổi này, con cần khoảng 1.300 calo mỗi ngày. Bé chủ yếu ăn ở trường mầm non, phụ huynh nên tìm hiểu về khẩu phần ăn của trẻ ở trường để đảm bảo sự đa dạng và dinh dưỡng của các món ăn. Hãy cho con một chế độ ăn cân bằng, đa dạng, bổ dưỡng vào bữa tối và những ngày nghỉ cuối tuần.
+ Ở giai đoạn này con cũng cần cung cấp đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng để phát triển toàn diện. Ngoài ra trẻ cần uống đủ 1,3 lít gồm: nước, sữa và nước trái cây, nước rau củ...
+ Trong một ngày, bữa ăn của trẻ từ 3- 5 tuổi nên được chia làm 3 bữa chính và 2 - 3 bữa phụ. Trong khẩu phần ăn của bé, mẹ nên ưu tiên các chất đạm và cố gắng hạn chế dầu mỡ. Các loại dầu mỡ trong các món ăn chiên xào không tốt cho sức khỏe của trẻ.
2. Đầu tư vào thời gian bên con
Dành thời gian chất lượng cho con là khoản đầu tư hiệu quả nhất. Cha mẹ hãy gác lại công việc, toàn tâm toàn ý khi bên con để có thể lắng nghe con, hiểu con đang suy nghĩ gì, dạy con các kỹ năng cần thiết cuộc sống, giúp con tự tin hơn để phát triển hoàn thiện bản thân và đạt được kết quả học tập tốt, và đặc biệt là luôn tạo cho con cảm giác được yêu thương.
Để giúp con phát triển toàn diện cũng như tạo cho con những kỉ niệm và khoảnh khắc đáng nhớ về bạn, hãy tận dụng những khoảng thời gian sau đây:
- Ngay khi con vừa sinh ra, cha mẹ cần trò chuyện tương tác với trẻ mỗi ngày. Khi cho trẻ bú, mẹ hãy nói chuyện với trẻ hoặc hát ru cho trẻ nghe. Đọc sách, truyện thiếu nhi cho trẻ nghe từ 3 tháng tuổi...
- Chơi với con mỗi ngày. Khi trẻ từ 1-4 tuổi, hãy để con quyết định cách chơi như thế nào. Cha mẹ có thể hỏi trẻ những câu hỏi để con diễn giải thêm về các hoạt động vui chơi, tăng sự tự tin, sáng tạo của trẻ...
- Dẫn trẻ ra công viên, khu công cộng... để con vui chơi. Đây là cách cha mẹ tạo điều kiện cho tương tác xã hội được phát triển sớm khi bé bước lên 2 tuổi.
- Hạn chế cho trẻ sử dụng điện thoại, Ipad, xem TV...
- Con có thể học 1 số bộ môn năng khiếu mà bé thích như học đàn, học múa, nhảy bale,... Cha mẹ đừng tạo quá nhiều áp lực, cứ để trẻ tham gia, vui chơi và học tập từ đó.
- Khi chọn trường cho con, cha mẹ đừng đặt nặng vào cơ sở vật chất hoặc chương trình có song ngữ hay không, mà nên tập trung vào triết lý và phương pháp giảng dạy của trường đó.
- Ngoài ra, phụ huynh nên ăn cùng con thường xuyên. Sau đó cùng con dọn dẹp, làm việc nhà. Mẹ nên khuyến khích trẻ tự làm 1 số việc nhà phù hợp với khả năng của con.
- Du lịch cũng mang lại những trải nghiệm đáng giá cho cả gia đình. Đây là cơ hội để cả nhà khám phá những vùng đất mới, bỏ sau lưng những lo toan đời thường và tận hưởng những khoảnh khắc quý giá bên nhau. Cho con những trải nghiệm này, bạn sẽ có thêm những câu chuyện để kể lại và những kỷ niệm để cùng ôn lại sau này.
3. Đầu tư đạo đức cho con
- Giáo dục đạo đức cho trẻ là điều vô cùng quan trọng ba mẹ cần quan tâm. Trẻ cần được giáo dục đạo đức ngay từ sớm.
- Việc giáo dục đạo đức cho bé trong giai đoạn 5 năm đầu đời giúp cho trẻ hình thành nhân cách trong tương lai, dễ dàng nhận biết đúng - sai trong cuộc sống, con có ý thức bảo vệ bản thân, tự lập hơn và luôn thực hiện đúng quy định, nề nếp.
- Các giá trị đạo đức cha mẹ nên dạy trẻ đó là lòng tự trọng, khiêm tốn, sự lễ phép, trung thực, có trách nghiệm, biết đứng dậy sau thất bại, lòng biết ơn, sự rộng lượng vị tha, tình yêu thương...
- Để dạy con được tốt, trước hết cha mẹ cần làm gương cho trẻ. Chỉ có phụ huynh gương mẫu thì trẻ mới có thể học tập, bắt chước và trở nên ngoan ngoãn hơn. Việc giáo dục đạo đức cho trẻ, cha mẹ không nên nghiêm khắc quá, tránh tình trạng con cảm thấy người lớn gia trưởng, ngột ngạt, sợ hãi... Thể hiện tình yêu và tình cảm của bạn đối với mọi người, đặc biệt là đối với con. Hãy quan tâm, chăm sóc con. Sau tất cả, trẻ sẽ học được những bài học quan trọng nhất về giá trị đạo đức từ bạn.