Start-up này có cách biến xương gà thành thịt, từ đó cứu sống 20 tỷ con gà mỗi năm

Mỗi ngày, trên thế giới có 197 triệu con gà bị giết thịt. Trong đó, người Trung Quốc ăn 25 triệu con, người Mỹ ăn 22 triệu con và người Anh ăn 2,2 triệu con. Cộng dồn lên, mỗi năm trên thế giới có tới 72 tỷ con gà trở thành thức ăn cho con người.

Một số người đấu tranh cho quyền động vật không thích điều đó. Họ căng băng rôn phản đối con người nuôi gà để ăn thịt và đứng hàng giờ dưới nắng, bên ngoài một cửa hiệu của McDonald's.

Nhưng sự thật, nhân loại ngày nay không thể tồn tại nếu chúng ta bỏ thịt gà. Quay trở lại nửa thế kỷ trước, gia cầm chỉ chiếm khoảng 15% tổng lượng thịt mà con người tiêu thụ trên toàn thế giới. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, tỷ lệ đó đã tăng lên hơn 36% - trong khi, thị phần thịt bò giảm một nửa trong cùng khoảng thời gian. 

Và nếu bạn đã từng nghe về các loại thịt được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm hoặc thịt có nguồn gốc từ thực vật, ở thời điểm này chúng thực sự chỉ mới thoả mãn trí tưởng tượng của chúng ta.

Trên quy mô công nghiệp, chỉ có thịt gà mới đủ rẻ và có thể sản xuất đủ nhiều để thoả mãn nhu cầu của 9 tỷ người sống trên một hành tinh đang ngày càng chật chội. Đó là cả một nỗ lực của ngành công nghiệp trong một thế kỷ qua, khi họ đã tìm cách tạo ra các giống gà ngày càng to hơn và cho năng suất thịt cao hơn.

So với một con gà vào năm 1957, gà nuôi để lấy thịt hiện nay đã to hơn gấp 5 lần. Nhưng các nhà khoa học cũng biết rằng họ không thể phóng to lũ gà mãi để lấy nhiều thịt hơn được. Đó là bởi nếu cứ vỗ béo chúng liên tục, gà sẽ bị chết vì tim và phổi chúng không kịp to ra để bơm máu và giữ cho hệ hô hấp hoạt động.

Vậy làm thế nào để có nhiều thịt gà hơn khi những con gà không thể to hơn? Giờ đây, một công ty khởi nghiệp của Phần Lan tên là SuperGround đã nghĩ ra cách. Ý tưởng rất đơn giản, không cần phải biến đổi gen để khiến những con gà to thêm nữa, chỉ cần ép xương của chúng ta thành cốt, sau đó trộn vào các sản phẩm như gà xay, cốm gà hoặc thịt viên.

Nghe có vẻ hơn thô nhưng SuperGround cho biết điều này có rất nhiều lợi ích. Một mặt, con người sẽ có được nhiều protein hơn, với giá thành rẻ hơn trên mỗi một con gà nuôi thịt. Mặt khác, số lượng gà bị giết cũng có thể giảm tới 30% mà chúng ta vẫn có đủ nguồn cung cấp thịt cho nhu cầu của loài người.

Thế giới đang nuôi bao nhiêu con gà, con số sẽ khiến bạn bất ngờ

Nếu bạn đi khắp thế giới và đếm các cửa hàng gà rán có tên tuổi, những cửa hàng có đủ tiền để thuê mặt bằng ở những ngã tư nhộn nhịp, trong các thành phố đông đúc, bạn sẽ có được một con số khoảng 25.000.

Thế tuy nhiên, bất kể có bao nhiêu suất ăn được phục vụ bên trong 25.000 cửa hàng ấy, trong hôm nay, tháng này thậm chí cả năm trời, trên Trái Đất lúc nào cũng có hơn 23 tỷ con gà đang còn sống.

Đó là bởi tốc độ sinh sản của gà cao hơn nhiều tốc độ chúng bị giết thịt. Trên thực tế, con người còn tiêu hủy hàng tỷ con gà trống con kể từ khi chúng mới sinh. Nhưng số lượng gà nuôi lấy thịt trên toàn thế giới hiện nay vẫn gấp 3 lần tất cả các loài chim hoang dã cộng lại.

Trong thế kỷ 19, có khoảng 3-5 tỷ con chim bồ câu được nuôi trên hành tinh để đưa thư, biến nó trở thành loài chim đông nhất trên Trái Đất. Nhưng bây giờ, toàn bộ lượng chim bồ câu này đã tuyệt chủng khi chúng ta đã có điện thoại và email. Danh hiệu thống trị thế giới bây giờ được chuyển sang cho những con gà.

Với dân số đông gấp 3 lần con người, các nhà khoa học còn cho rằng gà mới mới là loài động vật biểu tượng cho Anthropocene – kỷ nguyên địa chất mới trên hành tinh tính từ thời điểm con người tạo ra những thay đổi mạnh mẽ vào lớp vỏ Trái Đất.

Trong tiếng Hy Lạp cổ đại Anthropocene có nghĩa là Thế Nhân sinh hay "kỷ nguyên của loài người". Nó bắt đầu vào khoảng năm 1950, cùng với thời điểm mà dân số thế giới bùng nổ từ 2 tỷ lên tới 6 tỷ người chỉ trong vòng 50 năm.

Nhưng đi liền với Thế Nhân sinh cũng là "kỷ nguyên của loài gà". Một nghiên cứu trên tạp chí Royal Society Open Science cho biết tốc độ tăng trưởng của loài gia cầm này đã tăng vọt trong nửa sau thế kỷ 20.

Lượng tiêu thụ thịt gà ngày càng tăng lên, khi chúng trở nên rẻ, dễ ăn và nhiều người có xu hướng chuyển từ thịt đỏ sang thịt trắng với mong muốn bảo vệ sức khỏe và môi trường.

Vậy là mỗi khi một con gà bị giết mổ, xương của chúng sẽ nằm lại trong các trang trại hoặc bãi chôn lấp trên toàn thế giới. Chúng sẽ có cơ hội trở thành hóa thạch trong nay mai, như là một biểu tượng của hành tinh và sinh quyển Trái Đất.

Cứ thử tưởng tượng nếu một ngày con người tuyệt chủng và có một nền văn minh ngoài Hệ Mặt Trời tìm đến Trái Đất của chúng ta. Khi họ lục lọi những hóa thạch này, những người ngoài hành tinh có thể sẽ nghĩ Trái Đất này từng bị thống trị bởi loài gà.

Start-up này nghĩ chúng ta không nên bỏ phí xương gà, hãy ăn chúng

Đó là ý tưởng của SuperGround, một công ty khởi nghiệp ở Phần Lan. Họ nhận thấy xương gà cũng là một nguồn thực phẩm đầy dinh dưỡng. Xương cũng là các mô sống giống như thịt, chúng chứa tới 15,6% protein, 9,5% chất béo và 14,7% các khoáng chất khác như canxi, phốt pho, natri, magiê…

Nếu thực sự ăn gà và bỏ xương thì rất phí. Cho nên, SuperGround đã xây dựng một dây chuyền có thể nghiền và hòa tan xương gà thành thực phẩm. 

Tuomas Koskinen, đồng sáng lập và chủ tịch của công ty giải thích nguyên lý làm việc của dây chuyền này như sau:

Đầy tiên, thịt gà, xương gà và protein thực vật sẽ được trộn vào nhau theo tỷ lệ thích hợp. Sau đó, tất cả sẽ được cho qua một máy sốc nhiệt, thứ có thể làm xương mềm ra và quyện vào các thành phần khác.

Tiếp đó, hỗn hợp xương, thực vật và thịt này sẽ được đưa vào máy ép đùn, để phá hủy tất cả các cấu trúc cứng còn lại. Thành phẩm sau đó sẽ được trộn vào với thịt gà xay. Với hỗn hợp này, Koskinen cho biết: "Bạn gần như không thể phân biệt được xương với các thành phần khác ngay cả khi soi dưới kính hiển vi".

Hiện SuperGround đang sản xuất ra các viên cốm gà và sản phẩm từ gà xay được trộn từ 5 đến 30% khối lượng xương. Việc tăng tỷ lệ xương gà lên đang được cân nhắc, bởi quá 30%, nó sẽ khiến máy đùn hoạt động kém hiệu quả.

Nhưng có thể bạn cũng như nhiều người sẽ thắc mắc, liệu vị của những món gà này sẽ như thế nào, nếu chúng được trộn thêm xương nghiền? Koskinen cho biết thực tế nhiều người còn thích ăn tuỷ xương và dùng xương để làm món hầm và món kho.

Để chứng thực, vào cuối tháng 5, Koskinen và một đồng sáng lập khác của SuperGround là Santtu Vekkeli đã mang thịt của họ tới IFFA - một hội chợ thương mại lớn nhất của ngành công nghiệp thịt ở Frankfurt.

Kết quả là những người ăn thử sản phẩm của họ đã không phát hiện được thịt gà của SuperGround đã được trộn với xương. "Họ không thể tin rằng trong đó thực sự có xương gà", Koskinen cho biết phản hồi từ người tiêu dùng là rất tích cực.

Công việc tiếp theo là chứng minh tính hiệu quả về mặt kinh tế của thịt xương gà. Jayson Lusk, một nhà kinh tế nông nghiệp tại Đại học Purdue cho biết: "Chẳng có gì trong ngành sản xuất protein động vật hiện nay bị bỏ phí. Mọi thứ đều có chỗ cho nó".

Ví dụ như ở Châu Âu, xương gà thường được bán xuất khẩu để làm thức ăn cho vật nuôi hoặc thức ăn cho gia súc. Nhưng vào tháng 8 năm 2021, EU đã sửa đổi luật để nới lỏng các quy tắc cho phép các nhà sản xuất của họ có thể tái chế xương gà thành thức ăn cho lợn ngay trong khối liên minh Châu Âu. (Việc cho bò và gà ăn các phụ phẩm từ gà vẫn bị cấm).

Bây giờ, Koskinen sẽ phải thuyết phục các nhà sản xuất thịt rằng việc đưa xương gà của họ vào thức ăn cho người sẽ có lợi hơn là thức ăn cho động vật. Điều này không khó, bởi về cơ bản, thức ăn cho người lúc nào cũng có giá cao hơn thức ăn chăn nuôi. 

Nhưng ở phía ngược lại, thuyết phục người tiêu dùng chấp nhận sản phẩm này sẽ khó hơn.

Bạn có sẵn sàng ăn thịt gà trộn xương?

Năm 2003, McDonald's cũng từng sản xuất một loại thịt gà lẫn xương nhưng theo một quy trình khác. Các nước EU khi đó có một quy định là tất cả các loại thịt nào được sản xuất theo quy trình này đều phải được dán nhãn.

Khi người tiêu dùng ăn thịt gà và nhận thấy trong đó có các hạt giòn bất thường, họ đã kiểm tra nhãn và phát hiện ra có xương trong đó. Kết quả là loại thịt gà này của McDonald's đã không đạt đủ doanh số, cuối cùng khiến họ phải ngừng sản xuất chúng.

Về vấn đề này, Koskinen cho rằng sản phẩm của SuperGround sẽ không được xếp vào cùng một loại với thịt gà trộn xương của McDonald's trước đây. Ông nói: "Quy trình của chúng tôi khác họ, chúng tôi vừa làm mềm vừa nghiền xương, do đó canxi đi vào sản phẩm cuối cùng sẽ bị hòa tan gần hết. Nó sẽ không còn chứa bất kỳ hạt cứng nào".

Và trong một kịch bản ngay cả khi các sản phẩm của SuperGround phải được dán nhãn tương tự như thịt của McDonald's, đó cũng không phải là hồi chuông báo tử. Koskinen nói: "Tôi tin rằng người tiêu dùng gần như không chú ý đến danh sách thành phần của các loại thực phẩm mà họ đang thực sự ăn".

Khi thịt trộn xương của SuperGround đạt được độ hoàn hảo như cách mà họ đã chứng minh tại hội chợ IFFA, Frankfurt, sẽ ít người tiêu dùng nào để ý và nhận ra chúng.

Còn một xu hướng nữa sẽ ủng hộ ý tưởng của SuperGround, đó là nhu cầu với thịt gà giá rẻ đang gia tăng. Harry Dee, một nhà phân tích gia cầm tại công ty nghiên cứu IBISWorld cho biết: "Trong thời kỳ thu nhập bị giảm như hiện nay, bạn có thể thấy sự chuyển dịch từ thịt đỏ sang thịt gà".

Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc cũng đưa ra dự đoán rằng sản lượng gia cầm sẽ tăng 17% trong thập kỷ tới - cao hơn bất kỳ nguồn thịt nào khác. Tuy nhiên, bao nhiêu phần trăm trong số đó sẽ được sử dụng để làm cốm gà thì vẫn chưa rõ ràng.

Lusk chỉ ra rằng các sản phẩm gà xay hiện chỉ chiếm một phần tương đối nhỏ trong thị trường thịt tổng thể. Việc nhồi xương nghiền hoà tan vào thịt gà xay có thể giúp mọi thứ hiệu quả hơn một chút, nhưng nó sẽ không ảnh hưởng đến cách ngành công nghiệp sản xuất thịt vận hành.

Và không rõ nó sẽ có tác động đến môi trường hay không, vì phần lớn xương gà hiện nay đều không bị bỏ phí.

Tuy nhiên, Koskinen cho biết ông vẫn tự tin về kế hoạch kinh doanh của SuperGround. Dự kiến, họ sẽ ra mắt sản phẩm thịt gà trộn xương đầu tiên vào năm 2023. "Sự tăng trưởng của ngành công nghiệp thịt là không hề phóng đại, và nó đã vượt quá tất cả kỳ vọng của chúng tôi", Koskinen nói.

Hiện Superground vẫn đang vận hành nhà máy thử nghiệm của họ ở công suất nhỏ, với các lô đặt hàng từ 10-20 kg. Nhưng Koskinen cho biết một khi họ thành công với ý tưởng của mình, quy mô của nhà xưởng này có thể cung cấp tới hơn 180 tấn thịt gà trộn xương mỗi năm. Công việc bây giờ chỉ là thuyết phục đủ số người sẵn sàng ăn hết chúng.

Tổng hợp