Trong tình hình nắng nóng kéo dài như hiện nay, nguy cơ sốc nhiệt đang đe dọa đến mọi đối tượng, ngay cả khi bạn ít đi ra ngoài trời và thường xuyên dùng điều hòa nhiệt độ. Đặc biệt phổ biến và gây nguy hiểm hơn ở 7 nhóm người sau đây:
- Trẻ em.
- Vận động viên, những người hay tập thể dục.
- Công nhân, nông dân, những người làm công việc ở ngoài trời.
- Người cao tuổi.
- Những người có sức đề kháng yếu, mới ốm dậy hoặc mắc đang điều trị bệnh, nhất là bệnh tim mạch, huyết áp, thần kinh.
- Phụ nữ có thai.
- Những người đang sử dụng 1 số loại thuốc như kháng sinh nặng, thuốc trị trầm cảm, mất ngủ, khí huyết kém lưu thông.
Cần phải đặc biệt chú ý để phát hiện sớm các triệu chứng sốc nhiệt sau đây:
- Thông thường, người bị sốc nhiệt ban đầu sẽ bị tăng nhiệt độ cơ thể nhanh, người nóng bừng, da khô, mặt đỏ, choáng váng, mất sức.
- Ngay sau đó sẽ kéo theo các triệu chứng đau đầu, thường là đau nửa đầu, khó thở, tức ngực, buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Các trường hợp nặng có thể cộng thêm bị sốt cao, chóng mặt, ngất xỉu, thậm chí rối loạn hệ thần kinh (mê sảng), rối loạn hô hấp (thở nhanh, rối loạn tim mạch). Nắng nóng còn có thể dẫn đến tình trạng mất nước do tiết nhiều mồ hôi, làm giảm khối lượng tuần hoàn máu dẫn đến trụy mạch.
Cách sơ cứu khi bị sốc nhiệt
Không ít người cho rằng sốc nhiệt là 1 bệnh không quá nghiêm trọng, 1 phần bởi vì nó thường được gọi nôm na là say nắng hay cảm nắng. Nghĩa là chỉ bị nắng nóng tác động nhất thời, gây khó chịu, nghỉ ngơi 1 chút hoặc vào bóng râm là sẽ hết.
Tuy nhiên, thực chất sốc nhiệt có thể gây nguy hiểm tính mạng. Thông thường, trung khu điều nhiệt giữ nhiệt độ cơ thể luôn ở mức cân bằng, không thay đổi nhiều theo tác động của môi trường. Khi tiếp xúc với nắng nóng kéo dài, gắng sức khiến trung tâm điều nhiệt bị tổn thương hoặc không còn điều khiển nổi sự cân bằng đó thì nhiệt độ cơ thể sẽ tăng mạnh, gây rối loạn các chức năng trong cơ thể, nhất là hệ thần kinh.
Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể gây tổn thương cho não, các cơ quan nội tạng trong cơ thể, đột quỵ và thậm chí là tử vong. Vì vậy, để bảo vệ bản thân và những người xung quanh, ai cũng nên biết 3 bước sơ cứu khi gặp tình trạng sốc nhiệt sau đây:
Bước 1: Nghỉ ngơi trong bóng râm
Ngay lập tức đưa người bị sốc nhiệt vào nơi có bóng râm để nghỉ ngơi. Tốt nhất là nên nằm hoặc ngồi.
Tuy nhiên không nên ở nơi quá đông người hoặc mọi người nên tránh xa để tạo môi trường thoáng khí, dễ thở. Nhưng nhớ đừng vội vã đưa họ đến nơi có nhiệt độ quá chênh lệch giống như phòng điều hòa nhiệt độ thấp dưới 20 độ sẽ làm tình trạng tồi tệ hơn.
Bước 2: Tản nhiệt
Sau khi tìm được nơi râm mắt hãy chú trọng đến tản nhiệt. Đầu tiên là nới lỏng hoặc cởi bớt quần áo trên cơ thể để nhanh chóng giảm nhiệt, hồi sức. Sau đó dùng quạt vừa phải sau đó vẩy nước lên đầu, người để tản nhiệt.
Cũng có thể dùng khăn ẩm và lạnh để lau toàn thân hoặc chườm lạnh tại các vị trí có nhiều mạch lớn như cổ, nách hoặc đùi trong của người bệnh.
3. Bổ sung độ ẩm
Sốc nhiệt gây ra tăng nhiệt độ cơ thể, mất nước trầm trọng, rối loạn mạch máu. Vì vậy việc bổ sung độ ẩm khi sơ cứu là rất quan trọng. Ngoài vẩy nước hoặc chườm lạnh, hãy cho người bệnh uống ngay nước lọc hoặc nước muối, đồ uống thể thao để bổ sung lượng nước và chất điện giải đã mất.
Đặc biệt, nếu nạn nhân hôn mê, không uống được nước, bị nôn hay sốt cao liên tục kèm theo 1 trong các triệu chứng đau bụng, đau ngực, khó thở thì phải lập tức gọi cấp cứu hoặc đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
Trên đường đi, cần mở điều hòa hoặc cửa sổ xe cứu thương, tiếp tục đắp khăn ướt và nước lạnh lên cơ thể để làm mát. Truyền dịch tĩnh mạch nếu có thể và luôn theo dõi nhiệt độ cơ thể người bệnh. Nếu bệnh nhân đã bị tổn thương thận thì có thể phải lọc máu liên tục hoặc thực hiện các chăm sóc tích cực khác phụ thuộc vào tình trạng của từng ca bệnh theo hướng dẫn từ nhân viên y tế.
Nguồn và ảnh: Woman.tvbs, Aboluowang, Health People