Cách đây 1 tuần, dịch corona ở Hàn Quốc vẫn được kiểm soát khá tốt với số ca nhiễm ổn định ở con số 30. Người dân bắt đầu tháo khẩu trang và quay trở lại sử dụng tàu điện ngầm, đi mua sắm ở trung tâm thương mại.
Ngày 17/2, ca nhiễm thứ 31 xuất hiện tại 1 phòng khám ở Daegu, thành phố nằm cách thủ đô Seoul hơn 200km về phía Nam. Một người phụ nữ 61 tuổi sống ở Daegu và thỉnh thoảng có lên Seoul có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona chủng mới.
Ca nhiễm này tưởng chừng như không có gì đặc biệt, cho đến khi các cơ quan y tế bắt đầu lần lại lịch sử di chuyển và tiếp xúc của người này. Sự thật đã khiến họ bị sốc: trong 10 ngày trước khi được phát hiện nhiễm bệnh, người phụ nữ đã tham dự 2 buổi lễ cùng với ít nhất 1.000 người khác trong giáo phái Tân Thiên Địa.
Chỉ trong 24 giờ, số ca nhiễm của Hàn Quốc bắt đầu tăng theo cấp số nhân. Đến hôm nay (27/2), con số đã là gần 1.600 người – tăng gấp hơn 50 lần so với trước khi bệnh nhân thứ 31 xuất hiện, buộc chính phủ Hàn Quốc phải nâng cảnh báo lên mức cao nhất khi con số vượt quá mốc 1.000. Ít nhất một nửa số ca nhiễm mới có liên quan đến giáo phái Tân Thiên Địa, với các thành viên thường xuyên đi lễ cùng nhau trong những không gian chật hẹp.
Theo giáo sư Kim Chang-yup của ĐH quốc gia Seoul, trường hợp này đặc biệt tồi tệ khi mà người phụ nữ đã có rất nhiều thời gian xuất hiện ở những nơi đông đúc tập trung quá nhiều người.
Bộ trưởng Y tế Hàn Quốc cho biết đang triển khai chiến dịch tìm kiếm hơn 212.000 người là thành viên của giáo phái. Trung tâm Kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh Hàn Quốc (KCDC) cũng đang rà soát 9.300 người ngoài những người đã tham dự 2 buổi lễ nói trên.
Tuy nhiên, Yoo Il-han, người từng tham gia giáo phái và đang điều hành 1 trung tâm tư vấn cho những người muốn ra khỏi hội, cho rằng các cơ quan y tế sẽ gặp nhiều khó khăn vì những quy định bảo mật của hội. "Họ sẽ nói với bạn rằng: đừng nói với ai, kể cả những người trong gia đình, về đức tin của bạn, và đừng tin vào những gì bạn nhìn thấy trên mạng về Tân Thiên Địa".
Bệnh nhân số 31 lần đầu đi khám bệnh ở bệnh viện Saeronan hôm 7/2, than phiền rằng bà bị đau đầu sau vụ tai nạn xe hơi 1 ngày trước đó. Theo bệnh viện, bệnh nhân không có tiền sử đi du lịch nước ngoài hay không tiếp xúc với ai nhiễm virus. Bà thậm chí không ho, không sốt hay có triệu chứng mắc bệnh đường hô hấp. Đến ngày thứ 3 tại bệnh viện thì bà bị sốt và được xét nghiệm cúm nhưng có kết quả âm tính.
Ngày hôm sau, người phụ nữ rời bệnh viện trong 2 giờ để tham dự lễ cầu nguyện buổi sáng tại nhà thờ ở Daegu. Ở Hàn Quốc bệnh nhân không hiếm gặp cảnh bệnh nhân nằm viện nhưng vẫn đi ra ngoài, thậm chí còn đang mặc đồ bệnh viện và tay còn cắm ống truyền.
Ngoài ra bà còn ăn tối cùng 1 người bạn tại khách sạn ở Daegu hôm 15/2, sau đó tham dự 1 buổi lễ khác ngày 16/2.
Đến ngày 17/2, tình trạng của bệnh nhân xấu đi và hình ảnh chụp phổi cho thấy những dấu hiệu của viêm phổi – điều khiến các bác sĩ ngay lập tức cho bà đi xét nghiệm virus corona. Tức 10 ngày sau khi nhập viện, bệnh nhân được xác nhận dương tính với virus.
Cho đến nay các cơ quan y tế Hàn Quốc vẫn không biết bệnh nhân này đã mắc virus như thế nào, và làm cách nào bà lây lan virus cho những thành viên khác trong giáo phái.
Tân Thiên Địa được thành lập năm 1984 bởi Lee Man-hee (88 tuổi), người tự nhận mình là "sứ giả bất tử" do Đức chúa trời phái đến. Hiện giáo phái này có khoảng 300.000 tín đồ ở 29 quốc gia, trong đó có Mỹ và Trung Quốc.
Tại 2 buổi lễ mà bệnh nhân số 31 tham dự, hơn 1.000 người cùng ngồi trên sàn sát cạnh nhau để cầu nguyện trong 2 tiếng đồng hồ. "Niềm tin của họ là ngày tận thế sắp đến và thân xác không còn quan trọng. Vì thế, kể cả nếu như bạn bị ốm nặng thì vẫn phải tới nhà thờ và điều đó cũng giúp chữa lành", theo Stella Kang, 1 cựu thành viên của Tân Thiên Địa.
Trên website của Tân Thiên Địa từng cho biết năm ngoái hội đã mở 1 nhà thờ ở Vũ Hán, nhưng hiện giờ thông tin này đã bị xóa đi. Giáo hội cho biết năm 2018 họ đã chuyển tất cả các nghi lễ ở Vũ Hán sang online.
Các cơ quan y tế Hàn Quốc cũng đang đặt câu hỏi liệu có phải bệnh nhân số 31 có liên quan đến việc dịch bệnh bùng nổ tại 1 bệnh viện khác ở bên ngoài Daegu hay không. Hồi đầu tháng 2, đây là nơi diễn ra đám tang của anh trai người đứng đầu giáo hội.
Ở Hàn Quốc, các đám tang thường được tổ chức tại nhà tang lễ nằm ngay cạnh bệnh viện, và những người tham dự sẽ ăn uống cùng nhau ngay tại căn phòng gần đó. Nhiều nhà tang lễ - thường có kiến trúc giống như các trung tâm hội nghị - có thể tổ chức nhiều sự kiện cùng 1 lúc.
Báo động trước tình trạng số ca nhiễm tăng đột biến, ở mức chưa từng thấy kể từ khi dịch cúm khiến 250 người Hàn Quốc thiệt mạng năm 2009, chính phủ nước này đã nâng mức báo động lên nấc cao nhất. Các trường học tiếp tục đóng cửa, quân đội không cho phép nghỉ phép và các công ty bắt đầu hủy bỏ nhiều sự kiện, khuyến khích nhân viên làm việc online. Hơn chục quốc gia đã cấm hoặc hạn chế công dân Hàn Quốc nhập cảnh.
Tham khảo Bloomberg