Tháng trước, Ankara được cho là đã yêu cầu Mỹ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot ở biên giới phía nam Thổ Nhĩ Kỳ sau diễn biến căng thẳng leo thang ở Idlib, Syria. Vậy tại sao Thổ Nhĩ Kỳ cuối cùng cũng sẽ lựa chọn Patriot mặc dù đã mua hệ thống tên lửa S-400 Triumf của Nga?
Việc Thổ Nhĩ Kỳ muốn triển khai Patriot tới biên giới phía Nam đất nước chắc chắn sẽ khiến nhiều người phải “chau mày” bởi các tính năng hoạt động khác nhau của hai hệ thống phòng thủ tên lửa này.
S-400 có khả năng phát hiện kẻ thù ở khoảng cách lên tới 600 km và theo dõi đồng thời 300 mục tiêu cùng lúc trong khi Patriot chỉ hoạt động ở khoảng cách không quá 120 km.
Về tầm bắn, Triumf cũng cũng có điểm tốt hơn so với Patriot khi các khoảng cách tấn công mục tiêu lần lượt là 250 km và 100 km. Hệ thống tên lửa S-400 của Nga có khả năng tiêu diệt mục tiêu di chuyển với tốc độ 4.800 m/giây, trong đó có cả tên lửa siêu thanh, loại mục tiêu mà Patriot không thể làm gì được khi chỉ có thể tấn công các vật thể bay với tốc độ 2.500 m/giây.
Hệ thống phòng thủ tên lửa S-400. Ảnh: RT
Hơn nữa, cả rocket và máy bay trực thăng đều không thoát khỏi đòn tấn công của Triumf ngay cả khi chúng bay ở độ cao tối thiểu vì tổ hợp này hoàn toàn có thể phát hiện và tiêu diệt mục tiêu chỉ cách mặt đất 100m.
Trong khi đó, Patriot chỉ phát huy hiệu quả ở độ cao 500m trở lên và hệ thống không của Mỹ cũng không có khả năng phát hiện các mục tiêu di chuyển dưới ngưỡng này.
Không giống như đối thủ cạnh tranh Patriot, vũ khí của S-400 gồm cả các tên lửa dẫn đường siêu cơ động tiên tiến cũng như các tên lửa tầm xa dùng để phá hủy máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không (AWACS), máy bay tác chiến điện tử cũng như các trạm chỉ huy cùng với các tên lửa đạn đạo và siêu thanh.
Một lợi thế khác mà hệ thống S-400 của Nga có được liên quan đến khả năng vận hành trơn tru trong môi trường chế áp điện tử dày đặc. Mặt khác, mặc dù sở hữu các tính năng tối tân nhưng Triumf được cho là lại có mức giá rẻ hơn Patriot ít nhất ba lần xét về hoạt động bảo trì.
Có vẻ như Patriot chỉ “trên cơ” S-400 khi đã từng trải nghiệm trong môi trường thực chiến thời Chiến dịch Bão táp Sa mạc trong Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991.
Tuy nhiên, trải nghiệm này lại chứng minh Patriot đã không thành công khi chỉ đánh chặn được 46 trong số 130 tên lửa của Iraq. Một thất bại tương tự cũng đã xảy ra vào tháng 9/2019 khi Patriot không thể ngăn chặn vụ tập kích bằng tên lửa hành trình và máy bay không người lái vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia.
S-400 được đánh giá là một khoản đầu tư kinh tế rất đáng kể với bất kỳ quốc gia nào. Ảnh: Sputnik
Ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, S-400 còn được cả các chuyên gia Nga và nước ngoài xem đây là một trong những hệ thống phòng không tốt nhất thế giới. Cả Ấn Độ và Iraq đều mong muốn có được hệ thống tên lửa tiên tiến này và New Delhi đã tỏ rõ tín hiệu sẵn sàng mua ít nhất 5 tổ hợp S-400.
Tổng thống Recep Tayyip Erdogan hồi đầu tháng này cho biết, các hệ thống S-400 sẽ được Ankara đưa vào hoạt động vào tháng 4 tới đây, đồng thời nói rằng Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đang tiếp tục học cách vận hành hệ thống.
Washington đã nhiều lần chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 của Nga với lý do nó không tương thích với các tiêu chuẩn an ninh của NATO và có thể khiến Nhà Trắng quyết định ngừng cung cấp Patriot cho Ankara.
Tháng 9/2019, Tổng thống Erdogan nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng mua các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ cùng với cả S-400 của Nga. Tuy nhiên, tuyên bố này chỉ được đưa ra sau khi người phát ngôn Lầu Năm Góc Jonathan Hoffman nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không nhận được Patriot trừ khi trả lại S-400 cho Nga.
Phản ứng trước thông tin này, ông Erdogan nói rằng Mỹ đã nới lỏng lập trường về việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 của Nga và cũng giảm nhẹ yêu cầu Ankara không đưa hệ thống đi vào hoạt động.
S-400 được vận chuyển lên máy bay vận tải Nga lên đường sang Thổ Nhĩ Kỳ