Rồng Komodo đã có một số danh hiệu nghe có vẻ khá oai oách như "động vật ăn thịt hàng đầu ở Đông Indonesia" và "con thằn lằn lớn nhất hiện có trên thế giới". Một số người thậm chí còn cho rằng nó có thể sánh ngang sư tử, hổ và cá sấu khổng lồ. Đây chắc chắn là một sự phóng đại, bởi báo hoa mai và sói có lẽ mới là đối thủ thích hợp nhất với loài bò sát này. Vậy tại sao chúng ta không thử so sánh loài vật này với báo hoa mai nhỉ?
Tổng thể
Rồng Komodo có chu kỳ sinh trưởng khá dài, kích thước cơ thể và trọng lượng trung bình của chúng trong quần thể chỉ từ 20 - 30 kg, có những con rồng đực có thể nặng tới hơn 50 kg, và chỉ 15% các cá thể lớn trong quần thể nặng trung bình 60 kg, con rồng Komodo hoang dã lớn nhất được ghi nhận có chiều dài là 3,04 m và nặng 104 kg. Đông Indonesia không có động vật ăn thịt lớn và rồng Komodo cũng theo đó mà không có đối thủ cạnh tranh trên những hòn đảo biệt lập này, vì vậy loài này có cơ hội để phát triển rất lớn.
Trong khi đó, báo hoa mai lại là loài có sự phân bố rộng rãi và kích thước của các loài phụ cũng rất khác nhau, trọng lượng trung bình của báo hoa mai Ba Tư đực là 67 kg, trong khi của báo hoa mai Ả Rập cái chỉ khoảng hơn 20 kg. Trọng lượng trung bình của báo đực ở hầu hết các khu vực là từ 45-60 kg, và trọng lượng trung bình của báo cái là từ 30-40 kg. Con báo đực lớn nhất được tìm thấy trong nghiên cứu khoa học nặng 110 kg.
Tấn công vật lý
Đòn tấn công vật lý mạnh nhất của rồng Komodo là miệng - đầy những chiếc răng sắc nhọn. Nó có hơn 60 chiếc răng, dài khoảng 2,5 cm, hình móc câu, có răng cưa ở bên trong, có thể xé da của con mồi và gây ra những vết thương giống như vết rách. Ngoài ra răng của rồng Komodo được thay mới thường xuyên, vì vậy chúng có thể vẫn sắc bén mà không lo bị mòn - khác với rắn và cá sấu, vì vậy một số người còn đặt cho nó biệt danh là "cá mập đất".
Là một loài động vật có vú ăn thịt, răng của báo hoa mai lại có sự "phân công lao động" và những chiếc răng nanh đóng vai trò chính trong các cuộc chiến và những đòn tấn công. Những chiếc răng nanh của nó có hình nón, dài 3 - 4 cm và sử dụng phương pháp hạ sát chính là chọc thủng, có thể cắt đứt khí quản hoặc cột sống cổ của con mồi.
Nhanh nhẹn
Rồng Komodo có tứ chi khỏe và móng vuốt sắc bén, khi còn nhỏ chúng có thể trèo cây và đứng trên mặt đất bằng chân sau, tuy nhiên khi trưởng thành và trọng lượng tăng lên, chúng lại không thể làm được như vậy nữa. Tuy nhiên chúng vẫn có thể di chuyển trên cạn với tốc độ nhanh, có thể vượt quá 20 km một giờ.
Và hiển nhiên sự nhanh nhẹn này không thể so sánh được với báo hoa mai. Móng vuốt của những con mèo lớn này có thể đâm sâu vào trong vỏ cây, và chúng thường mài vuốt để giữ cho nó luôn sắc bén. Báo hoa mai chạy với tốc độ 50 đến 60 km/h, thân hình của chúng cũng cực kỳ linh hoạt, giúp cho chúng có thể nhảy và trèo cây rất thành thạo.
Phòng thủ
Bề mặt cơ thể của rồng Komodo được bao phủ bởi lớp vảy cứng, có chứa xương dưới sụn tạo thành một lớp "áo giáp dây xích". Theo tuổi tác, mức độ phân hóa quy mô tăng lên, lớp "áo giáp dây xích" này cũng theo đó mà có thể cung cấp một mức độ bảo vệ nhất định.
Đầu của loài bò sát này dài 15-25 cm và hộp sọ của báo hoa mai dài 18-29 cm. Đầu nhỏ hơn chính là điểm yếu của rồng Komodo, và cấu trúc hộp sọ của chúng cũng tương đối mảnh mai, một khi bị báo cắn vào đầu hoặc cổ, nó rất dễ bị cắn xuyên qua. Báo hoa mai rất nhanh nhẹn, tứ chi mạnh mẽ và bộ vuốt sắc bén có thể đóng vai trò hỗ trợ cố định, bởi vậy nếu bị báo hoa mai tấn công, rất khó để rồng Komodo có thể thoát khỏi "nụ hôn thần chết" đến từ báo hoa mai.
Vũ khí sinh học
Vào những năm 1980, các nghiên cứu báo cáo rằng nước bọt của rồng Komodo chứa một số lượng lớn vi khuẩn nguy hiểm có thể gây ra cái chết trong vòng vài tiếng. Các học giả thời đó thường tin rằng chúng sẽ không giết con mồi ngay tại chỗ, thay vào đó sau khi cắn được con mồi, chúng sẽ từ từ đi theo sau con mồi của mình và chờ đợi cho đến khi con vật xấu số chết vì nhiễm khuẩn.
Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2013 đã khẳng định rằng nhưng vi khuẩn trong miệng của chúng thực chất chỉ là vi khuẩn thông thường, không khác gì những loài ăn thịt khác.
Với quá trình nghiên cứu sâu hơn, các chuyên gia đã phát hiện ra rằng rồng Komodo thực sự là một loài có nọc độc, nó có hai tuyến nọc độc ở bên trong miệng, có thể tiết ra nhiều loại protein độc hại.
Đây là một loại độc tố có tác dụng chống đông máu, tê liệt và gây kiệt sức. Một con rồng Komodo nhỏ, dài khoảng 1,6 mét sẽ có 30 mg nọc độc, và trong khi đó, chỉ cần 16 mg nọc độc của loài này đã có thể nhanh chóng giết chết một con hươu nặng 40 kg. 4 mg nọc độc đã đủ để khiến con hươu mất khả năng di chuyển trong một thời gian ngắn. Bởi vậy đây là một lợi thế khá lớn cho rồng Komodo khi so sánh với báo hoa mai.
Kết luận
Rồng Komodo và báo hoa mai đều là những kẻ săn mồi giỏi phục kích, rình mò áp sát con mồi và tung đòn tấn công bất ngờ khi con mồi lọt vào tầm tấn công. Tuy nhiên phương thức tấn công của chúng lại khác nhau. Rồng Komodo cắn vào cổ họng và mặt dưới của con mồi, nó không cố tình buông con mồi như nhiều người vẫn nghĩ trước đây mà thay vào đó, nó xé rách cơ thể con mồi khiến cho chúng mất máu để giết chết hoàn toàn con mồi trong thời gian ngắn. Mặt khác, báo hoa mai sẽ tấn công bằng chân trước, dùng chân cố định con mồi rồi cắn một nhát chí mạng vào họng, gáy hoặc đầu.
Cả hai loài này đều có thể giết những con mồi rất lớn. Một con bò nặng 400 kg có thể bị con rồng Komodo dài 2,8 mét giết chết, chúng sẽ cắn đứt gân Achilles của con bò và làm vỡ bụng con bò. Một con rồng cái dài 2,5 mét, nặng 50 kg có thể nuốt chửng một con lợn rừng nặng 31 kg trong 17 phút. Trong khi đó báo hoa mai có thể giết chết những con ngựa đực trưởng thành nặng hơn 300 kg, và con mồi lớn nhất được ghi nhận của báo hoa mai là oryx đực trưởng thành, nặng 900 kg. Có thể thấy, khả năng săn mồi của báo gấm mạnh hơn, và thực tế là rồng Komodo dành phần lớn thời gian là một loài ăn xác thối.
Báo hoa mai đạt kích thước trưởng thành ở độ tuổi 3 - 4 và sau đó kích thước cơ thể của chúng về cơ bản không thay đổi. Báo hoa mai đực ở độ tuổi 6 - 8 sẽ đạt đến đỉnh cao sức mạnh và chúng bước vào tuổi xế chiều sau 10 tuổi. Trong khi đó rồng Komodo phải mất khoảng 8-9 năm mới có thể phát triển cơ thể hoàn thiện và chúng liên tục phát triển về kích thước trong cuộc đời mình, đỉnh cao về sức mạnh của chúng sẽ diễn ra sau 10 tuổi và chúng có thể thọ tới 30 năm.
Các cá thể nói chung của rồng Komodo nhỏ hơn nhiều so với báo hoa mai, và chỉ những cá thể lớn hơn (số lượng rất hiếm) mới có thể cạnh tranh với báo hoa mai. Nếu một con rồng Komodo chiến đấu với một con báo hoa mai cùng kích thước, cả hai đều nặng 70-80 kg, thì có lẽ báo hoa mai vẫn có cơ hội chiến thắng cao hơn. Dù loài bò sát này có lợi thế hơn về hàm răng, nhưng báo hoa mai lại cơ động hơn khi cận chiến.
Hơn nữa, khả năng phòng thủ ở đầu và cổ của rồng Komodo rất yếu, một khi bị báo hoa mai cắn, nó rất dễ bị thương dẫn đến tử vong. Mặc dù loài bò sát này có vũ khí sinh học, nhưng nó sẽ không thể phát huy sức mạnh nếu không cắn được con báo. Ngay cả khi con báo có thể bị cắn, nọc độc được tiêm vào cũng phải mất một thời gian mới phát huy tác dụng và trong thời gian đó, con báo vẫn có thể giết chết được rồng Komodo.