Rhymastic: "Bài học lớn nhất mà rap dạy cho tôi là làm người khác cay cú mà không cần phải chửi"

Để nói về Rhymastic, người ta có lẽ sẽ nói về những bài rap dữ dằn, ngoại hình lạnh lùng cool ngầu, hay sự hài hước bất ngờ khi xuất hiện trong vai trò Giám khảo của Rap Việt. Nhưng đằng sau tất cả những vẻ ngoài đó là gì? Một rapper đầy tâm huyết, một tâm hồn nghệ sĩ thực thụ, một người cha đầy yêu thương và một... người chồng luôn nhường vợ là số 1. 

Điều gì đã đưa Rhymastic đến với rap?

Đó là khi tôi học cấp 2. Hồi ấy, anh ruột của tôi là một thành viên trong forum chơi rap đầu tiên ở Việt Nam: Rapclub. Tôi cũng đơn giản là một thằng cu hay theo chân anh mình tới những nơi mọi người tụ tập, nghe nhạc và nhảy hip-hop, rồi có những nhóm hip-hop rất nổi tiếng thời bấy giờ là Zigzag, Big Toes. Khi lần đầu tiếp xúc với cái bầu không khí ấy, tôi thấy… lạ, nhưng đồng thời là một cảm giác rất khó tả. Về nhà rồi, tôi bắt đầu tìm hiểu xem đây là dòng nhạc gì, nó như thế nào. Tôi nhận ra đây là một dòng nhạc có độ thô mộc nhất định mà tôi chưa từng thấy ở bất cứ dòng nhạc nào khác. Và cái sự thô mộc, gai góc ấy rất thật, rất nhiều cảm xúc và mạnh mẽ. Càng tìm hiểu sâu, tôi càng thấy rap là nơi người ta có thể truyền tải rất nhiều thông điệp sâu sắc bằng những tinh túy của ngôn từ. Tôi nghĩ, đó là điều thu hút để tôi hình thành niềm đam mê và theo đuổi rap lâu dài.

Từ điểm khởi đầu đến cái mốc hiện tại, rap trong mắt anh có đổi thay nhiều không?

Thật sự là rất nhiều điều đã thay đổi. Không chỉ riêng một mình tôi mà còn là tất cả các nghệ sĩ, con người đều phải lớn lên. Ai cũng phải có sự thay đổi và trưởng thành, rap cũng vậy. Ngày xưa, khi bắt đầu chơi rap, tôi nghe những cây cổ thụ như Nas, Rakim, Tupac,.. Họ chơi trên nhạc nền boombap rất cơ bản. Âm nhạc thời ấy mang một màu sắc cảm xúc hơi pha soul, hơi pha jazz và đôi khi hơi pha nhạc pop, tất cả mang một nhịp điệu rất nhẹ nhàng, thư thái. Thế nhưng ngôn từ trong đó lại vô cùng mạnh mẽ và tạo ra một sự tương phản - đây là điều tôi rất thích trong các sản phẩm oldschool. Còn bây giờ, thời đại nhạc điện tử phát triển, nhạc rap trở nên ồn ào hơn trước rất nhiều nhưng những góc nhìn thú vị vẫn xuất hiện. Tuy nhiên, với cá nhân tôi mà nói, luôn có sự nhân văn nhất định trong những sản phẩm ngày xưa mà các tác phẩm bây giờ không còn giữ được màu sắc như thế nữa.

Ý anh có phải là rap đã… mất chất?

Với tôi, đó là một sự chuyển mình. Vẫn có những người nghệ sĩ, đến bây giờ họ vẫn theo đuổi trường phái nặng về cảm xúc và sự thăng hoa trong tác phẩm như oldschool (phong cách cũ). Tất nhiên sẽ luôn có những người nghệ sĩ muốn đi theo xu hướng mới và cả những người muốn giữ gìn những gì đẹp đẽ ngày trước. Trên thế giới, cũng có rất nhiều người nghệ sĩ theo đuổi và pha trộn 2 yếu tố ấy với nhau.

Có vẻ như hip-hop thế giới ảnh hưởng rất nhiều đến tư duy âm nhạc của Rhymastic thì phải.

Có những nghệ sĩ gây ấn tượng cực sâu sắc và ảnh hưởng trực tiếp đến cách sáng tác và gieo vần của tôi. Có thể kể tên đến đó là Rakim - người sử dụng vần và ngôn từ rất sắc bén trong rap. Tech N9ne, một rapper chơi vần tuyệt hay. Gần đây có Kendrick Lamar - người vận dụng rất nhiều ý nghĩa và thông điệp hay trong sản phẩm. Eminem, 50 cents, The Game,... ở mỗi người tôi lại học hỏi một chút.

Sáng tác nào của bản thân mà anh tâm đắc nhất?

Với mỗi sản phẩm, tôi đều học hỏi và rút được nhiều kinh nghiệm. Tác phẩm khiến tôi thay đổi nhiều nhất có lẽ là Everyday - một sản phẩm thực hiện cùng tập thể SpaceSpeakers. Đây là sản phẩm thay đổi khả năng và cách sử dụng ngôn từ, chơi vần của tôi. Đó cũng là một trong những sáng tác tôi tâm đắc nhất từ trước đến nay. Ngoài ra, Yêu 5 và Treasure cũng là 2 sản phẩm thay đổi góc nhìn của tôi về âm nhạc. Nó thể hiện một góc con người nhẹ nhàng, bay bổng hơn của tôi.

Một trong nhiều lý do khiến rap chưa chạm được đến số đông người nghe Việt Nam là bởi nó khai thác quá nhiều những mặt tăm tối, gai góc của con người thì phải?

Đó chỉ là một phần của rap thôi. Để đánh giá chân thực nhất, thì rap là tiếng nói. Đã là tiếng nói, nó sẽ thể hiện tất cả các góc cạnh, và mọi cung bậc cảm xúc của con người đều có thể truyền tải qua rap. Bạn có thể thấy rõ ràng nhất khi được nghe những tư duy mơ mộng, chiêm nghiệm như Đen Vâu, nhưng cũng có những tư duy hiện đại, vui tươi, ngông cuồng và rất chơi như Binz. Và cả những nghệ sĩ khác như Andree, như Rhymastic cũng vậy - mỗi rapper có một góc nhìn khác nhau và tất cả cảm xúc thường gặp hàng ngày, chúng tôi đều có thể đưa vào rap. Mảnh đất của rap rất rộng lớn và rất nhiều thứ để khai phá.

Cộng đồng người nghe rap là những tín đồ rất khó tính, thậm chí khắt khe. Anh có nghĩ sự khắt khe này là thứ ngáng đường sự phát triển của rap tại Việt Nam?

Việc xuất hiện những người khắt khe trong cộng đồng là không thể tránh khỏi. Âm nhạc là một bộ môn mang nhiều tính chủ quan khi mỗi người lại có một cảm nhận khác nhau. Cộng đồng càng lớn, càng có nhiều ý kiến trái chiều, nhất là trong những thời khắc chuyển mình như thế này. Luôn luôn sẽ có những câu hỏi, dấy lên những nghi ngờ hay phản đối từ xung quanh. Tôi nghĩ, điều quan trọng nhất là phải cân bằng giữa những người ủng hộ và người phản đối. Khi ủng hộ lấn át phản đối, chúng ta sẽ hiểu rằng con đường mình lựa chọn vẫn là một con đường đúng đắn.

Yếu tố cân bằng tôi nhắc đến, sau mỗi quá trình, chúng ta nhìn nhận lại sẽ thấy rõ ràng nhất là điều này có đáng làm hay không.

Càng ngày càng có nhiều khán giả đại chúng biết đến rap và càng ngày, càng có nhiều rapper trở nên nổi tiếng với sản phẩm được đón nhận. Anh có buồn không khi rapper đều lên mainstream hết, vậy thì còn ai ở lại underground?

Thật ra thì điều đó không làm tôi buồn đâu, vui là chính. Trong rap, mỗi một cá tính âm nhạc là một hình ảnh khác hẳn nhau và không có sự đụng chạm quá nhiều. Chúng ta càng tìm hiểu chuyên sâu về dòng nhạc này, ta lại thấy trong rap không có ngôi vị nào là số 1 và mỗi màu sắc lại có vẻ đẹp riêng. Ngay từ xưa, khi tôi chơi rap khoảng 5 - 10 năm trước, ở Việt Nam đã tồn tại rất nhiều cộng đồng chơi rap khác nhau, và mỗi cộng đồng lại có một đại diện khác nhau. GVR có Rhymastic, Andree, Lady Killah có JustaTee, LK, Rapclub có Young Uno. Đến thời điểm bây giờ, những con người ngày xưa đều đã trưởng thành hết, tất cả đều kết nối lại với nhau và tạo ra một hiệu ứng khổng lồ. Và đấy đâu phải một điều xấu, tự hào thì đúng hơn.

Nhìn lại những đối thủ mà anh đã từng beef (có trận chiến) trong quá khứ, ai là người anh ấn tượng nhất?

Mỗi một đối thủ ngày xưa tôi từng beef đều là những người đã có tiếng nói riêng trong cộng đồng. Người tôi cảm thấy ấn tượng nhất có lẽ là B-Ray và AC. Họ đều là những người đã nắm được hết những yếu tố vận dụng kỹ thuật trong rap để đem ra phô diễn.

Hãy nói một chút về Rap Việt nào. Rõ ràng đó là một sân chơi thể hiện được rõ tư duy âm nhạc hiện đại và cực kỳ văn minh của người trẻ. Ở vị trí một giám khảo, điều gì khiến anh thích thú nhất khi nhìn thế hệ mới chơi rap?

Khi tham gia Rap Việt và chứng kiến các thí sinh từ vòng casting, tôi rất bất ngờ. Các thí sinh bây giờ sở hữu một tinh thần và năng lượng khiến tôi vô cùng ngưỡng mộ. Ngày xưa, khi mới bắt đầu chơi rap, tôi không có năng lượng bùng nổ như các bạn bây giờ, thậm chí có phần rụt rè. Bây giờ các bạn có khả năng thích ứng rất nhanh, sức sáng tạo được luân chuyển với tốc độ chóng mặt. Làm việc với họ, tôi không chỉ giúp họ có được chất lượng âm nhạc nhất định, mà họ cũng sẽ hỗ trợ tôi tìm được nguồn cảm hứng khi làm được những sản phẩm hay.

Vậy ai là thí sinh mà Rhymastic đánh giá cao nhất?

Đây là một câu hỏi rất khó, vì chương trình có rất nhiều thí sinh. Nếu xét về yếu tố kỹ thuật trong rap thì đến lúc này, tôi ấn tượng nhất là màn trình diễn của GDucky. Bạn ấy có phong cách rất tương đồng với tôi khi nhồi nhét rất nhiều ẩn ý và câu chữ trong lời rap. Người thứ 2 là Gonzo, một thí sinh cũng tương tự. Cá nhân tôi rất thích những thí sinh có đầu tư nhiều chất xám vào âm nhạc và nếu có vẻ ngoài thư sinh nữa thì càng thích.

Chơi rap được 10 năm rồi, vậy bài học lớn nhất rap dạy cho anh là gì?

Bài học lớn nhất mà rap dạy cho tôi? Đó là cách làm người khác cay cú mà không cần phải chửi.

Tôi may mắn nhận được sự ủng hộ của người nghe trong mảng rap dissing và battle (rap công kích đối phương). Bản thân tôi, cũng hạn chế tối đa việc sử dụng ngôn từ tục tĩu. Tôi nghĩ là: Để chửi 1 câu thì rất dễ, còn để nói ra 1 câu thâm sâu khiến người ta tức thì rất khó. Mà tôi thì thích làm những cái khó như thế hơn.

Người ta có thể nhắc đến Rhymastic với sự gai góc, dữ dằn, thậm chí… lãng mạn và bay bổng. Nhưng nếu để tự nói về mình, Rhymastic sẽ dùng từ…?

Có lẽ là: Tự do. Tôi có thể làm bất cứ thứ gì mình muốn. Một sự tự do trong tâm hồn.

Để trở thành một con người như hiện tại, những ai là người ảnh hưởng đến anh?

Mẹ của tôi, anh ruột, và anh Touliver.

Trong gia đình, bố tôi là một người vô cùng nghiêm khắc và từ bé tôi đã quen với những lời mắng của bố (có lẽ đó cũng là lý do tôi chơi rap dissing hay như thế!). Mẹ luôn là người cân bằng lại cảm xúc và luôn có những lời khích lệ rất đúng lúc để tôi biết con đường nào là đúng đắn. Người thứ 2 là anh ruột của tôi - người đã đưa tôi đến con đường rap, hip-hop và ủng hộ tôi rất nhiều. Người thứ 3 là anh Touliver, người đã không chỉ thay đổi quan điểm về âm nhạc mà còn thay đổi tư duy lẫn cách sống của tôi.

Tôi thấy là Rhymastic cũng mới lên chức cha cách đây không lâu. Trải nghiệm tuyệt vời nhất của việc làm cha với anh là gì?

Điều tuyệt vời nhất là vì con tôi… xinh quá nên tôi thấy tuyệt nhất. Tôi cũng học được bài học rằng: Từ trước đến nay, bất cứ một hành động nào tôi làm - tôi luôn đặt bản thân mình lên trước. Còn bây giờ, tôi đã có một người để đặt lên trước rồi.

Có bao giờ anh nghĩ đến việc sau này khi con mình lớn, nó sẽ tò mò về bố và tìm lại được những… bài rap dis khi xưa?

Thật ra thì tôi cũng có chút lăn tăn suy nghĩ như vậy đấy. Nhưng tôi cũng nghĩ: Những vấn đề về ngôn từ hay bậy bạ, tục tĩu - bản thân tôi khi chơi rap dissing cũng đã cố gắng dùng nó văn minh nhất có thể. Những ngôn từ như thế, nếu con mình không nghe mình nói thì ra đường cũng sẽ có người nói cho con mình nghe thấy thôi. Ít ra, cho nó tiếp xúc một cái ngôn từ được chỉn chu thì cũng sẽ… đỡ hơn phần nào.

Còn có một điều mà tôi thấy mình vô cùng may mắn, đó là bố vợ của tôi cũng từng tâm sự là rất thích nghe những bài rap dissing tôi làm. Điều đó khiến tôi tự tin hơn hẳn. Đến bố vợ mà còn có thể đón nhận dòng nhạc như thế thì tôi nghĩ là con mình nghe thấy cũng sẽ không đánh giá gì bố nó đâu.

Vậy nếu một ngày nọ, con anh nói rằng nó muốn trở thành 1 rapper?

Chắc chắn là tôi sẽ ủng hộ thôi. Nhưng tôi biết mình sẽ là một người bố rất khó tính. Con tôi không dễ để vượt qua được bố nó đâu!

Việc lập gia đình, lấy vợ, sinh con,... Có phải đã khiến Rhymastic trở nên… hiền hơn không?

Thật ra là có đấy. Từ khi có vợ con, tôi trở thành một người bình tĩnh và vui vẻ hơn rất nhiều. Tôi có một mục tiêu cao cả của bản thân mình rồi nên những sự thù ghét, mâu thuẫn ở ngoài tự nhiên có phần nào đấy ít quan trọng hơn, giúp tôi bình tĩnh nhìn nhận mọi việc một cách sáng suốt hơn.

Nốt một câu hỏi nhé, có câu chuyện vui mà tôi được nghe thế này: Ở ngoài đời, không một ai dám cãi nhau với Rhymastic, kể cả Touliver. Bởi không ai chiến thắng nổi anh trong bất cứ một cuộc cãi nhau nào. Chẳng lẽ đó là sự thật? Thật sự không có một người khiến anh bị… dập tắt hay sao?

*Cười*. Bây giờ, người duy nhất có khả năng dập tắt tôi trong mọi cuộc cãi vã chỉ có 1 thôi. Đó là vợ tôi.