1. Tiểu sử Oscar Wilde
Oscar Wilde là cái tên quen thuộc trong giới văn chương nói riêng và nghệ thuật thế giới nói chung. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết Oscar Wilde là ai và ông đã có những đóng góp gì đáng kể cho nghệ thuật thế giới.
1.1. Oscar Wilde là ai?
Oscar Wilde, tên khai sinh là Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde. Ông sinh ngày 16 tháng 10 năm 1854 trên mảnh đất Dublin, Ireland và qua đời tại Pháp vào ngày 30 tháng 11 năm 1900. Ông là nhà văn, nhà thơ và nhà viết kịch hài hước người Ireland.
Oscar Wilde nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết Bức tranh của Dorian Gray (1891) và các kiệt tác truyện tranh - Lady Windermere's Fan (1892), Tầm quan trọng của việc trở thành một người nghiêm túc (1895). Ông được mệnh danh là phát ngôn viên của phong trào nghệ thuật vị nghệ thuật ở Anh cuối thế kỷ 19.
1.2. Tuổi thơ của Oscar Wilde
Oscar Wilde sinh ra trong một gia đình trí thức khá giả. Cha của Oscar là William Robert Wills Wilde. Ông không chỉ là bác sĩ phẫu thuật mà còn là nhà khảo cổ học được Nữ hoàng Victoria vinh danh. Còn mẹ của Oscar là Jane Wilde, một nhà thơ năng nổ và nhiệt huyết.
Từ nhỏ cậu bé Oscar đã bộc lộ phẩm chất thông minh và đam mê nghiên cứu. Được lớn lên trong môi trường quý tộc Ireland, Oscar Wilde sớm thành thạo tiếng Đức và tiếng Pháp. Đặc biệt, từ khi còn rất nhỏ ông đã bộc lộ niềm đam mê triết học. Tuy nhiên, Oscar Wilde rất nhạy cảm và dễ kích động. Wilde sẵn sàng “gây gổ” với bạn bè nếu có những bất đồng.
Bức ảnh chụp Oscar Wilde trong album gia đình. (Ảnh: The Guardian)
1.3. Sự nghiệp
Sau khi học xong tại Oxford, Wilde quyết định tới London để lập nghiệp với bạn Frank Miles, một họa sĩ vẽ chân dung nổi tiếng trong giới thượng lưu ở London. Tại đây, ông tập trung vào việc làm thơ và xuất bản tác phẩm đầu tay mang tên Poems vào năm 1881.
Mặc dù cuốn sách không nhận được đánh giá cao từ giới phê bình nhưng nó đã đưa ông trở thành một trong những tên tuổi mới nổi. Năm tiếp theo, năm 1882, nhà văn Oscar Wilde đi từ London đến Thành phố New York để bắt đầu một chuyến thuyết trình ở Mỹ. Tại đây, ông đã có 140 bài giảng chỉ trong vòng 9 tháng.
Cũng trong thời gian này, ông đã tìm cách gặp gỡ một số học giả và nhân vật văn học hàng đầu của Mỹ thời đó như Henry Longfellow, Oliver Wendell Holmes và Walt Whitman. Oscar Wilde đặc biệt ngưỡng mộ Whitman.
Bản viết tay một trong những sáng tác của Oscar Wilde. (Ảnh: Literary Hub)
Sau khi kết thúc khoảng thời gian tại Mỹ, Wilde trở về nước và bắt đầu ngay một hành trình diễn thuyết khác về Anh và Ireland kéo dài đến giữa năm 1884. Qua các bài giảng, cũng như những bài thơ ban đầu, Wilde tự khẳng định mình là người khởi xướng phong trào nghệ thuật vị nghệ thuật, một lý thuyết nhấn mạnh việc theo đuổi cái đẹp vì lợi ích riêng của nghệ thuật, thay vì thúc đẩy bất kỳ quan điểm chính trị hoặc xã hội nào.
Vào ngày 29 tháng 5 năm 1884, Oscar Wilde kết hôn với một người phụ nữ giàu có người Anh tên là Constance Lloyd, cặp đôi sinh được 2 người con trai.
Một năm sau đám cưới, Wilde được thuê để điều hành Lady's World, một tạp chí nổi tiếng một thời của Anh. Trong hai năm biên tập Lady's World, ông đã hồi sinh tờ báo từ bờ vực đóng cửa.
Sau này, Oscar Wilde tập trung cho việc sáng tác và theo đuổi đam mê viết lách của mình cho đến cuối đời.
2. Bê bối tình ái và những ngày ngục tù
Trong khoảng thời gian đang ở đỉnh cao của sự nghiệp văn học, Wilde đã nảy sinh tình cảm với một người đàn ông trẻ tên là Lord Alfred Douglas.
Vào ngày 18 tháng 2 năm 1895, cha của Douglas, Hầu tước Queensberry, đã để lại một tấm danh thiếp tại nhà của Wilde có tên "Oscar Wilde: Posing Somdomite," (một lỗi chính tả của sodomite). Mặc dù mối tình với người đồng giới của Wilde là một bí mật, nhưng ông đã kiện Queensberry vì tội phỉ báng. Quyết định đã hủy hoại cuộc đời nhà văn Oscar Wilde.
Cố nhà văn và người bạn đồng giới của mình. (Ảnh: Independent)
Khi phiên tòa bắt đầu vào tháng 3, Queensberry và các luật sư của mình đã đưa ra bằng chứng về việc Wilde đồng tính. Quan tòa đã bác bỏ vụ kiện phỉ báng của Wilde và ngược lại, ông bị bắt giữ với tội danh "làm xấu hình ảnh". Wilde bị kết án vào ngày 25 tháng 5 năm 1895 với 2 năm tù.
Wilde ra tù vào năm 1897, thể chất suy kiệt, tinh thần cũng bị suy sụp nặng nề. Ông sống lưu vong tại Pháp, sống trong những khách sạn rẻ tiền và căn hộ của bạn bè. Sau này, Wilde đã đoàn tụ trong một thời gian ngắn với Douglas.
Wilde viết rất ít trong những năm cuối cùng này; tác phẩm đáng chú ý duy nhất của ông là một bài thơ ông hoàn thành vào năm 1898 về những trải nghiệm của mình trong tù, "Bản Ballad of Reading Gaol."
3. Sự thật về cái chết của Oscar Wilde
Nhà văn Oscar Wilde mất vào năm 1900. Khi đó, phần lớn các giả thuyết cho rằng ông đã bị căn bệnh giang mai hành hạ. Oscar đã tiết lộ với những người bạn thân rằng ông mắc bệnh vào năm 1878, khi vẫn còn là sinh viên đại học tại Oxford, sau một thời gian ngắn qua lại với một cô gái có tên Old Jess.
Theo The Guardian đưa tin vào năm 2011, những năm cuối đời nhà văn sống trong cảnh cùng cực. Do đó, ông được chôn cất tạm bợ tại Bagneux, Pháp.
Nhưng một số bác sĩ hiện đại kiên định đã nghiên cứu lại và có một lập luận khác về cái chết của nhà văn vĩ đại đó là bệnh nhiễm trùng tai.
Theo nhà sử học y khoa Đại học Michigan, Tiến sĩ Howard Markel, có rất nhiều bằng chứng chống lại giả thuyết nhà văn Oscar Wilde qua đời vì giang mai.
Đầu tiên và quan trọng nhất, cả vợ và hai con trai của ông đều không có bất kỳ triệu chứng nào của căn bệnh này. Hơn nữa, tiến sĩ nói rằng Wilde chưa bao giờ biểu hiện bất kỳ "triệu chứng tim mạch hoặc triệu chứng thần kinh" nào của bệnh giang mai giai đoạn cuối.
Wilde bị bỏ tù vì là một người đồng tính luyến ái từ năm 1895 đến năm 1897. Trong suốt thời gian ngồi sau song sắt, Wilde đã được các bác sĩ kiểm tra “ít nhất bảy lần… và không hề có bất kỳ đề cập nào trong hồ sơ y tế của anh ta về việc có dấu hiệu của bệnh giang mai”, Markel cho biết.
Markel nói rằng nhà văn đã bị chảy dịch mãn tính từ tai của mình, "có lẽ đó là bệnh nhiễm trùng tai giữa". Ông giải thích rằng nhiễm trùng vào thời điểm đó có khả năng đã lan đến xương chũm của Wilde - ngay gần tai và ngay dưới não. Tiến sĩ nói: “Một khi nhiễm trùng đến và xâm nhập vào màng não, ba lớp màng bảo vệ não và tủy sống, nó có thể gây ra viêm não màng não. Đó là một bệnh nhiễm trùng khủng khiếp giết người”.
Wilde được chôn cất ở Paris. Nơi an nghỉ của ông đã trở thành một điểm thu hút lớn đối với khách du lịch và những người hành hương về văn học.
Mộ phần của Oscar Wilde. (Ảnh: The Guardian)
4. Tác phẩm của Oscar Wilde
Là một người có năng khiếu bẩm sinh, các sản phẩm của Oscar Wilde đều mang màu sắc riêng biệt không hề bị pha trộn. Ông là tác giả của nhiều tác phẩm thuộc các thể loại khác nhau như thơ, kịch, truyện dài, truyện ngắn, tiểu thuyết.
Tên tuổi Oscar Wilde và sách của ông cho đến nay vẫn tiếp tục được tái bản và được độc giả nhiều thế hệ đón nhận.
Các tác phẩm của Oscar Wilde được sáng tác ở nhiều thể loại khác nhau. Năm 1881, ông cho ra đời tập thơ đầu tiên. Ngoài viết thơ, Wilde còn làm báo, viết truyện cổ tích và tiểu thuyết. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của Oscar Wilde là "The Picture of Dorian Gray" (Bức họa Dorian Gray).
Ít ai biết được rằng, Oscar Wilde là một thiên tài viết kịch. Ông đã tạo ra các vở kịch nổi tiếng như "Lady Windermere’s Fan" (Quạt của Lady Windermere) vào năm 1892, An Ideal Husband (Một người chồng lý tưởng) và "The Importance of Being Earnest" (Tầm quan trọng của việc trở nên nghiêm túc) vào năm 1895. Ngoài ra, ông còn có vở Salomé được trình diễn ở Paris vào năm 1896.
“Bức chân dung của Dorian Gray” là tác phẩm nổi tiếng nhất - cũng là duy nhất được viết bởi nhà văn Oscar Wilde. Nội dung của cuốn tiểu thuyết xoay quanh một người đàn ông luôn cố gắng để sở hữu bức chân dung của mình khi đã già đi. Vào thời điểm đó, cuốn tiểu thuyết không được đánh giá cao thậm chí là chỉ trích vì nó nói về tình yêu đồng giới. Tuy nhiên, sau này tác phẩm đã được chuyển thể thành phim điện ảnh và gây được tiếng vang lớn.
Thời gian sau này, Oscar Wilde chuyển sang viết kịch. Vở kịch đầu tay của ông là bi kịch tiếng Pháp nhưng sau đó được chuyển sang thành hài kịch kiểu Anh. Tác phẩm cuối cùng của Wilde là vở kịch đi cùng tên tuổi của ông.
Một trong những tác phẩm để đời của Wilde. (Ảnh: Cleveland State University)
"The importance of being Earnest" (Tầm quan trọng của việc trở thành Earnest) ra mắt trên sân khấu vào năm 1895. Nó đã trở thành một bộ phim hài phòng khách nhưng vẫn mẫu mực với phong cách dí dỏm mà sắc sảo về các vấn đề xã hội của Wilde.
Dưới đây là một số di sản tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của ông. Oscar Wilde có tác phẩm thuộc nhiều thể loại, gồm:
Vở kịch
- An Ideal Husband
- Lady Windermere's Fan
- The Importance of Being Earnest
- Salomé
- The Duchess of Padua
- Vera, or the Nihilists
- A Florentine Tragedy
- La Sainte Courtisane
Văn xuôi
- The Picture of Dorian Gray
- Lord Arthur Savile's Crime
- The Canterville Ghost
- Te Portrait of Mr. W. H.
Truyện ngắn
- The Birthday of the Infanta
- The Fisherman and His Soul
- The Remarkable Rocket
- The Young King
- The Selfish Giant
Thơ
- Charmides and Other Poems
- Ravenna
- Selected Poems
- The Ballad Of Reading Gaol
- The Sphinx
Ngoài ra, Oscar Wilde còn có các bài tiểu luận, bài giảng, bài phê bình, thư và cách ngôn…
5. Danh ngôn của Oscar Wilde
Danh ngôn của Oscar Wilde. (Ảnh: Twitter)
Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của mình, Oscar Wilde đã có nhiều danh ngôn thấm đẫm triết lý. Các câu nói nổi tiếng của ông có thể kể đến như:
- Con người không là chính mình nhất khi nói về chính họ. Hãy đưa cho anh ấy một chiếc mặt nạ, anh ấy sẽ sẵn sàng nói sự thật.
- Khuôn mặt của một người đàn ông là cuốn tự truyện của anh ta. Khuôn mặt của một người phụ nữ là tác phẩm hư cấu của cô ấy.
- Tôi không thích thời kỳ hẹn hò kéo dài. Nó khiến cho người ta biết hết mọi thứ về nhau trước khi kết hôn.
- Bất cứ ai sống trong phạm vi của họ đều bị thiếu trí tưởng tượng.
- Chính là sự thú tội, chứ không phải các linh mục, khiến cho chúng ta cảm thấy được tha thứ.
- Tôi có thể cưỡng lại mọi thứ, trừ sự cám dỗ.
- Cách duy nhất để thoát khỏi sự cám dỗ là đầu hàng nó.
- Thế nào là một kẻ hoài nghi? Là người biết giá cả của mọi thứ nhưng không biết giá trị của bất cứ thứ gì.
- Điều duy nhất tồi tệ hơn việc bị mọi người bàn tán là không còn được ai bàn tán đến nữa.
- Không có cách gì hiệu quả để làm mất giá trị một con người bằng cách nói rằng, họ là kẻ phạm tội.
- Kinh nghiệm là cái mà người ta dùng để đặt tên cho sai lầm của mình.
- Thật đáng buồn nếu trong cuộc đời, chúng ta chỉ nhận được những bài học mà chúng không còn giá trị sử dụng nữa.
- Nghệ thuật là cách thể hiện chủ nghĩa cá nhân mãnh liệt nhất mà thế giới từng có.
- Sự khác biệt duy nhất giữa thánh nhân và tội nhân là mọi vị thánh đều có quá khứ, và mọi tội nhân đều có tương lai.
- Tôi thông minh đến mức đôi khi tôi không hiểu một từ nào về những gì tôi đang nói.
- Yêu chính mình là khởi đầu của một cuộc tình lãng mạn suốt đời.
Có thể nói Oscar Wilde là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch tài ba. May mắn có được tài năng nhưng ông lại “sinh bất phùng thời”. Sự khác biệt của Oscar Wilde khi đó đã hoàn toàn hủy hoại cuộc đời của ông và đẩy ông đến bước đường cùng.
Tổng hợp