Dù ở bất kỳ thời đại nào, việc chăm sóc, nuôi dạy con trẻ luôn khiến các bậc phụ huynh trăn trở, nhất là đối với những ai lần đầu làm cha mẹ. Chúng ta luôn hướng con phải làm như thế này, thế kia... tất cả chỉ là muốn tốt cho con. Nhưng trên thực tế, những điều ta mang đến chưa hẳn đã là điều con trẻ mong muốn.
Theo chuyên gia Anh Nguyễn, Ủy Viên Cấp Cao của Hiệp Hội Dinh Dưỡng và Y Học Lối Sống Vương Quốc Anh (BANT), phần Lan là quốc gia có hệ thống giáo dục trẻ nhỏ đứng top đầu thế giới. Sự thật thú vị rằng: trước 7 tuổi, mối quan tâm của các trường ở phần Lan không phải là dạy các con đọc, viết hay làm toán, mà là "học những điều quan trọng hơn". Đó là cách kết bạn, giao tiếp, năng động và sáng tạo trong vui chơi, khám phá ngoài trời và quản lý rủi ro. Tất cả những điều này chỉ nằm ở 1 môn học duy nhất đó là "để các con được vui chơi" vì đó là công việc chính của các con ở độ tuổi này.
"Nhiều nghiên cứu gần đây cũng cho thấy hoạt động vui chơi trong thời gian ấu thơ không chỉ giúp trẻ phát triển tối ưu các hoạt động học hỏi của não bộ như ghi nhớ, đánh giá, giải quyết vấn đề mà còn giúp trẻ học được cách cảm thông với người khác. Vì vậy cha mẹ cần tạo sân chơi và chơi cùng với trẻ. Hãy để con được sống, được vui chơi theo đúng lứa tuổi của con" - vị chuyên gia đề nghị.
Trẻ em ngày càng ít vận động, chúng dành nhiều thời gian cho TV, iPad,...
Trẻ em ngày nay ít vận động hơn cả tù nhân
Nghiên cứu mới đây của một hãng bột giặt Anh khảo sát trên 12.000 phụ huynh trên thế giới, đưa ra một kết luận bất ngờ: Trẻ em hiện giờ ít vận động hơn cả tù nhân. Trong khi các tù nhân được khuyến cáo dành một giờ bên ngoài mỗi ngày, thì 1/3 trẻ em chỉ chơi ngoài trời một ngày chưa đến 30 phút. Báo cáo này còn cho biết, trẻ em đang dần "quay lưng" với các hoạt động vui chơi bên ngoài. Chúng thích các trò chơi máy tính, công nghệ hơn là vận động tay chân. Nghiên cứu chỉ ra 74% trẻ em dành ít hơn 60 phút mỗi ngày chơi ngoài trời, và 18% không ra ngoài chơi chút nào.
Clare Logan, trưởng nhóm nghiên cứu này, cho biết: "3/5 phụ huynh tham gia khảo sát cho rằng trẻ em ngày nay thiếu cơ hội được vận động ngoài trời so với các thế hệ trước. Trong đó, cứ 10 bố mẹ thì có một người cũng không bao giờ tham gia các hoạt động ngoài trời với con.
Một số phụ huynh ở Anh biện hộ việc hạn chế cho con chơi bên ngoài là do thời tiết không tốt (82%) và không có thời gian (31%). Tuy nhiên các nhà nghiên cứu cho biết đây không phải lý do thuyết phục. Chúng tôi thực sự sốc khi phát hiện trẻ em ngày nay ít chơi ngoài trời hơn cả tù nhân. Việc này mang lại những hậu quả nghiêm trọng. Việc vận động, vui chơi bên ngoài sẽ giúp các bé vui vẻ và khỏe mạnh hơn".
Những điều quan trọng để trẻ thỏa thích vui chơi
Để trẻ được vui chơi nhiều hơn, cha mẹ hãy dành thời gian chất lượng để chơi với trẻ, đưa con đi nhiều nơi, đến những địa điểm dành cho trẻ nhỏ... Bên cạnh đó, phụ huynh cần tạo điều kiện sức khỏe - tâm lý cho trẻ:
- Đầu tiên, trẻ cần có 1 sức khỏe tốt và đủ năng lượng cho các hoạt động vui chơi hằng ngày. Bên cạnh đó, trong chế độ ăn của trẻ chúng ta cũng cần quan tâm đến các vi chất dinh dưỡng, đặc biệt là ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam. Bởi tỷ lệ thiếu hụt các vi chất này ở trẻ nhỏ còn khá cao, theo báo cáo của UNICEF và WHO. Những vi chất dinh dưỡng không chỉ có vai trò trong tăng trưởng mà còn giúp hệ miễn dịch của trẻ được khỏe mạnh. VD, thiếu kẽm, trẻ thường có hệ miễn dịch kém, dễ mắc bệnh, biếng ăn và khó tập trung. Do đó, điều này là 1 trở ngại lớn cho các hoạt động vui chơi và học hỏi của trẻ ở độ tuổi đang phát triển này.
- Cho trẻ một giấc ngủ tốt là quan trọng để cơ thể trẻ tái tạo lại năng lượng sau 1 ngày vui chơi, học tập. Giờ ngủ nên thiết lập sớm khi trẻ bước sang 10 tháng tuổi để trẻ quen với việc tự vào giấc ngủ. Trước giờ ngủ 20-30 phút nên có khoảng thời gian hugging time (1 hoạt động diễn ra trên giường với trẻ) để giúp trẻ vào giấc ngủ tốt hơn.
- Cho trẻ tự do sáng tạo: Khi chơi, cho trẻ tự do chọn điều trẻ nghĩ, đừng bao giờ nghĩ rằng điều bạn nghĩ là đúng với trẻ, trẻ sẽ hoàn toàn nghĩ khác bạn. TS. da Rose Florez, ĐH Arizona State, Mỹ nhấn mạnh rằng: do các liên kết thần kinh trong đại não của trẻ nhỏ hoạt động mạnh mẽ giúp trẻ phát huy tối đa sự sáng tạo và tạo ra suy nghĩ khác biệt hơn bao giờ hết. Do đó, bạn nên tôn trọng, khuyến khích trẻ tự tin trong việc lựa chọn và thực hiện những ý tưởng của trẻ khi chơi. Đừng dùng suy nghĩ rập khuôn của người lớn chúng ta cản trở sự sáng tạo của trẻ.
- Cho trẻ tự do khám phá: Thay vì cấm đoán trẻ chơi và chạm mọi thứ thì cha mẹ nên cho trẻ trải nghiệm theo cách của trẻ nhưng vẫn kiểm soát an toàn vòng ngoài. VD, đừng ngại cho trẻ đi qua vũng nước mưa cạn, đừng ngại cho trẻ chơi cát, đừng ngại cho trẻ chơi bong bóng xà phòng. Đơn giản bạn chỉ cần rửa tay trẻ thật sạch sau đó là được. Phần còn lại cứ để trẻ thỏa thích với trí tưởng tượng của mình.
Hãy cho trẻ 1 cuộc sống thực với thời gian vui chơi thực: đừng đánh cắp thời gian quý báu của trẻ bằng những chiếc điện thoại, ipad… Bởi vì quãng thời gian này không quá nhiều để bạn lãng phí như vậy đâu!