Mới đây, công chúng không khỏi bàng hoàng khi được tin NSƯT Hoàng Yến qua đời ở tuổi 88.
Theo cháu gái của NSƯT Hoàng Yến, cách đây vài hôm, bà bị mệt, sức khỏe có dấu hiệu giảm sút. Đến chiều ngày 4/7 vừa qua, bà đã trút hơi thở cuối cùng trong lúc ngủ và ra đi một cách nhẹ nhàng, thanh thản.
Sự ra đi của NSƯT Hoàng Yến là một mất mát lớn với nền phim ảnh Việt Nam và khiến khán giả vô cùng thương tiếc.
Người mẹ khắc khổ, tần tảo của màn ảnh Việt
NSƯT Hoàng Yến sinh ngày 13/6/1932 tại phố cổ Hà Nội. Bà lớn lên và sinh sống cùng gia đình trong căn nhà số 27 phố Hàng Bạc. Vì lẽ đó, NSƯT Hoàng Yến sớm sở hữu trong mình cốt cách, nói năng và phong thái nhẹ nhàng, điềm tĩnh, thanh lịch của một người con gái Hà Nội gốc.
Chính phong thái này đã đi cùng NSƯT Hoàng Yến lên phim ảnh, sân khấu, tạo nên hình ảnh người phụ nữ dịu hiền, chất phác mà lịch thiệp.
Với niềm say mê diễn xuất từ nhỏ, sau khi học xong trung học, NSƯT Hoàng Yến đã đăng ký và thi đậu, trở thành diễn viên khóa 1 của Trường Điện ảnh (hiện nay là Trường Đại học Sân khấu - điện ảnh Hà Nội).
Sau nhiều năm mài dũa trên ghế nhà trường, bà tốt nghiệp và đầu quân về Đoàn kịch - điện ảnh của Xí nghiệp Phim Truyện Việt Nam (sau này là Hãng phim truyện Việt Nam) tại số 4 đường Thụy Khuê.
Với tính cách điềm đạm, nhẹ nhàng, cùng gương mặt phúc hậu, hiền lành của mình, NSƯT Hoàng Yến dù xuất thân phố cổ nhưng lại luôn được chọn mặt gửi vàng, giao cho những vai phụ nữ nông thôn, vai bà mẹ nghèo khổ, tần tảo, một đời nắng mưa, lao động quần quật, hết lòng vì chồng con.
Trong sự nghiệp của mình, NSƯT Hoàng Yến đóng rất nhiều phim ảnh và kịch sân khấu. Trong đó, có những bộ phim khá nổi tiếng, gây tiếng vang như: Cây bạch đàn vô danh, Vườn cam, Mẹ Kim Đồng, Bao giờ cho đến tháng 10, Số đỏ, Ngày ấy bên bờ sông Lam, Làng Vũ Đại ngày ấy…
Trong đó, dấu ấn lớn đầu tiên của NSƯT Hoàng Yến với điện ảnh là vai bà cô của Thị Nở trong phim Làng Vũ Đại ngày ấy. Đây được xem là một vai diễn khá khác biệt. Trong đó, NSƯT Hoàng Yến phải thể hiện được sự đáo để, chu ngoa, đanh đá của nhân vật.
Kể từ đó về sau, NSƯT Hoàng Yến chỉ vào những vai hiền lành, tần tảo, nghèo khó và chính loạt vai diễn này đã tạo nên dấu ấn lớn của bà trong lòng công chúng. Bà nói: "Tâm tính mình thế nào, con người mình thế nào thì vai diễn cũng sẽ là như thế".
Ngoài điện ảnh, NSƯT Hoàng Yến đóng thêm nhiều phim truyền hình khác, nhưng nổi tiếng nhất là vai bà Vi trong bộ phim đình đám Của để dành – một người mẹ khắc khổ, suốt một đời ngậm đắng nuốt cay, chịu thương chịu khó, hi sinh hết bản thân để lo cho con cái.
Lối diễn xuất đầy bi kịch và giàu cảm xúc của NSƯT Hoàng Yến đã lấy đi nhiều nước mắt của khán giả màn ảnh nhỏ. Cũng từ đó, hình ảnh người mẹ gắn chặt lấy bà, ghi đậm dấu ấn vào tiềm thức công chúng.
"Trong hàng trăm bộ phim, kể cả phim nhựa lẫn phim truyền hình bà đóng, bà toàn đóng những vai khắc khổ, chưa có một vai nào sung sướng cả. Có lẽ vì gương mặt của bà rất hợp với những vai đó nên đạo diễn mới "đóng đinh" như thế.
Bà cũng là một trường hợp đặc biệt của nền điện ảnh đó là đóng rất nhiều phim nhưng rất ít vai chính. Hầu như các vai bà đóng đều là những vai tốt bụng, hiền hậu, khắc khổ… nhưng vai nào cũng để lại ấn tượng. Ở ngoài đời, bà cũng là một người như thế, bà rất nhẹ nhàng, hiền hậu và tốt bụng" – diễn viên Thu Hương chia sẻ (theo Dân Trí).
Những dấu ấn không phai trong lòng đồng nghiệp
Dường như các vai diễn trên truyền hình cũng chính là một phần tính cách, con người của NSƯT Hoàng Yến. Ở ngoài, bà luôn được các đồng nghiệp đánh giá là một người phụ nữ hiền lành, dễ gần, tốt bụng và luôn giúp đỡ người khác.
Diễn viên Thu Hường (đóng vai con gái của NSƯT Hoàng Yến trong phim Của để dành và phim Người ở bến sông) cho biết:
"Ấn tượng với tôi về nghệ sĩ Hoàng Yến là một người nghệ sĩ hiền lành, chân chất, phúc hậu…" (theo Dân Trí).
NSƯT Đức Lưu (vai Thị Nở trong Làng Vũ Đại ngày ấy) cũng chia sẻ: "Chị Yến là một người diễn rất có tâm. Dù trong phim Làng Vũ Đại ngày ấy, chị chỉ vào vai phụ, nhưng đọc kịch bản rất kỹ và nghiên cứu nhân vật để thể hiện. Tính chị ở ngoài hiền lành và nhẹ nhàng".
Bản thân NSƯT Hoàng Yến cũng từng kể: "Tôi còn nhớ, có phim tôi nhập vai tốt, giúp cả đoàn phim tiết kiệm thời gian, chi phí nên lúc ra về, đạo diễn trao tôi chiếc phong bì cảm ơn, nhờ tôi mang về mua quà cho con nhỏ.
Tôi thì nhất quyết gửi lại để anh em bồi dưỡng thêm. Hai bên cứ đẩy qua, đẩy lại. Giờ mỗi lần nhắc đến, chúng tôi vẫn rưng rưng".
Hơn 10 năm trở lại đây, NSƯT không tham gia phim ảnh mà sống một cuộc sống an nhàn, viên mãn tuổi già cùng con cháu. Bà được nhiều đồng nghiệp ngưỡng mộ vì cách sống, cách xây dựng gia đình của mình.
Về bí quyết gìn giữ hạnh phúc gia đình qua những giai đoạn khó khăn, NSƯT Hoàng Yến nói: "Tôi chẳng có bí quyết gì to tát cả đâu, có điều tôi và ông nhà tôi giống nhau ở chỗ không bao giờ so bì hay bi quan trong cuộc sống.
Trước kia, hồi ở nhà thuê chật chội, nhiều người nghĩ mình như thế là khổ lắm rồi nhưng chúng tôi chấp nhận điều đó như một lẽ bình thường bởi biết còn bao nhiêu người vất vả hơn mình.
Tôi cứ nhớ mãi, bao năm ròng, đều đặn 3 giờ sáng là vợ chồng trốn con, lục đục dậy mang thùng ra bể nước tập thể xếp hàng hứng từng ca nước. Lấy được nước thì chồng dắt, vợ đẩy xe đạp, bước đi rón rén sợ té ra ngoài.
Hà Nội sau giải phóng, tất cả đều chật vật, những nghệ sĩ như chúng tôi cũng không ngoại lệ. May mắn một điều, là chúng tôi chưa bao giờ phải mang con nhỏ lê la theo đoàn phim.
Dù bận rộn đến mấy, vợ chồng cũng bàn bạc, sắp xếp một người trông con, hoặc bảo ban để đứa chị trông đứa em cho bố mẹ đi làm" (theo Vietnamnet)