Khi bình về giới trẻ bây giờ, bậc ông bà cha chú thường chậc lưỡi "Tụi trẻ thời nay sướng...", thế hệ "người lớn" thời trước, phải vượt khó chuyện mưu sinh nhiều. Thế nhưng thế hệ lớp trẻ bây giờ, cũng khổ không ít về tâm tưởng muốn "vượt sướng". Khoan bàn đến chuyện cơm áo gạo tiền, người trẻ bây giờ có điều kiện tiếp xúc với kiến thức nhiều hơn, có cơ hội nhìn rộng thế giới bên ngoài hơn, càng muốn chứng tỏ mình và luôn đau đáu "bản thân phải làm gì?" mới không phí hoài tuổi trẻ đương sống.
Nhóm bạn Sài Gòn Xanh ở Thành phố Hồ Chí Minh, là ví dụ tiêu biểu về một thế hệ trẻ tích cực, phản biện lại những cái lắc đầu nguầy nguậy "chỉ biết tận hưởng" của lớp xưa. Cứ 3 lần một tuần, đều đặn suốt hơn 3 tháng nay, nhóm rong ruổi khắp các con ngách nhỏ, khảo sát tìm kênh rạch nào hôi thối, trương sình rác nhiều, để dò dẫm xuống nước vớt từng bao rác cho thoáng con kênh...
"ĐÚNG LÀ TUỔI TRẺ ĐIÊN RỒ!"
Anh Nguyễn Lương Ngọc được truyền cảm hứng từ nhóm Padawara ở Indonesia, thế là thành lập nhóm Sài Gòn Xanh. Anh cho biết thời điểm ban đầu thành lập nhóm rất khó khăn, vì không phải ai cũng chung lý tưởng với mình. Cứ lầm lũi đi dọn sạch rác chỉ 2 thành viên, mặc kệ những lời bàn tán rằng mình làm chuyện không giống ai, vô thưởng vô phạt. Mọi công đoạn dọn hay xử lý rác rau khi vớt lên bờ cũng lâu và khó khăn nhiều. Sau đó Sài Gòn Xanh là nhóm có 5 thành viên, rồi 7 thành viên, và giờ là rất nhiều người tham gia vào công cuộc ban đầu được soi xét là "điên rồ" này.
Thành viên trong nhóm đều là các bạn rất trẻ, có tuổi từ 9X đến 2K, công việc chính là nhân viên phục vụ, tài xế xe công nghệ, sinh viên... Vì vậy công việc dọn rác của nhóm bắt đầu vào lúc 6h30 sáng, để dọn xong vừa kịp lúc bắt đầu buổi đi làm. Thời gian rảnh hoặc ai sẵn tiện đi quanh thì khảo sát, xem có "điểm đen" nào thì sẽ lấy điện thoại ra quay lại, sau đó liên hệ với chính quyền địa phương nhờ hỗ trợ xe rác, hôm sau cả nhóm tập trung lại chia việc người vớt rác, người kéo đến điểm tập kết, chủ động hăng hái, không ai nề hà việc gì.
"Thông thường trên các tuyến đường thì đều có đội ngũ dọn rác thường xuyên, nhưng trên kênh rạch thì vẫn ngập ngụa rác ít ai dọn. Bọn mình tự thân lội kênh dọn rác để mọi người thấy nó đang ô nhiễm trầm trọng, dọn dẹp cực khổ đến mức nào, muốn truyền đạt cho người dân có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, để rác đúng nơi quy định." - Anh Lương Ngọc, trưởng nhóm chia sẻ.
Mặc dù không phải là các lao động trẻ với thu nhập cao, nhưng toàn bộ quần áo bảo hộ, dụng cụ dọn rác, chi phí tiêm ngừa... đều là nhóm tự bỏ tiền túi.
Anh Nguyễn Lương Ngọc, 27 tuổi, trưởng nhóm Sài Gòn Xanh.
Không những tốn thời gian, công sức, tiền bạc, mà dự án này cũng đối mặt với rất nhiều nguy hiểm, rủi ro. "Có rất nhiều nguy hiểm dưới dòng nước đen, kim tiêm, mảnh sành, thuỷ tinh vỡ, các vật sắt nhọn, xác động vật chết nhiều vi khuẩn... ngoài ra nước ngấm vào da sẽ gây viêm da, ngứa kèm nổi mẩn, có nhiều bệnh như uốn ván, hô hấp, da liễu... mình không thể lường trước được." - Anh Lương Ngọc.
Ngặt nỗi, chỉ có 9 thành viên đã được tiêm ngừa, các bạn còn lại thì vẫn chưa...
Đội chủ chốt có đồ bảo hộ và được tiêm ngừa sẽ trực tiếp lội xuống con kênh để cào, moi rác.
Mọi người có thể bị lún sâu không nhấc nổi chân, bị sụp đất ngập cả người dưới dòng nước đen... là chuyện như cơm bữa.
...NHƯNG CŨNG CHỈ CÓ TUỔI TRẺ MỚI DÁM LÀM NHỮNG ĐIỀU KHÔNG TƯỞNG
Chính vì có những bạn trẻ "táo bạo" như Sài Gòn Xanh, mà khá nhiều con kênh đen lềnh bềnh là rác được thay áo mới như kênh Tân Trụ (Tân Bình), kênh Hy Vọng (Tân Bình), rạch Xuyên Tâm (Bình Thạnh) và nhiều kênh rạch khác ở Gò Vấp, Quận 12, Thành phố Thủ Đức...
Chú Hồ Văn Na - 85 tuổi, người dân sống gần kênh Tân Trụ chia sẻ: "Tôi thấy các cháu vô cùng nhiệt tình, tôi rất mừng khi sáng sớm nay thấy các cháu đến đây lội xuống vớt rác. Mỗi lần mưa to, nước ở con kênh này ngập tràn vào nhà dân dữ lắm, bốc mùi hôi thối còn thường xuyên có muỗi.
Thực chất rác ở kênh không phải người dân xả xuống đâu, do mỗi lần mưa nước nó ngập lên rồi trôi các thùng rác của mấy nhà dân xuống kênh. Mấy cái nhà gần kênh toàn dùng thùng xốp đựng rác, mưa dễ trô, trôi cả thùng cả rác xuống kênh, ngày qua ngày nó thành đống dưới đó. Giờ các cháu dọn sạch kênh, thì tôi nghĩ Tổ trưởng, chính quyền cần vận động người dân mỗi nhà mua một thùng rác nhựa có nắp đậy đàng hoàng, cố định lại cho nó khỏi trôi, mới giữ kênh sạch lâu được."
Chú Hồ Văn Na - 85 tuổi, sống gần kênh Tân Trụ chia sẻ bản thân rất mừng vì thanh niên trẻ bây giờ có các hành động quá tốt.
Một đội kéo các bao rác đã được gom dưới kênh lên bờ.
Ngày 8/2 vừa qua, Sài Gòn Xanh cũng đã nhận được bằng khen của Thành Đoàn TP.HCM để thay lời cảm ơn cũng như động viên tinh thần cho sự nỗ lực của các bạn trẻ.
Dù mới thành lập chừng hơn 3 tháng, nhưng kênh TikTok chính thức của nhóm đã có hơn 400 nghìn người theo dõi, các video theo chân nhóm dọn rác đều triệu lượt xem, không những truyền thông điệp xanh cho cả cộng đồng trẻ ngưỡng mộ qua các dòng bình luận mà nhóm tình nguyện viên đăng kí tham gia góp sức đã hơn 100 người.
Sẽ có một đội vận chuyển các bao rác đã được đẩy lên bờ đến điểm tập kết rác gần đó.
"THAO TÚNG TÂM LÝ" VỀ HÀNH ĐỘNG "VƯỢT SƯỚNG"
Một bạn tình nguyện viên hiện đang là sinh viên chia sẻ: "Đây là lần đầu tiên em tham gia, rất cực. Từ đầu tiên phải nói là "gan", các anh quá gan. Không chỉ là lao động tay chân mệt mỏi đuối sức mà lội xuống kênh rạch dọn rác có quá nhiều nguy hiểm.
Vừa hôi thối, bị lún sâu, mà dưới dòng nước là bao nhiêu kim tiêm, vật sắt nhọn có thể cắt đứt chân bất cứ lúc nào. Nước ngấm đầy hoá chất, xác động vật, nhiều thứ phân huỷ hỗn tạp như vậy em rất sợ mắc nhiều bệnh vào người."
Bạn sinh viên chia sẻ rằng các anh quá gan để làm được việc không tưởng này.
"Tôi biết đến nhóm qua một video được lên xu hướng trên TikTok, thật sự quá khâm phục và ngưỡng mộ các bạn. Xem hình ảnh mọi người đang cặm cụi dưới dòng rác, tôi đã nghĩ, hôm trước trời nắng mình uống chai nước ngọt tiện tay vứt xuống kênh khi qua cầu, hôm nay chính mình lội xuống nước dơ nhặt vỏ chai nước ấy lên, cảm giác như thế nào? Thực sự nhóm Sài Gòn Xanh đã truyền cho mình một thông điệp mạnh mẽ, thay đổi thói quen của mình, và mình nhất định sẽ đăng ký tham gia làm tình nguyện cùng." - Anh Quốc Việt, dân văn phòng bộc bạch.
Các bạn nữ cũng chẳng nề hà hôi thối, mệt nhọc, nguy hiểm mà theo chân nhóm Sài Gòn Xanh.
Bất ngờ hơn nữa, một thanh niên trẻ đang truyền cảm hứng cho rất nhiều người cũng đã được Sài Gòn Xanh truyền cảm hứng ngược lại và có mặt trong buổi lao động này.
Nam diễn viên, giám đốc sáng tạo của nhiều MV nổi tiếng - Denis Đặng chia sẻ: "Ban đầu Denis Đặng đăng kí tham gia ẩn danh thôi, như bao bạn khác để có trải nghiệm với Sài Gòn Xanh. Khi mình nằm nhà lướt TikTok xem được video của các bạn, và bằng một cách nào đấy thì mình đã được dẫn đến đây. chỉ mới 5 phút ở trên bờ mặc đồ trò chuyện với các thành viên chủ chốt, các bạn đã truyền cảm hứng cho Denis rất nhiều về mục tiêu cho môi trường sạch đẹp hơn.
Về chuyện các công tác thiện nguyện bằng cách quyên góp tiền thì mình đã thực hiện rồi, đối với mình là một người nghệ sĩ, một người của công chúng, thì dùng một phần sức mình đóng góp cho xã hội là chuyện hiển nhiên. Tuy nhiên về việc cải thiện môi trường, mình là người yêu môi trường nên mình muốn thời gian rảnh rỗi của mình sẽ không bị lãng phí. Thay vì ngồi chơi game trong phòng, "tám chuyện" với bạn bè thì mình sắp xếp thời gian ra cộng đồng, tạo một giá trị thực tiễn hơn. Ví dụ việc một người quyên góp từ thiện sẽ tạo nên làn sóng để mọi người ủng hộ nhưng khi một người đứng ra trực tiếp tại hiện trường, ngoài việc quyên góp còn xắn tay xắn chân vào viêc thì thực sự nó sẽ truyền động lực vô cùng, giống như là cách các bạn Sài Gòn Xanh truyền động lực cho mình vậy.
Nếu không nhìn kỹ chắc chẳng ai nghĩ đây là Denis Đặng - cậu giám đốc sáng tạo nổi tiếng của hàng loạt MV nghệ sĩ Việt với vẻ ngoài đẹp như nam thần lại nhiệt tình như thế này.
Denis Đặng đã được Sài Gòn Xanh truyền động lực mạnh mẽ, gỡ bỏ hình ảnh chỉn chu, sang chảnh của mình để hăng hái xuống kênh đen làm vệ sinh môi trường.
Hôm nay trực tiếp chứng kiến bãi rác và hành động cũng các bạn là lựa chọn đúng đắn, đây sẽ là cơ duyên và chắc chắn Denis sẽ còn đồng hành bên các bạn rất nhiều trong thời gian tới nữa. Hy vọng các bạn trẻ trên khắp Việt Nam nghe thấy lời kêu gọi của Sài Gòn Xanh, cũng như được truyền thông điệp giữ một môi trường xanh sạch đẹp."
Hành động đẹp của nhóm còn truyền cảm hứng đến cho những người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh, mà cụ thể là anh Arturas (đến từ nước Lithuania) hiện đã trở thành thành viên của nhóm. Anh chia sẻ rằng mình biết được nhóm qua mạng xã hội, và tự đặt câu hỏi rằng tại sao mình không tham gia vào dự án tuyệt vời này để thay đổi môi trường.
Anh Arturas hiện đang làm việc tại Việt Nam đã sẵn sàng tham gia công việc vô cùng ý nghĩa này cùng nhóm.
Anh Arturas (đến từ nước Lithuania) một trong những thành viên chủ chốt của nhóm ở thời điểm hiện tại.
VẪN CÒN RẤT NHIỀU TRĂN TRỞ...
Sài Gòn Xanh chia sẻ hiện tại nhóm vẫn đang còn thiếu nhiều trang bị bảo hộ, dụng cụ làm việc để có thể tiếp tục hành trình của mình. Đồng thời trưởng nhóm cũng mong muốn mọi người đều được tiêm ngừa để đảm bảo được sức khoẻ nếu có gặp sự cố khi làm việc.
Vấn đề bất cập tiếp theo, là khâu xử lý rác sau khi nhóm tập kết xong. Đây vẫn còn là câu chuyện dài vì không phải địa điểm nào cũng dễ xử lý rác thải, và không phải ở đâu nhóm cũng được địa phương hỗ trợ nhiệt tình.
Khi hỏi anh Lương Ngọc về mong muốn phát triển của dự án trong tương lai, anh chia sẻ nhóm hy vọng sẽ làm được nhiều việc hơn nữa như trồng cây xanh, sửa đường ống thoát nước, sơn lại các bức tường, xây nhà vệ sinh cho trường học... "Mình mong mỏi rất nhiều điều cho môi trường. Tuy nhiên trước mắt vẫn là mong được lan toả cho mọi người thông điệp, để không chỉ mỗi nhóm Sài Gòn Xanh mà mỗi nơi sẽ có một nhóm, cứ thế bảo vệ xanh, sạch, đẹp nơi mình đang sống."