"Người Nga sắp tới"
Sáng 10/11, hãng thông tấn TASS dẫn nguồn Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố Lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga, những người sẽ được triển khai tới Nagorno-Karabakh đã bắt đầu đưa trang thiết bị và vũ khí lên vận tải cơ tại sân bay ở Ulyanovsk.
"Các đơn vị đầu tiên của nhóm gìn giữ hòa bình của Quân khu Trung tâm đã đến sân bay Ulyanovsk-Vostochny.
Để triển khai lực lượng, một nhóm các máy bay vận tải quân sự Il-76 đang tập trung tại sân bay. Lực lượng gìn giữ hòa bình đã bắt đầu chuyển trang thiết bị và vũ khí lên các máy bay vận tải".
Lực lượng gìn giữ hòa bình đầu tiên của Nga lên đường tới Nagorno-Karabakh
Trước đó, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan cho biết trên trang Facebook cá nhân rằng ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev đã ký một tuyên bố về việc chấm dứt xung đột ở Nagorno-Karabakh.
"Tôi đã ký một tuyên bố với các Tổng thống Nga và Azerbaijan về việc chấm dứt chiến tranh Karabakh kể từ 1 giờ sáng giờ Armenia (4 giờ sáng giờ Việt Nam).
Nội dung của tuyên bố là vô cùng nhạy cảm đối với cá nhân tôi và người dân của chúng tôi. Tôi đã đưa ra quyết định này sau khi phân tích sâu về tình hình quân sự và các đánh giá của những người hiểu rõ về nó hơn bất kỳ ai".
Ông Pashinyan nhấn mạnh rằng mình đã đưa ra" một quyết định rất khó khăn" và "bước đi này dựa trên niềm tin rằng đây là giải pháp tốt nhất có thể trong tình hình hiện tại".
"Tôi sẽ nói chi tiết về tất cả những điều này trong những ngày tới. Đây không phải là chiến thắng, nhưng sẽ không có thất bại trừ khi bạn tự nhận mình là kẻ thua cuộc.
Chúng ta (Armenia) sẽ không bao giờ nhận mình là kẻ thất bại và điều này sẽ mở ra kỷ nguyên của chúng ta thống nhất và phục hưng đất nước".
Thỏa thuận mới được cho là bao gồm việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình Nga dọc theo chiến tuyến hiện tại ở Nagorno-Karabakh và một tuyến đường di chuyển tự do ở phía nam tới Khu vực tự trị Nakhichevan của Azerbaijan qua lãnh thổ Armenia.
Sáng 10/11, hãng tin APA dẫn lời của Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev trong một bài phát biểu trước người dân về tuyên bố nói trên với tiêu đề: "Tổng thống Azerbaijan: 'Mọi người đã thấy sức mạnh của chúng tôi, mọi người đều hiểu nắm đấm sắt của chúng tôi là gì'.
Ông Aliyev nhấn mạnh rằng Thủ tướng Armenia đã "sợ hãi" và phải "ký vào tài liệu này, vì biết rằng chúng tôi sẽ đến Agdam, Kalbajar và Lachin".
Được biết trước đó ông Aliyev đã đưa ra lời xin lỗi liên quan đến vụ trực thăng vũ trang Mi-24 của Nga bị bắn rơi trên bầu trời Armenia khiến 3 thành viên phi hành đoàn thương vong trong cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, theo hãng tin Nga TASS.
Hình minh họa (Nguồn: Turan.az, HyeTert, Eurasiannet).
Những lực lượng Nga nào sẽ được triển khai ở Nagorno-Karabakh?
Trả lời TASS khi được hỏi về nội dung tuyên bố giữa 3 nước về việc chấm dứt xung đột, Tổng thống Nga Putin nhấn mạnh:
"Thỏa thuận ngừng bắn Nagorno-Karabakh quy định việc trao đổi tù nhân chiến tranh và thi thể, đưa người tị nạn trở lại khu vực và khôi phục quan hệ kinh tế và giao thông.
"Những người di tản và những người tị nạn đang trở về Nagorno-Karabakh và các khu vực lân cận dưới sự kiểm soát của Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn".
Ông Putin nói: "Tất cả các mối quan hệ kinh tế và giao thông của khu vực sẽ không bị ngăn cản. Việc kiểm soát các phương tiện vận tải cũng sẽ được đảm bảo với sự hỗ trợ của Cơ quan Biên phòng (thuộc Cơ quan An ninh Liên bang - FSB) của Nga".
Nhà lãnh đạo Nga kỳ vọng rằng "các thỏa thuận đạt được sẽ tạo điều kiện cần thiết cho việc giải quyết lâu dài và đầy đủ cuộc khủng hoảng xung quanh Nagorno-Karabakh trên cơ sở công bằng và vì lợi ích của người dân Armenia và Azerbaijan".
Lực lượng gìn giữ hòa bình sẽ bao gồm Quân khu Trung tâm của Nga và Cơ quan Biên phòng thuộc FSB (PS FSB Rossiya) sẽ được triển khai giữa lực lượng hai phía tham chiến hiện tại ở Nagorno-Karabakh.
Sân bay Ulyanovsk cũng là căn cứ chính của Lữ đoàn đổ bộ đường không cận vệ 31 trực thuộc Lực lượng đổ bộ đường không Nga (VDV).
Đơn vị này đã từng tham gia trong Chiến tranh Chechnya lần 2 (từ 1999 đến 2001) và bị cáo buộc tham gia một số sự kiện quân sự quan trọng ở Ukraine trong năm 2014.
Hình minh họa (Nguồn: Deutsche Welle).
Cùng với Sư đoàn đổ bộ đường không cận vệ 98 của Nga đóng tại Ivanovo, Lữ đoàn 31 là "lõi" của KSOR (Lực lượng Phản ứng Nhanh Tập thể) thuộc CSTO (Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể) cùng với các đơn vị khác của Kazakhstan, Belarus, Armenia, Kyrgyzstan và Tajikistan.
Đối với lực lượng của PS FSB Rossiya, cần nhấn mạnh rằng 170 nghìn nhân sự của họ được chia thành 30 đơn vị nhỏ hơn theo địa giới hành chính.
Khu vực Caucasus (Kavkaz) nằm trong sự quản lý của Phòng điều hành khu vực biên giới cho các Quận Biên giới Bắc Kavkaz.
Theo một báo cáo vào năm 2008 của Nhóm Nghiên cứu và Đánh giá Nâng cao (ARAG), một bộ phận của Học viện Quốc phòng Vương quốc Anh, các đơn vị của Phòng điều hành đã hoạt động tích cực trong nhiều năm qua ở Chechnya và khu vực biên giới Nga với Gruzia, Azerbaijan.
Cũng theo báo cáo của ARAG, bên cạnh hoạt động truy quét phiến quân, chiến công lớn nhất của Phòng điều hành trong Chiến tranh Chechnya lần 2 là việc cắt đứt tuyến giao thông huyết mạch của phiến quân qua hẻm núi Argun gần biên giới Gruzia.
Hoạt động của Phòng điều hành hiệu quả tới mức vào cuối năm 1999, giữa lúc chiến tranh bùng phát, rất ít người đã lựa chọn đi qua con đường này do lực lượng của Phòng điều hành được triển khai chốt chặn.
Rõ ràng Mặc dù Quân đội Nga và FSB chưa tiết lộ các đơn vị được triển khai ở Karabakh, nhưng chúng ta đã thấy các ví dụ khá phù hợp.
Cả 2 đơn vị nói trên đều có kinh nghiệm ứng phó với các tình huống phức tạp của các cuộc xung đột cục bộ, "danh chính - ngôn thuận" (Lữ đoàn 31 thuộc KSOR-CSTO) và điều quan trọng nhất đó là họ ở rất gần với Nagorno-Karabakh.
Hình minh họa (Nguồn: Caucasian Knot/FSB).