Người đàn ông "nâng tầm" đặc sản tỏi Lý Sơn

Về với huyện đảo Lý Sơn, chúng tôi gặp anh Nguyễn Văn Nhật (sinh năm 1988) – thanh niên khởi nghiệp từ cây tỏi. Công ty của anh vừa được ký kết cung ứng dài hạn sản phẩm tỏi với một tập đoàn lớn để chế biến sản phẩm từ tỏi Lý Sơn.

Anh Nhật chia sẻ, sinh ra và lớn lên tại hòn đào xinh đẹp, gắn bó với miền đất đảo Lý Sơn, học đại học ngành công nghệ điện tử, hàn sau đó Nhật trở về quê hương kinh qua nhiều công việc để kiếm kế sinh nhai.

Tuy nhiên, thổ nhưỡng đặc thù ở đây rất khô cằn do hình thành từ cát và san hô. Anh Nhật hiểu để tỏi phát triển được và mảnh đất này dường như chỉ dành cho tỏi như bây giờ thì người dân phải đổi lại bao nhiêu cực khổ và công sức.

May thay, năm 2014, huyện đảo Lý Sơn bắt đầu được cấp điện, đời sống nhân dân ở đây bắt đầu mở ra một chương mới, du lịch cũng bắt đầu phát triển.

"Chính tôi cũng trải qua và thấy được sự cực khổ của người thân trong gia đình và bà con nơi quê nhà. Mùa được mùa mất, bão gió rồi lại nắng cháy, tất cả đều ảnh hưởng tới kết quả thu hoạch, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống. Những năm đó, tỏi mất giá. Ai ai cũng khó khăn. Vào thời điểm này, tôi quyết định chọn Tỏi đen cô đơn làm sản phẩm và mở một công ty thu mua tỏi của gia đình, bà con để làm thành phẩm và phân phối ra bên ngoài. Điều này sẽ giúp đỡ phần nào về kinh tế và góp phần bù lại giá trị tinh thần về những công sức mà bà con bỏ ra", anh Nhật nói về tâm tư của mình lúc mới khởi nghiệp năm 2018.

"Tôi bắt đầu đi sâu vào tìm hiểu kĩ về nguyên lí phát triển, cách trồng trọt, chăm sóc, mùa vụ, để chế biến thành phẩm Tỏi đen cô đơn chuẩn chất lượng. Sau khi tìm hiểu và thực hiện thì đến đầu năm 2020 tôi đã dần hoàn thiện được kế hoạch và quy trình tạo ra thành phẩm tỏi đen cô đơn chất lượng nhất. Tôi chính thức được cấp giấy chứng nhận đăng kí doanh nghiệp Công ty TNNH Thương mại và dịch vụ Phú Sinh".

"Tôi tự hào vì tôi đã đi lên từ chính mảnh đất và đặc sản của quê tôi. Tôi sử dụng chính nguồn nguyên liệu và nhân lực ở địa phương mình. Cùng với sự tỉ mỉ từ khâu trồng trọt tới chế biến thành phẩm. Tôi tự tin chắc rằng sản phẩm tỏi đen cô đơn Lý Sơn sẽ tỏa sáng và vươn ra phát triển mạnh mẽ", anh Nhật chia sẻ. Hiện nay công ty anh Nhật đang tiến hành triển khai quy trình sản xuất nông sản sạch bằng phương pháp hữu cơ rộng rãi đến các hộ dân. Theo anh Nhật, mỗi năm anh liên kết với các hộ dân thu gom được khoảng 200 tấn tỏi.

Đưa tỏi Lý Sơn lên tầm cao mới

Tâm huyết với cây tỏi và "đi trước đón đầu", Nguyễn Văn Nhật áp dụng nông nghiệp sạch, trồng theo theo tiêu chuẩn VIETGAP và được cấp giấy chứng nhận. Sản phẩm Tỏi đen cô đơn của công ty lấy sức khỏe người sử dụng đặt lên hàng đầu. Nâng cao giá trị sản phẩm và bảo vệ mội trường xanh sạch. Đồng thời hạn chế thuốc bảo vệ thực vật.

Thành quả sau gần chục năm tâm huyết gắn bó với tỏi, Nguyễn Văn Nhật là một trong những công dân góp phần tích cực xây dựng huyện đảo quê hương, nâng tầm đặc sản tỏi Lý Sơn.

Vừa qua lãnh đạo UBND huyện Lý Sơn và công ty của anh Nguyễn Văn Nhật (làm đại diện cho người dân trồng tỏi) đã ký kết cung ứng dài hạn sản phẩm tỏi với Công ty CP Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer) để chế biến sản phẩm "Nam Ngư ớt tỏi Lý Sơn".

Lễ ký kết hợp đồng cung ứng dài hạn tỏi Lý Sơn để chế biến sản phẩm Nam Ngư Ớt Tỏi Lý Sơn sử dụng 100% tỏi từ Đảo Lý Sơn là cam kết mạnh mẽ của nhãn hàng Nam Ngư trong chiến lược tạo ra những sản phẩm ngon, chất lượng kết hợp với các đặc sản Việt Nam. Từ đó, cũng mở ra cơ hội để cùng chính quyền địa phương và bà con nông dân canh tác tỏi theo hướng bền vững, duy trì ngành nghề trồng tỏi lâu đời và gia tăng giá trị kinh tế, quảng bá thương hiệu tỏi Lý Sơn tới người dân cả nước và vươn ra Thế Giới.

Ông Đặng Tấn Thành – Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết, huyện Lý Sơn đã phát triển được hơn 300ha đất trồng tỏi. Tỏi là cây trồng chủ lực trên đảo nhưng giá tỏi mỗi năm một thay đổi, nên cuộc sống của nông dân trồng tỏi bấp bênh, thương hiệu chưa được quảng bá một cách rộng khắp. "Việc ký kết hợp tác nâng tầm đặc sản tỏi Lý Sơn của Masan Consumer sẽ là tiền đề duy trì và tạo cơ hội phát triển bền vững cho ngành nghề trồng tỏi lâu đời trên huyện đảo, thúc đẩy kinh tế địa phương", ông Thành nói.

Tỏi Lý Sơn có gì đặc biệt?

Với đặc điểm địa hình và thổ nhưỡng được hình thành từ dung nham của những miệng núi lửa phun trào cách đây hàng triệu năm. Tự nhiên đã ban tặng cho mảnh đất Lý Sơn một cảnh quan kỳ thú cùng với điều kiện tự nhiên, khí hậu và thổ nhưỡng đặc trưng riêng biệt nên cây tỏi được trồng ở Lý Sơn có mùi hương và vị cay nồng tinh túy đặc trưng, người tiêu dùng ưa chuộng dùng làm gia vị và nguồn dược liệu vô cùng quý giá dùng trong y học.

Tỏi Lý Sơn có 2 loại, thường và cô đơn. Tỏi Lý Sơn thường: Củ tỏi có kích thước nhỏ vừa, tép đều, màu trắng, chắc, gồm nhiều tép nhỏ (mỗi củ tỏi Lý Sơn có nhiều tép hơn, do tép tỏi Lý Sơn nhỏ hơn khá nhiều so với tỏi vùng khác). Tỏi cô đơn: hay tỏi một tép hay tỏi "mồ côi" ở Lý Sơn. Loại tỏi cô đơn này hiện nay không trồng được nhiều tại đảo Lý Sơn, mà chủ yếu có là được hình thành từ sự khuyết tật trong quá trình sinh trưởng. Thay vì "đẻ" ra nhiều tép tỏi để tạo thành loại tỏi bình thường, cây tỏi này "không đẻ" mà chỉ phát triển đúng một tép tỏi duy nhất. Bởi vì vậy dưỡng chất tập trung vào 1 tép này và khiến cho củ tỏi có nhiều dược chất tốt cho sức khỏe. Cũng vì vậy mà hiện tại số lượng tỏi cô đơn Lý Sơn chính hiệu cực kỳ hiếm. Cả đảo 1 năm chỉ có vài tấn tỏi cô đơn.

Năm 2007, tỏi Lý Sơn đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp chứng nhận số 19213/QĐ-SHTT ngày 10/12/2007 và cuối tháng 3/2009). Do sự khác biệt về thổ nhưỡng và kinh nghiệm canh tác truyền thống (sỏi núi Thới Lới và cát biển được phủ lên mặt ruộng mỗi mùa canh tác mới) của người dân địa phương nên tỏi Lý Sơn có hương vị đặc biệt. 

Ngoài công dụng làm gia vị, tỏi Lý Sơn cũng đã được các nhà nghiên cứu tìm hiểu ra những tính năng hỗ trợ sức khỏe kỳ diệu như: khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch, nâng cao sức khỏe, làm giảm huyết áp, có tác dụng chống tắc nghẽn mạch máu, làm chậm quá trình lão hóa tế bào, chống sự già nua, làm giảm sung huyết và tiêu viêm, phục hồi nhanh thể lực… Đi cùng với sự phát triển của du lịch Lý Sơn, tỏi cũng theo chân du khách tỏa về mọi miền đất nước, mang hương vị rất riêng của quê hương.