Căng thẳng là một cảm giác phổ biến và trong thời gian ngắn, mức độ căng thẳng phù hợp có thể mang lại cho chúng ta động lực hoặc tăng khả năng phục hồi.
Nhưng hiện nay, căng thẳng giống như một "vấn nạn" nhiều hơn. Báo cáo chuyên sâu về sức khỏe tâm thần cộng đồng năm 2020 do trang Simple Psychology (Hoa Kỳ) công bố đã chỉ ra rằng trầm cảm, lo lắng, các vấn đề về cảm xúc và căng thẳng đã trở thành những vấn đề tâm lý phổ biến nhất ở con người hiện đại.
Đồng thời, vô số nghiên cứu và khảo sát dữ liệu đã xác nhận tác hại đối với sức khỏe con người do tiếp xúc lâu dài với căng thẳng quá mức. Báo cáo chuyên sâu về giấc ngủ quốc gia năm 2022 (Hoa Kỳ) cho thấy 67% người tham gia khảo sát cho rằng căng thẳng tâm lý là yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ; ngoài ra, việc sống và làm việc liên tục trong thời gian dài dưới áp lực cao có thể dẫn đến viêm mãn tính, rụng tóc, đau đầu, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, các bệnh mãn tính về hệ thống tim mạch hoặc đường tiêu hóa, các bệnh tâm thần như trầm cảm và lo âu, và những bệnh nghiêm trọng hơn bao gồm mất trí nhớ, ung thư, đột tử...
Tuy nhiên, các tác động này hầu hết chúng ta đều cần một khoảng thời gian nhất định mới nhận ra. Ảnh hưởng rõ ràng, dễ dàng nhận thấy nhất của căng thẳng quá mức chính là đẩy nhanh quá trình lão hóa.
Khi bị căng thẳng, tốc độ lão hóa nhanh gấp 6 lần người bình thường!
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Tâm thần sinh học (Hoa Kỳ) cho thấy nếu chúng ta thường xuyên làm việc và sống trong môi trường áp lực cao, chưa kể đến các yếu tố bên ngoài khác, nó sẽ khiến chúng ta già đi nhanh hơn gấp 6 lần so với người bình thường!
Căng thẳng là tác nhân chính gây ra nhiều bệnh thông thường và nghiên cứu trước đây đã xác định mối tương quan giữa căng thẳng và sự suy giảm telomere trong DNA (một trong những dấu hiệu đặc trưng của nguy cơ lão hóa và bệnh tật). Thử nghiệm trên 250 thực tập sinh (52,6% nữ) với độ tuổi trung bình là 27,4, 84 thực tập sinh với độ tuổi trung bình là 18,4. Các nhà nghiên cứu đã điều tra mối quan hệ giữa căng thẳng và sự suy giảm telomere bằng cách đo mẫu DNA nước bọt của những người tham gia trước, sau khi thử nghiệm, họ sẽ được trả lời vào bảng câu hỏi nhiều lần để báo cáo lại các khoảng thời gian căng thẳng của mình.
Kết quả cho thấy telomere của những người tham gia sống trong môi trường gia đình áp lực cao từ khi còn nhỏ, có tính cách nhạy cảm và dễ bị rối loạn thần kinh hơn, có telomere ngắn hơn so với các bạn cùng lứa tuổi. Và, theo dữ liệu đại diện từ một phân tích tổng hợp, mức độ mất telomere trung bình ở những người này cao hơn sáu lần so với người cùng tuổi!
Căng thẳng tinh thần có thể gây ra nhồi máu cơ tim và đột tử do tim!
Ngoài tác động đến ngoại hình của bạn, căng thẳng quá độ còn có thể gây ra chứng nhồi máu cơ tim và đột tử do tim ở những người dễ mắc bệnh. Một nghiên cứu trên 918 bệnh nhân mắc bệnh động mạch vành ổn định (độ tuổi trung bình là 60) (34% phụ nữ) đã thực hiện bài kiểm tra căng thẳng tinh thần và bài kiểm tra căng thẳng thông thường (tập thể dục hoặc dùng thuốc) và phát hiện ra rằng 147 người (16 %) bị thiếu máu cơ tim do căng thẳng tinh thần, 281 người (31%) bị thiếu máu cơ tim do căng thẳng thông thường và 96 người (10%) mắc cả hai.
Sau 5 năm theo dõi, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng so với những bệnh nhân không bị thiếu máu cơ tim do căng thẳng tinh thần, bệnh nhân bị thiếu máu cơ tim do căng thẳng tinh thần có nguy cơ tử vong do nguyên nhân tim mạch hoặc nhồi máu cơ tim gây tử vong tăng đáng kể (2,5 lần); So với những bệnh nhân bị thiếu máu cơ tim do căng thẳng thông thường, nguy cơ tử vong do nguyên nhân tim mạch hoặc nhồi máu cơ tim gây tử vong ở bệnh nhân thiếu máu cơ tim do cả căng thẳng tinh thần cao hơn 2,7 lần.
Từ những dữ liệu này, chúng ta có thể thấy căng thẳng tinh thần có nhiều khả năng gây nhồi máu cơ tim và đột tử do tim.
Làm thế nào để giảm căng thẳng?
1. Tập thể dục
Tập thể dục không những cải thiện tình trạng lo âu và trầm cảm, tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm cân, cải thiện làn da mà còn làm giảm nguy cơ mắc bệnh mạch máu do căng thẳng một cách hiệu quả!
Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trường Y Harvard và Bệnh viện Đa khoa Massachusetts cho thấy so với những người không tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần, người tập đủ thời lượng này có nguy cơ mắc bệnh mạch vành thấp hơn 16%.
2. Ngủ đủ
Nếu bạn ngủ ngon, trạng thái thể chất và tinh thần của bạn sẽ tốt hơn. Hãy nhớ rằng, điều quan trọng là phải nghỉ ngơi đầy đủ (ít nhất 7 tiếng mỗi đêm) và ít thức khuya hơn.
3. Trồng hoa và rau, gần gũi với thiên nhiên
Trồng hoa và rau, thậm chí đi dạo trong công viên và ngắm hoa và cây, có thể giảm bớt căng thẳng đáng kể và góp phần tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần!
4. Thiền định tĩnh tâm
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người thực hành thiền trong thời gian dài có thể tự điều chỉnh tốt hơn, điều này có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
Nguồn và ảnh: JAMA, Healthline