Nhiều chuyên gia và nhà làm chính sách đã hiểu được rằng, kiểm soát đại dịch và tác động kinh tế của nó không phải là một sự đánh đổi. Ngược lại, việc kiểm soát là điều kiện tiên quyết để có thể đưa nền kinh tế trở lại bình thường.
Nhưng thời gian cũng có hạn. Chính phủ phải sử dụng những công cụ đang có một cách khôn ngoan và hiệu quả. Các nền kinh tế đang đứng trước bờ vực. Tuần trước, 6,7 triệu người tuyên bố thất nghiệp ở Hoa Kỳ là một dấu hiệu lớn hơn bao giờ hết. Các quốc gia OECD cho thấy rằng, mỗi tháng ngừng hoạt động sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng trong năm nay 2 điểm phần trăm.
Nếu việc đóng cửa nền kinh tế kéo dài, cuộc suy thoái lớn nhất trong lịch sử sẽ đứng đợi chúng ta ở phía trước. Tuy nhiên, hàm ý ở đây không phải là loại bỏ các lệnh hạn chế, các chính sách kiểm soát, mà là phải thực hiện các chính sách này nhanh nhất có thể. Nếu không thực hiện các biện pháp đóng cửa, và để cho căn bệnh tự do bùng phát, các hệ thống y tế sẽ sụp đổ và làm thiệt hại mạng người tương đương với các cuộc chiến tranh thế giới.
Một tỷ lệ lớn các nhà kinh tế hàng đầu đồng ý rằng suy thoái, thiệt hại kinh tế là cái giá phải trả để kiểm soát dịch bệnh. Nhưng nếu tính đến tất cả các tác động tiêu cực do đại dịch, kể cả mạng người, thì việc đóng cửa kinh tế là khôn ngoan.
Song, thiệt hại kinh tế cũng phải được giảm thiểu, bất cứ khi nào khả thi, bằng cách đảm bảo rằng mọi người đều có thu nhập đủ để trang trải và các doanh nghiệp có thể cầm cự. Nhận thức được điều này, các chính phủ đã xây dựng một loạt các chương trình hỗ trợ mới. Các ngân hàng trung ương cũng đã can thiệp mạnh mẽ. Hiện nay, trọng tâm chính sách là cần xây dựng một phản ứng toàn diện đối với đại dịch này.
Các chính phủ cần cũng phải đạt được ít nhất 4 mục tiêu này trong thời gian đóng cửa:
- Đường cong dịch bệnh phải được hạ xuống ngay;
- Hệ thống y tế phải được cải thiện đủ khả năng để xử lý dòng bệnh nhân cho đến khi tìm ra phương pháp đặc trị hoặc vaccine;
- Năng lực kiểm tra, truy tìm ca có nguy cơ và việc kiểm dịch phải được xây dựng, để phòng trường hợp virus quay trở lại;
- Phải được bảo vệ an toàn cho những người yếu thế.
Chính phủ nên tìm cách đạt được 4 mục tiêu thiết yếu này trong vòng vài tháng. Trong việc quản lý việc mở cửa trở lại, chính phủ cũng nên tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia kinh tế và kinh doanh.
Tại New York, khu Times Square hoang vắng sau khi chính quyền tiểu bang ban bố tình trạng khẩn cấp. Ảnh chụp ngày 12/03/2020. AFP Photos/GETTY IMAGES NORTH AMERICA/david Dee Delgado
Ngay cả khi chính phủ của một số quốc gia kiểm soát tốt dịch bệnh, mọi thứ cũng chưa thể trở lại bình thường ngay lập tức. Họ vẫn sẽ phải kiểm soát dòng bệnh lây lan từ người dân ở các quốc gia không kiểm soát được đại dịch. Những cá nhân dễ bị tổn thương như người già, người có bệnh nền sẽ vẫn phải ở nhà cho đến khi có thuốc đặc trị hoặc vaccine.
Đây là thời điểm quan trọng, các chính phủ đã quyết định đúng đắn khi đóng cửa nền kinh tế của họ. Nhưng họ phải làm cho sự hy sinh này trở nên đáng giá. Nếu không làm triệt để và dịch bệnh quay trở lại, đóng cửa kinh tế một lần nữa sẽ là đòn chí mạng với toàn cầu. Đây là cơ hội duy nhất để tiêu diệt căn bệnh này. Cơ hội đó không được để lãng phí. Nếu chúng ta làm được, mọi đau khổ mà người dân và doanh nghiệp đang phải chịu đựng sẽ chấm dứt.