Dịch Covid-19 đang bùng phát trở lại tại hàng loạt quốc gia, ngay cả những nước đã có tỉ lệ tiêm chủng cao như Mỹ, Anh, Chile… do sự xuất hiện của biến chủng Delta.
Song song với cuộc chạy đua tiêm phủ vắc xin đạt miễn dịch cộng đồng, bài toán ngay trước mắt phải giảm được số bệnh nhân tiến triển nặng, giảm thời gian điều trị, giảm tỉ lệ tử vong.
Do vậy vắc xin ngừa Covid-19 kết hợp cùng các thuốc điều trị, hỗ trợ điều trị được xem là giải pháp tối ưu nhất trong chiến lược chống lại đại dịch.
Theo Công ty Nanogen, gần đây, nhiều nước tiến hành thử nghiệm lâm sàng hoạt chất Interferon loại 1 (IFN- λ) trong điều trị Covid-19. Hoạt chất này có đặc tính nổi bật giúp kích thích các gene kháng virus, ức chế sự thu nhận bạch cầu trung tính đến các vị trí viêm. IFN- λ là thành phần chính trong các thuốc điều trị viêm gan B, viêm gan C, đã được thế giới sử dụng nhiều năm nay. Khi đại dịch Covid-19 nổ ra, các nhà khoa học phát hiện hoạt chất này cũng có tác dụng ngăn ngừa virus SARS-CoV-2 tiến triển, giảm các triệu chứng ở bệnh nhân Covid-19, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn.
Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen đang nâng cấp thuốc với mong muốn có thể thử nghiệm điều trị Covid-19
Trước đó, nhóm các nhà khoa học của ĐH Justus Liebig, Đức từng công bố nghiên cứu thử nghiệm IFN- λ trên chuột cho thấy, nếu dùng dự phòng hoặc ngay sau khi chuột bị nhiễm SARS-CoV-2 sẽ làm giảm sự sao chép của virus trong đường hô hấp.
Sau đó IFN- λ tiếp tục được thử nghiệm lâm sàng trên người. Dựa trên các nghiên cứu gần đây, kết quả thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân Covid-19 cho thấy rằng việc sử dụng IFN- λ ở dạng tiêm hay khí dung đều làm giảm sự phát triển của SARS-CoV-2 và triệu chứng bệnh.
Điển hình là nghiên cứu lâm sàng được thực hiện ngẫu nhiên trên 60 bệnh nhân Covid-19 ngoại trú với tình trạng bệnh từ nhẹ đến trung bình tại Toronto, Canada (từ ngày 18/5 đến 4/9), đăng trên tạp chí Lancet ngày 5/2/2021.
Trong đó, 30 bệnh nhân được tiêm Peginterferon lambda-1 (PEG-IFN-λ1) liều đơn 180µg, 30 bệnh nhân còn lại tiêm giả dược. Kết quả, ở ngày thứ 3, các bệnh nhân được điều trị PEG-IFN-λ1 suy giảm virus nhanh hơn nhóm giả dược, với sự khác biệt 2,42 log copies/mL ở ngày thứ 7 (p=0,0041).
Sau 7 ngày, với những người có tải lượng virus trên 1 triệu/ml, có 79% người tiêm PEG-IFN-λ1 có tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện, tỉ lệ này ở nhóm không tiêm là 38%.
Song song với nghiên cứu sản xuất vắc xin hiện sản xuất thuốc điều trị cho bệnh nhân nhiễm Covid-19 cũng là yêu cầu cấp bách
Trước đó vào ngày 1/2/2021, nhóm các nhà khoa học của Bệnh viện Đa khoa Southampton, Anh cũng công bố một nghiên cứu trên tạp chí Lancet về tính an toàn và hiệu quả khi dùng Interferon beta-1a dạng khí dung trong điều trị bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2. Đây là nghiên cứu giai đoạn 2, ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng trên 101 bệnh nhân (50 bệnh nhân dùng Interferon, 51 bệnh nhân dùng giả dược).
Kết quả, trong thời gian điều trị 14 ngày, bệnh nhân trong nhóm dùng Interferon có khả năng hồi phục cao hơn gấp đôi so với những bệnh nhân trong nhóm giả dược.
Tại thời điểm 28 ngày, trong lần thăm khám đánh giá kết quả cuối cùng, tỉ lệ hồi phục ở nhóm dùng Interferon cao hơn 3 lần so với nhóm giả dược.
Hiện tại, các thử nghiệm lâm sàng vẫn đang được tiến hành.
Tại Việt Nam, Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen đã nghiên cứu ra thuốc (hoạt chất PEG-IFN-λ1) bằng công nghệ DNA tái tổ hợp để điều trị viêm gan B và C mạn tính từ năm 2014.
Loại thuốc này đã kết quả khả quan về an toàn và hiệu quả điều trị.
Nanogen là nhà sản xuất vắc xin Covid-19 Nanocovax đang được xem xét cấp phép khẩn cấp
Sau nhiều năm, đến nay chỉ có Nanogen tiên phong điều chế, sản xuất được thuốc điều trị viêm gan B, C chứa thành phần Interferon. Trên thế giới, số doanh nghiệp dược nghiên cứu được loại thuốc này cũng không nhiều.
"Hiện nay, trong bối cảnh dịch Covid-19 tại nước ta đang diễn biến phức tạp, việc tiếp cận vắc xin gặp nhiều khó khăn và các kết quả nghiên cứu trên thế giới về hiệu quả Interferon với SARS-CoV-2 ngày càng rõ ràng. Chính vì vậy phía công ty Nanogen đang tiếp tục nâng cấp thuốc và mong muốn có thể thử nghiệm trên các bệnh nhân Covid-19, giúp giảm gánh nặng cho các cơ sở điều trị", đại diện Nanogen cho biết.