An phận
Có hai anh em nhà nọ, thời trẻ vào thành làm ăn, mặc dù rất vất vả nhưng thu nhập tương đối tốt. Ngày qua ngày, dần dần họ trở nên giàu có, hai anh em mỗi người đều tự xây được cho mình một ngôi nhà nhỏ ở quê.
Dựa vào khoản tích lũy tương đối lớn có được từ việc làm ăn và khoản bồi thường của chính quyền, hai anh em họ về quê sống một cuộc sống thoải mái.
Sau một năm sống trong an lạc, người anh quyết định không thể ngồi ăn chờ chết được nên quyết định mở một xưởng gia công nhỏ để làm ăn.
Mặc dù ban đầu gặp nhiều khó khăn thử thách, phải thức khuya dậy sớm nhưng nhờ chịu khó học hỏi, từng chút từng chút một, dần dần, anh trở nên quen việc và xưởng của anh cũng ngày càng được biết đến nhiều hơn.
Người em trai thì khác, vẫn tham thú hưởng lạc cuộc sống sung sướng, thoải mái, để thời gian ngày một ngày nối tiếp nhau trôi qua. Nhưng cuộc sống của người em ngày một đi xuống, nghèo khó túng bấn hơn, đến lúc này, anh ta mới nghĩ đến việc ra ngoài làm thuê kiếm tiền.
Song do đã quen sống trong nhàn hạ nên người em không còn khả năng thích ứng với cuộc sống vất vả, được vài ngày đã bỏ việc về nhà.
Lời bình
Đây chính là ví dụ điển hình chứng minh cho câu nói: Đời người như một con thuyền đi ngược dòng, không cố gắng tiến lên phía trước sẽ lập tức bị đẩy lùi lại phía sau.
Cổ nhân có câu: "Sinh ở khổ nạn, tử ở an lạc". Căn nguyên dẫn đến thất bại của một con người không phải vì không có năng lực mà là quá tham thú hưởng sự an nhàn.
Tham thú hưởng lạc cuộc sống an nhàn chính là điều đại kỵ trong cuộc sống. Con người sống trong môi trường an toàn, thoải mái quá lâu sẽ bị bào mòn ý chí chiến đấu, bị gặm nhấm mất linh hồn.
Rất nhiều khi, cuộc sống thoải mái sẽ mang đến cho chúng ta niềm vui nhưng nếu cứ kéo dài như vậy, quá chìm đắm trong cuộc sống nhàn hạ, chúng ta sẽ đánh mất đi ý chí và khả năng phấn đấu, vươn lên.
Trong cuốn "Khuyến nhẫn bách châm" có viết rằng: "Cái hại của sự an nhàn cũng độc như chim Trấm, cổ nhân đã mượn chuyện này để cảnh báo người đời. An nhàn hưởng lạc sẽ khiến con người chết mòn, điều này có gì là lạ".
Tôn Tư Mạc đời Đường cũng từng nói rằng: "Nước chảy không tù đọng hôi thối, trụ cửa không bị mối mọt, chính là do chúng liên tục vận động. Không thể dung túng cho dục vọng của mình, nếu dung túng sẽ tạo thành họa".
Chính bởi lẽ đó mà con người chúng ta không nên nuông chiều bản thân, truy cầu đời sống an nhàn, hưởng thụ.
Vượt qua được sự cám dỗ, cưỡng lại được dịu ngọt của sự an nhàn thực ra luôn đòi hỏi một ý chí kiên cường.
Đôi khi, con người chúng ta "vượt sướng" còn khó hơn cả "vượt khổ". Trong cái khổ, ý chí quyết tâm được tôi rèn mỗi ngày nhưng trong cái sướng, một khi đã không còn ý chí, con người sẽ bị biến thành nô lệ cho dục vọng và kết quả cuối cùng sẽ thê thảm như cuộc sống của người em trai trong câu chuyện trên vậy, hoặc thậm chí là còn tồi tệ hơn!