Nhiều người trẻ hiện nay không còn hỏi về lương cứng trong những buổi phỏng vấn, điều họ quan tâm là liệu mức thưởng sẽ đánh giá trên những tiêu chí nào. Họ có thể chấp nhận mức lương cứng khá thấp miễn là công ty đưa ra mức thu nhập xứng đáng với công sức họ đã bỏ ra. Đây cũng là cách trả lương công bằng theo suy nghĩ của một bộ người trẻ.
Lương cứng không còn quan trọng
Vân Anh (23 tuổi), đang làm trong lĩnh vực tài chính, chia sẻ bản thân hiện tại khi lựa chọn công việc không đặt lương cứng lên tiêu chí hàng đầu. Do đặc thù lĩnh vực công việc, cô bạn có nhiều nguồn thu ngoài lương cứng với mức thu nhập khá tốt và ổn định. Do vậy, với Vân Anh, lương cứng là mức lương để tham gia vào các bảo hiểm bắt buộc, không quá ảnh hưởng đến thu nhập thực nhận hàng tháng.
“Lương cứng của mình là 7 triệu/tháng, nhưng sau những mùa bận rộn, thưởng theo các dự án mình làm, từ công ty của mình và khách hàng có thể lên đến 60-70 triệu. Chưa kể đến khoản phí công tác và những nguồn khác. Do vậy, thực nhận khi chia trung bình mỗi tháng có thể lên 20 triệu”.
Cũng giống như Vân Anh, Tâm Thanh (23 tuổi), làm trong lĩnh vực truyền thông, không quá coi trọng lương cứng. Hiện tại, nhiều công ty áp dụng cách tính lương cứng, theo hiệu suất công việc và thưởng, điều này giúp mọi người có động lực hơn trong công việc cũng như đảm bảo được yếu tố “thu nhập tương xứng” theo công sức bản thân bỏ ra.
“Hơn nữa, thời điểm hiện tại, khá nhiều bạn trẻ làm 2-3 công việc một lúc. Tong đó có những công việc theo dự án hoặc mang tính cộng tác, việc không có lương cứng là chắc chắn nhưng họ vẫn làm vì phần lợi nhuận mà họ nhận được vẫn hoàn toàn hợp lý với công sức mà họ bỏ ra”.
Bên cạnh đó, Thanh Hoa (21 tuổi), làm trong lĩnh vực BĐS chia sẻ rằng lương cứng không phải là yếu tố đặt ra khi chọn công việc này. Công ty hỗ trợ lương cứng không phải để chi trả cho những sinh hoạt hằng ngày. Đây là khoản hỗ trợ cho các bạn nhân viên có thêm tài chính để phát triển, chi trả cho tiếp thị và tìm kiếm thêm khách hàng.
Chế độ lương theo khả năng giúp người trẻ không bị giới hạn thu nhập
Theo Vân Anh, đối với người lao động, chế độ lương thưởng như vậy giúp họ không giới hạn mức thu nhập, có cơ hội phát triển tối đa khả năng của bản thân và nhận được mức thu nhập tương ứng. Tuy nhiên, đối với đa số người lao động, điều này lại dẫn đến nhược điểm là thu nhập không ổn định. Không phải ai cũng có khả năng đạt được mức thu nhập mong muốn một cách đều đặn trong suốt quá trình làm việc. Nhất là trong giai đoạn tình hình kinh tế có nhiều biến động như hiện nay, lương cứng được coi là cơ sở bảo đảm về mức sống cho người lao động. Ngoài ra lương cứng cũng ảnh hưởng đến các chế độ sau khi nghỉ hưu mọi người cũng nên cân nhắc.
Còn đối với Thanh Hoa, việc được đánh giá trên cơ chế thưởng theo năng lực lao động như bây giờ thì người trẻ sẽ thường được đánh giá đúng năng lực. Họ có động lực để hoàn thành công việc tốt nhất và thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển cá nhân. Và đây cũng là một trong những yếu tố rất cần thiết với người trẻ trong khoảng thời gian đầu mới ra trường chưa có nhiều kinh nghiệm.
“Mới ra trường, chuyển từ môi trường học tập sang môi trường công sở, nhiều người trẻ cảm thấy khó bắt kịp với cuộc sống đi làm, gây ra cảm giác chán nản và có thể dẫn đến các định hướng sai lầm cho tương lai. Đối với cá nhân mình, một môi trường trẻ trung, cởi mở và đồng nghiệp sẵn sàng giúp đỡ là yếu tố quan trọng nhất để quyết định làm tại 1 công ty”, Vân Anh chia sẻ tiêu chí cân nhắc khi chọn công ty để gắn bó trong 5 năm đầu khi ra trường.
Dù có nhiều ưu điểm như vậy, song có 1 bất lợi khi nguồn thu nhập được dựa trên những tiêu chí như khả năng làm việc này chính là lãnh đạo trực tiếp không giao việc đều hay công bằng. Tâm Thanh cho rằng việc này rất dễ dẫn đến tình trạng chênh lệch thu nhập giữa các nhân viên và tạo môi trường làm việc không lành mạnh.
Quan điểm phải có lương cứng cao ổn định đã lỗi thời?
Nhiều người lớn thuộc thế hệ ông và hay bố mẹ thường rất quan tâm đến lương cứng vì cho rằng như vậy là ổn định. Không có gì đảm bảo hơn mỗi tháng đều nhận được một khoản tiền đều đặn. Song, theo Tâm Thanh cho rằng việc này là sự khác biệt giữa các thế hệ.
“Ông bà, bố mẹ sinh sống trong thời điểm gặp nhiều khó khăn về kinh tế nên rất cần một nguồn thu ổn định, ít biến động hàng tháng. Còn ngày nay, xã hội thay đổi rất nhiều, các bạn trẻ dù vẫn cần sự ổn định nhưng cũng không vì thế mà chấp nhận một công việc lương cứng và nhàm chán. Họ có nhiều sự lựa chọn trong công việc cũng như hoàn toàn làm được nhiều việc một lúc nên họ vẫn hoàn toàn đảm bảo được thu nhập nếu biết cách kiếm tiền và chi tiền hợp lý”.
Còn đối với Vân Anh, đối với thế hệ của ông bà, bố mẹ lương cứng chiếm tỉ trọng lớn, thường chiếm hơn 70% trong tổng thu nhập. Ngoài ra, lương cứng đại diện cho tính ổn định, là nguồn thu nhập đảm bảo cho cuộc sống sau khi về hưu, phù hợp với tư tưởng ăn chắc mặc bền của thế hệ này. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại thì tư tưởng này không còn quá đúng đối với thế hệ trẻ.
Người trẻ hiện tại có nhiều kênh đầu tư, nhiều cơ hội kiếm thêm thu nhập ngoài lương hơn so với thế hệ trước. Bên cạnh đó, khi có các sản phẩm bảo hiểm hưu trí tư nhân thì mức lương cứng tham gia bảo hiểm bắt buộc không còn quá quan trọng. Người trẻ vẫn có nhiều sự lựa chọn có lợi hơn.