Từ lâu, người Việt đã biết sử dụng quả chanh với nhiều mục đích khác nhau. Từ vắt chanh pha đường làm thành món nước chanh giải khát 'quốc dân', cho đến trộn gỏi, pha mắm... Do đó, không ngoa khi nói, trong tủ lạnh của mỗi gia đình Việt, hiếm khi thiếu đi bóng dáng của quả chanh.
Chanh là loại trái cây có múi nhỏ, màu xanh lá cây, được biết đến với vị chua đặc trưng, vị đắng và mùi thơm nhẹ. Chứa nhiều chất chống oxy hóa, bao gồm vitamin C, chanh chứa các chất dinh dưỡng có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cả cho tim và khả năng miễn dịch của bạn.
Lợi ích sức khỏe của quả chanh
1. Ngăn ngừa sỏi thận
Các loại trái cây có múi như chanh có chứa một lượng vừa phải citrate, một chất có tác dụng ức chế sự hình thành sỏi thận một cách tự nhiên. Nước cốt chanh tươi, kết hợp với thuốc hoặc chất bổ sung khoáng chất kali citrate điều trị sỏi thận, có thể cải thiện lượng canxi bài tiết qua nước tiểu của bạn. Vì nước cốt chanh giúp giải phóng canxi qua nước tiểu nên bạn sẽ ít có nguy cơ hình thành sỏi thận hơn.
2. Có thể bảo vệ chống lại H. Pylori
Trái cây họ cam quýt chứa một lượng lớn các hợp chất hoạt tính sinh học mang lại lợi ích chống viêm, chống oxy hóa và chống ung thư. Nghiên cứu cho thấy trái cây họ cam quýt và flavonoid (hóa chất thực vật tự nhiên) của chúng có thể có tác dụng bảo vệ chống lại H. pylori - nguyên nhân chính gây ra tình trạng viêm, loét và ung thư dạ dày, và các nguy cơ liên quan.
Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng chanh và các chất chiết xuất từ cam quýt khác làm giảm khả năng tồn tại của H. pylori.
3. Hỗ trợ miễn dịch
Giống như các loại trái cây họ cam quýt khác, chanh chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa hỗ trợ hệ thống miễn dịch của bạn. Chúng bao gồm vitamin C và folate, cả hai đều có lợi cho lớp màng bảo vệ ruột.
Vitamin C điều chỉnh hệ thống miễn dịch theo nhiều cách khác nhau. Nó hoạt động như một chất chống oxy hóa để chống lại các gốc tự do (một loại phân tử không ổn định có thể gây tổn hại và dẫn đến bệnh tật nếu tích tụ quá nhiều) và bảo vệ tế bào của chúng ta khỏi các chất độc và chất ô nhiễm gây hại. Vitamin C cũng giúp điều chỉnh gen và cung cấp sự ổn định cho collagen, điều cần thiết cho lớp lót bảo vệ ruột.
Folate là một loại vitamin cần thiết cho các tế bào T điều hòa ở niêm mạc ruột. Tế bào T ngăn chặn các phản ứng miễn dịch quá mức như tình trạng viêm tăng cao và phản ứng dị ứng. Như vậy, folate có thể giúp ngăn chặn phản ứng miễn dịch hoạt động quá mức.
4. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch và tăng cường hấp thu sắt
Chanh là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, hỗ trợ sức khỏe tim mạch bằng cách cải thiện sản xuất oxit nitric. Oxit nitric rất quan trọng cho việc giãn mạch (mở mạch máu) và điều hòa huyết áp.
Ngoài ra, chanh và các loại nước ép cam quýt khác có chứa nhiều loại flavonoid, cũng có thể bảo vệ chống lại bệnh tim. Ví dụ, hesperidin là một flavonoid tập trung nhiều trong cam quýt có tác dụng bảo vệ tim mạch, chẳng hạn như hạ huyết áp, cải thiện lượng đường trong máu và lipid trong máu, đồng thời giảm nguy cơ đông máu.
Vitamin C trong chanh cũng là chìa khóa để tăng cường hấp thu sắt, điều cần thiết cho năng lượng, khả năng miễn dịch và sức khỏe của bạn. Đó là vì cơ thể cần đủ chất sắt để vận chuyển oxy duy trì sự sống trong máu.
Lưu ý khi sử dụng quả chanh
Chanh được coi là an toàn. Chúng được sử dụng trên toàn thế giới trong nhiều loại thực phẩm và đồ uống, thậm chí cả mỹ phẩm. Tuy nhiên, đối với một số người, việc xử lý hoặc tiêu thụ chanh có thể gây ra phản ứng bất lợi.
Các hợp chất như coumarin và furocoumarin mà bạn ăn vào khi ăn vỏ và thịt quả chanh có thể phản ứng với bất kỳ bức xạ tia cực tím (UV) nào mà bạn tiếp xúc. Khi điều này xảy ra, bạn có thể bị viêm phytophotodermerm, một phản ứng da không dị ứng với các triệu chứng như đỏ da, phồng rộp và kích ứng. Tiêu thụ hoặc xử lý chanh cũng như các loại thực phẩm và đồ uống có chứa chanh ở nhiệt độ cao có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng. Phản ứng dị ứng cũng có thể xảy ra, mặc dù dị ứng với chanh được coi là hiếm gặp.
Trong một số trường hợp, độ axit cao trong các loại trái cây họ cam quýt như chanh có thể góp phần hoặc làm nặng thêm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), một chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài khi axit dạ dày dư thừa chảy vào thực quản. Tiêu thụ trái cây họ cam quýt có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit mãn tính vì trái cây có thể làm lỏng cơ vòng thực quản dưới, thường giúp đẩy axit dạ dày ra khỏi thực quản.
Những người mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản, mắc chứng khó nuốt nên hạn chế ăn cam quýt. Cuối cùng, nước ép cam quýt hay nước chanh được biết là có thể làm mòn men răng. Nguy cơ này cao hơn khi đồ uống có tính axit được tiêu thụ thường xuyên và quá mức. Nếu bạn uống nước cốt chanh và muốn tránh những tác động có hại cho răng, hãy uống nước này trong bữa ăn. Làm điều này sẽ làm tăng tiết nước bọt, giúp làm loãng tác dụng ăn mòn.
Nguồn và ảnh: Health