Trong thế giới thực vật, mỗi loại cây, loài hoa hay những đọt lá đều ẩn chứa những sự thú vị. Có những loại bạn nghĩ rằng chỉ là cỏ dại mọc bờ bụi nhưng thực chất chúng lại có công dụng diệu kỳ với sức khỏe. Hoặc có những loại cây lâu nay vẫn mọc trong vườn nhà nhưng bạn chỉ biết đến công dụng từ trái của chúng mà không hay biết rằng chính những phần lá mà bạn nghĩ "vô dụng" lại có thể chế biến thành món ăn ngon, rất tốt cho sức khỏe. Hôm nay chúng tôi sẽ giúp bạn "mở mang" thêm kiến thức ẩm thực với một loại lá mà hầu như ai cũng biết, tuy nhiên để dùng nấu món ăn thì chắc chắn 99% mọi người chưa từng dùng. Đó chính là lá gấc. Lá gấc không chỉ là một dược liệu quý trong đông y mà phần lá và đọt non còn có thể dùng để nấu canh, xào tỏi hay xào cùng trứng...
Theo nhiều ghi chép, gấc là loại dây leo mà đầu ngọn có tua cuốn như bầu, bí. Lá gấc có hình chân vịt, xẻ thành 3-5 thùy. Hoa gấc mỏng, cánh hoa có màu vàng nhạt, quả thuôn tròn, khá to (như quả bưởi), có vỏ gai, màu xanh và chuyển dần sang vàng cam đến đỏ tươi khi chín, chứa các múi gấc bên trong. Hạt gấc tròn, dẹt, vỏ cứng và các mép lồi lõm như mai rùa. Gấc là cây (dây) rất quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Cơm quả gấc dùng nấu xôi, các bộ phận khác như hạt, rễ, lá, dây gấc đều là vị thuốc quý.
Trong Đông y, lá gấc được gọi là mộc miết diệp, thường được dùng trong trường hợp chữa sưng đau (giã lá và đắp ở bên ngoài). Phần lá non và đọt gấc có tác dụng chữa sưng đau, lá non làm rau, nấu canh hoặc xào ăn, tác dụng bổ mát, nhuận tràng, chữa đau xương và nhức mỏi, đặc biệt tốt cho người già.
1. Canh lá gấc nấu tôm đất
Nguyên liệu để làm món canh lá gấc nấu tôm đất
Một nắm lá gấc non, 100g tôm đất, 1 củ hành tím băm nhỏ, một chút hành lá xắt đoạn ngắn, gia vị, bột nêm.
Cách làm món canh lá gấc nấu tôm đất
Bước 1: Lá gấc bạn chọn hái những phần lá và đọt non sau đó rửa sạch. Tôm đất rửa sạch, bóc vỏ, rút chỉ đen, bỏ đầu. Tùy vào sở thích mà bạn có thể không cần bóc vỏ tôm mà chỉ cần cắt phần chân, râu rồi rút chỉ đen. Cho tôm vào bát, thêm chút gia vị, bột nêm, hành tím băm nhỏ rồi ướp trong khoảng 15 phút.
Bước 2: Đặt nồi lên bếp, cho chút dầu ăn vào đun nóng. Tiếp theo bạn cho một chút hành tím vào phi thơm, sau đó trút tôm đã ướp vào, xào sơ. Sau đó cho lượng nước vừa phải vào, đun sôi. Khi nước đã sôi, bạn thả lá gấc vào, nấu trong khoảng 5 phút. Trong quá trình đun sôi, bạn vớt bỏ bọt nổi trên bề mặt. Sau đó nêm nếm lại gia vị rồi tắt bếp và thêm hành lá vào trang trí là có thể thưởng thức. Nếu thích ăn cay, bạn có thể cho thêm chút ớt vào.
Lưu ý: Ngoài nấu canh lá gấc với tôm, bạn có thể thay thế nguyên liệu bằng thịt heo băm, sườn non...
Thành phẩm món canh lá gấc nấu tôm đất
Món canh lá gấc nấu tôm bầu hoàn thành với màu sắc xanh xen lẫn đỏ gạch tôm nhìn rất hấp dẫn. Khi bạn đưa phần lá gấc vào miệng, nhai sẽ cảm nhận được vị mềm thơm, ngọt và hơi bùi thấm với nước dùng từ thịt tôm ngọt mát cực ngon. Đây quả thực là món ăn dân dã mà tốt cho sức khỏe.
Ảnh: Tiên Sa
2. Lá gấc luộc chấm mắm tỏi ớt
Nguyên liệu làm món lá gấc luộc chấm nước mắm tỏi ớt
Lượng lá gấc và đọt non thích hợp, 3-5 tép tỏi, 2 quả ớt, 2 thìa nước mắm, 1.5 thìa đường, 1/2 quả chanh, 2 thìa nước lọc.
Cách làm món lá gấc luộc chấm nước mắm tỏi ớt
Bước 1: Lá gấc nhặt lấy phần lá và đọt non sau đó rửa sạch. Tỏi bóc vỏ, đập dập và băm nhỏ. Ớt loại bỏ hạt, băm nhỏ. Chuẩn bị một bát con, cho tỏi và ớt băm vào rồi thêm đường. Sau đó cho nước vào, khuấy đều đến khi đường tan hoàn toàn thì thêm nước mắm, vắt nước cốt chanh (có thể tăng giảm tùy khẩu vị). Khuấy đều để được hỗn hợp nước chấm.
Bước 2: Đặt nồi nước lên bếp, thêm một chút muối vào rồi đun sôi. Sau khi nước sôi, bạn thả lá gấc đã rửa sạch vào và luộc chín. Vớt lá gấc luộc ra đĩa. Khi ăn bạn chấm cùng nước mắm tỏi ớt rất ngon.
Thành phẩm món lá gấc luộc chấm nước mắm tỏi ớt
Món lá gấc/rau gấc luộc có màu xanh ngọc mướt mắt. Khi ăn, bạn chấm vào nước mắm tỏi ớt, vị chua, cay, mặn, ngọt của nước chấm quyện vào với vị hơi nhân nhẫn của lá gấc luộc chín mềm tươi ngon. Càng ăn bạn sẽ càng bị lôi cuốn và có cảm giác ngon hơn lá khoai lang luộc hoặc ngọn su su hay rau bí.
3. Lá gấc xào tỏi
Nguyên liệu làm món lá gấc xào tỏi
Lượng lá gấc và đọt non vừa phải, 1 thìa canh tỏi băm, lượng dầu ăn thích hợp, gia vị, bột nêm.
Cách làm món lá gấc xào tỏi
Lá gấc và đọt non đem rửa sạch, để ráo nước. Sau đó bạn đặt chảo lên bếp, cho dầu ăn vào rồi đun nóng. Khi dầu nóng thì thêm tỏi vào phi đến khi dậy mùi thơm và hơi sém cạnh/chuyển vàng. Tiếp đó bạn cho lá gấc đã rửa vào, đảo đều cho đến khi chuyển màu, xẹp xuống. Sau đó bạn cho gia vị, bột nêm vào, đảo đều để lá gấc chín, ngấm đều. Cuối cùng bạn lấy món ăn ra đĩa là có thể thưởng thức.
Thành phẩm món lá gấc xào tỏi
Lá gấc xào tỏi là món ăn đơn giản, dễ làm. Mùi thơm của tỏi băm quyện cùng vị rau tươi xanh đậm đà thấm gia vị, cực đưa cơm. Nếu thích bạn có thể rắc một ít hạt thông rang hoặc lạc rang lên để trang trí và ăn cùng cũng rất thú vị!