Tôm là thành viên của ngành Arthropoda (động vật chân đốt) và phân ngành Giáp xác, trong đó có hàng nghìn loài. Chúng có liên quan đến cua, tôm hùm và các loài động vật có vỏ khác.
Nó được coi là một trong những loại hải sản có giá trị kinh tế cao nhất thế giới. Việc sử dụng tôm bắt nguồn từ thời La Mã và Hy Lạp cổ đại. Trong thế giới ẩm thực, tôm rất linh hoạt trong cách chế biến nhờ hương vị thơm ngon và kết cấu chắc thịt.
Bạn có thể nhận biết tôm nhờ thân hình nhỏ nhưng dài và lớp vỏ trong mờ. Thông thường, tôm có màu hồng, xám, đỏ hoặc nâu. Hiện nay, có hơn 2.000 loài tôm được biết đến. Tất cả chúng đều được đánh giá cao về thành phần dinh dưỡng, bao gồm chất chống oxy hóa, axit amin và chất béo lành mạnh.
Lợi ích sức khỏe của tôm
Giống như nhiều loại hải sản khác, tôm rất giàu chất dinh dưỡng. Cụ thể, nó là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng đa lượng, protein, vitamin, khoáng chất (canxi, magie, phốt pho, kali, kẽm) và các hoạt chất sinh học, như chất chống oxy hóa.
Một trong những chất có hoạt tính sinh học chiếm ưu thế trong tôm là chất chống oxy hóa astaxanthin. Nó được cho là có khả năng loại bỏ gốc tự do mạnh mẽ. Trên thực tế, khả năng chống oxy hóa của astaxanthin được cho là lớn hơn gấp 10 lần so với các carotenoid khác.
Bên cạnh đó, tôm có chứa axit béo omega-3 và iốt, hai chất dinh dưỡng không phổ biến trong thực phẩm. Glucosamine là một monosaccharide amino được tìm thấy trong tôm và các loài giáp xác khác. Nó là một chất bổ sung chế độ ăn uống phổ biến do vai trò của nó trong việc sửa chữa sụn.
Nguồn Omega-3 và hơn thế nữa
Tôm được phát hiện có chứa hàm lượng cao axit béo omega-3 và astaxanthin, một chất chống oxy hóa.
Các nghiên cứu đã liên kết omega-3 cũng như astaxanthin với lợi ích sức khỏe. Trong khi axit béo omega-3 được biết đến là có lợi cho tim thì astaxanthin lại là chất tẩy gốc tự do - nhân tố gây đột biến gen, góp phần làm tăng nguy cơ ung thư.
Một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã kiểm tra tác dụng của axit béo omega-3 và astaxanthin trong tôm phát hiện chúng có tác dụng làm giảm sự tích tụ chất béo trong tế bào mỡ.
Các nghiên cứu quan sát đã chỉ ra mối tương quan giữa lượng hải sản ăn vào và kết quả sức khỏe tốt hơn, đặc biệt là về sức khỏe tim mạch. Điều này được cho là một phần là do omega-3 có trong nhiều loại hải sản, bao gồm cả tôm.
Trong các thử nghiệm lâm sàng, EPA và DHA (hai loại omega-3 có trong tôm) cũng làm giảm nguy cơ suy tim và bệnh tim mạch vành.
Nó chứa một Carotenoid mạnh mẽ
Carotenoid là chất chống oxy hóa và sắc tố tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm có màu vàng, cam, đỏ và tím.
Astaxanthin là một carotenoid tạo nên màu đỏ cho tôm và các loại hải sản khác.
Các nghiên cứu cho thấy so với các loại carotenoid khác, bao gồm beta-carotene, astaxanthin có hoạt tính chống oxy hóa cao hơn 100-500 lần. Điều này đã khiến các nhà nghiên cứu nghiên cứu astaxanthin vì những lợi ích tiềm năng của nó đối với các tình trạng sức khỏe như tiểu đường, tăng huyết áp, ung thư, bệnh tim và rối loạn thần kinh.
Nghiên cứu khác đã tập trung vào astaxanthin cho các bệnh về mắt. Theo một nghiên cứu, astaxanthin có đặc tính chống viêm có thể nhắm vào stress oxy hóa và các yếu tố khác dẫn đến các bệnh về mắt.
Astaxanthin cũng đã được chứng minh là giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch thông qua việc giảm viêm và cải thiện chuyển hóa lipid và glucose.
Trong một nghiên cứu trên động vật, việc bổ sung astaxanthin có liên quan đến sự cải thiện hoạt động chống oxy hóa ở chuột mắc bệnh tiểu đường, cho thấy vai trò tiềm năng trong điều trị bệnh tiểu đường.
Lưu ý khi ăn tôm
Một số người có thể cần hạn chế ăn tôm hoặc tránh ăn tôm hoàn toàn.
Dị ứng động vật có vỏ là một trong những bệnh dị ứng thực phẩm phổ biến nhất trên thế giới. Bạn nên tránh ăn tôm nếu bị dị ứng với động vật có vỏ. Các triệu chứng dị ứng tôm bao gồm ngứa, nổi mề đay, sưng tấy và khó thở.
Việc hạn chế ăn bao nhiêu tôm có thể là cần thiết nếu bác sĩ yêu cầu bạn ăn chế độ ăn ít cholesterol. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng tôm không được cho là làm tăng đáng kể mức cholesterol trong máu, có thể do hàm lượng chất béo lành mạnh.
Tôm được cho là không tương tác với bất kỳ loại thuốc nào. Tuy nhiên, có một số lo ngại rằng axit béo omega-3 (như axit béo có trong tôm) có thể tương tác với thuốc chống đông máu.
Nguồn và ảnh: Verywell Health