Trên thực tế, đây chính là thiên hà Messier 74 (M74), có biệt danh là Thiên hà Bóng ma, là một thiên hà xoắn ốc có kích thước lớn nằm trong chòm sao Song Ngư. Thiên hà xuất hiện trực diện và có độ lớn biểu kiến là 10, nó nằm cách Trái Đất khoảng 30 triệu năm ánh sáng. Tên của nó trong Danh mục chung mới là NGC 628.
Và hình ảnh mới nhất này về M74 do Gabriel Brammer, phó giáo sư tại Trung tâm Bình minh Vũ trụ ở Viện Niels Bohr thuộc Đại học Đan Mạch, đưa ra. Như Brammer giải thích trên Twitter, ông đã tải xuống dữ liệu thô đã qua xử lý được thu thập bởi Thiết bị hồng ngoại tầm trung (MIRI) của Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) và sau đó tổng hợp các chế độ xem từ ba trong số chín bộ lọc của MIRI để tạo ra một cái nhìn mới về thiên hà.
Sự rõ ràng chưa từng có của hình ảnh cho thấy khả năng của JWST, và không có gì ngạc nhiên khi bức ảnh đã khiến nhiều nhà thiên văn đồng nghiệp của Brammer phấn khích.
Messier 74 chiếm diện tích bầu trời biểu kiến 10,5 x 9,5 vòng cung, tương ứng với đường kính tuyến tính 95.000 năm ánh sáng, gần bằng kích thước của Dải Ngân hà. Thiên hà là nơi cư trú của khoảng 100 tỷ ngôi sao.
"Hãy xem JWST đã quan sát được những gì ngày hôm qua… Ôi, lạy chúa," Brammer đã tweet vào thứ hai (theo giờ địa phương), khi ông công bố thứ trông giống như một vòng xoáy màu tím tỏa ra ngược chiều kim đồng hồ từ trung tâm thiên hà.
"Khi nhìn vào bức ảnh này, bạn có thể thấy những ngôi sao màu xanh, ngôi sao màu đỏ hay thậm chí là các hạt bụi", tiến sĩ Gabriel Brammer, nhà thiên văn học tại Viện Niels Bohr - Đại học Copenhagen (Đan Mạch), chia sẻ với The Independent. "Chúng ta thực sự đang nhìn thấy hình ảnh của khí và bụi trong thiên hà này, chứ không phải các ngôi sao".
"Đây là lần đầu tiên hình ảnh về một thiên hà xoắn ốc màu tím được tìm thấy. Nó trông giống một vòng xoáy ảo giác kinh hoàng trong phim Marvel hơn là hình dạng thiên hà xoắn ốc quen thuộc trong các kính viễn vọng trực quan", tiến sĩ Brammer cho biết.
Allison Kirkpatrick, một giáo sư thiên văn học tại Đại học Kansas, đã tweet hình ảnh của Brammer cùng với một hình ảnh khác từ Kính viễn vọng Không gian Spitzer hiện đã nghỉ hưu. Các hình ảnh cạnh nhau trong một tweet hôm thứ hai giới thiệu vô số chi tiết vũ trụ mà JWST sẽ làm nổi bật khi nó tiếp tục nghiên cứu Vũ trụ.
Trên thực tế, Messier 74 không phải là vật thể dễ quan sát đối với các nhà thiên văn nghiệp dư vì nó có độ sáng bề mặt thấp và cần bầu trời tối, đặc biệt rõ ràng.
Messier 74 là một ví dụ hoàn hảo về một thiên hà xoắn ốc có kích thước lớn. Nó có hai nhánh xoắn ốc được xác định rõ ràng, định hướng trực diện và kích thước biểu kiến lớn khiến nó trở thành mục tiêu thường xuyên của các nhà thiên văn muốn nghiên cứu cấu trúc nhánh xoắn ốc. Các nhánh xoắn ốc, kéo dài khoảng 1.000 năm ánh sáng, chứa các cụm sao trẻ màu xanh lam và nhiều tinh vân dạng sao. Ở thời điểm hiện tại, Thiên hà này đang lùi dần khỏi chúng ta với vận tốc 793 km/ s.
Thiên hà xoắn ốc có thiết kế lớn Messier 74 được chụp bởi Kính viễn vọng Không gian Hubble vào năm 2007.
Vào tháng 3 năm 2005, Đài quan sát tia X Chandra đã phát hiện ra một nguồn tia X siêu sáng (ULX) trong thiên hà. Vật thể này có khối lượng ước tính khoảng 10.000 lần Mặt Trời và bức xạ tia X nhiều hơn một ngôi sao neutron trong khoảng thời gian khoảng hai giờ. Khám phá chỉ ra rằng có một lỗ đen khối lượng trung bình ở trung tâm của M74. Nguồn tia X được xác định là CXOU J013651.1 154547. Tổng cộng có 21 nguồn tia X đã được phát hiện trong vòng 5 phút bên trong từ lõi thiên hà.
Các nhà thiên văn sử dụng Kính viễn vọng Không gian Spitzer của NASA đã phát hiện ra một “nhà máy sản xuất bụi” - siêu tân tinh SN 2003gd cách xa ba mươi triệu năm ánh sáng trong thiên hà xoắn ốc M74.
Messier 74 được phát hiện bởi nhà thiên văn học người Pháp Pierre Méchain vào cuối tháng 9 năm 1780. Méchain đã báo cáo khám phá cho đồng nghiệp và bạn của mình Charles Messier, người sau đó đã thêm nó vào danh mục các vật thể trên bầu trời sâu vào ngày 18 tháng 10 năm 1780 sau khi xác định vị trí của nó. Tuy nhiên do những hạn chế về kỹ thuật và công nghệ nên vào thời điểm đó, người ta cho rằng Messier 74 chỉ là một tinh vân và không có bất kỳ ngôi sao nào trong nó.
Vào ngày 24 tháng 6 năm 2009, SPIRE đã ghi lại những hình ảnh đầu tiên của nó trong giai đoạn vận hành trên quỹ đạo của sứ mệnh Herschel. Bức ảnh này, được thực hiện trước khi hiệu chuẩn lần cuối, cho thấy thiên hà M74 ở bước sóng 250 micron. Hình ảnh dấu vết phát xạ bởi bụi trong các đám mây nơi quá trình hình thành sao đang hoạt động, và hạt nhân và các nhánh xoắn ốc hiển thị rõ ràng.
Hình ảnh của thiên hà M74 trong Hồng ngoại ở 3,6 (xanh lam), 5,8 (xanh lục) và 8,0 (đỏ) µm. Hình ảnh được thực hiện bởi Médéric Boquien từ dữ liệu được truy xuất trên kho lưu trữ công cộng của Dự án SINGS của Kính viễn vọng Không gian Spitzer.
Tham khảo: Tnverse; Messier-objects; The Independent