Con số thống kê sơ bộ về phiếu bầu tại các bang chiến trường Pennsylvania, Michigan và Wisconsin đêm 3/11 vừa qua (giờ Mỹ) cho thấy đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump có ưu thế hơn hẳn so với ứng viên Joe Biden của đảng Dân chủ, nhưng đó vẫn chưa phải là kết quả cuối cùng, theo CNN.
Chỉ sau một đêm, tình hình đã bất ngờ thay đổi theo chiều hướng bất lợi đối với ông Trump khi số phiếu bầu qua thư tại các khu vực có đông cử tri ủng hộ phe Dân chủ được kiểm đếm.
Lí giải về tình trạng kiểm phiếu bầu qua thư chậm trễ tại những bang chiến trường trọng yếu, CNN cho biết luật pháp của các bang này chính là một phần nguyên nhân.
Ví dụ, tại Pennsylvania, cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa nắm quyền tại bảng này đã bác bỏ đề xuất thay đổi luật pháp của bang để các nhân viên kiểm phiếu có thể xử lý phiếu bầu qua thư trước thời gian 7h sáng của Ngày Bầu cử (3/11), và vẫn giữ nguyên quy định về thời gian đóng hòm phiếu/kiểm phiếu hiện hành, tức là các nhân viên chỉ được phép bắt đầu kiểm phiếu từ 7h sáng ngày 3/11.
Năm nay, do tình hình dịch bệnh phức tạp, Pennsylvania đã nhận được gần 2,6 triệu lá phiếu bầu qua thư, gấp 10 lần số phiếu bầu vắng mặt mà bang này nhận được trong các cuộc bầu cử thông thường. Chỉ tính riêng tại thành phố Philadelphia - "thành trì" của đảng Dân chủ ở Pennsylvania - các quan chức đã nhận được hơn 350.000 phiếu bầu qua thư.
Lượng phiếu bầu vắng mặt khổng lồ này đã khiến các nhân viên kiểm phiếu tại Pennsylvania bị quá tải, dẫn đến tình trạng cập nhật kết quả chậm trễ. Có đến 9 hạt của bang này quyết định để đến sáng ngày 4/11 mới bắt đầu xử lý và kiểm đếm số phiếu bầu qua thư.
Bà Kathy Boockvar, đại diện ngoại giao của bang Pennsylvania hôm 4/11 cho biết chính quyền tiểu bang sẽ thúc giục các hạt đang chậm trễ đẩy nhanh tiến độ kiểm phiếu và báo cáo kết quả.
Trong khi ông Biden chủ trương kêu gọi các cử tri ủng hộ đảng Dân chủ bỏ phiếu sớm qua thư, thì ông Trump lại khuyến khích những người ủng hộ mình đi bầu cử trực tiếp. Điều này đã lí giải cho tình trạng số phiếu bầu cho ông Biden tăng vọt sau khi số phiếu bầu qua thư được kiểm đếm.
Chuyên gia: "Không hề có chuyện gian lận"
Khi những bang chiến trường Wisconsin và Michigan chuyển xanh, Tổng thống Trump đã rất giận dữ. Tuy nhiên, ông Richard Hasen, một chuyên gia về luật bầu cử tại trường Đại học Luật California, Irvine, đồng thời là một nhà phân tích của CNN, khẳng định rằng "không hề có chuyện gian lận".
"Tại cả 3 bang [nói trên], các nhân viên kiểm phiếu đều mong muốn có thêm thời gian" để xử lý phiếu bầu qua thư, nhưng chính quyền bang không chấp thuận đề xuất của họ.
"Các phiếu bầu không được xử lý ngẫu nhiên, dẫn đến việc các kết quả dao động" khi nhân viên kiểm phiếu bắt đầu kiểm đếm phiếu bầu qua thư, ông Hasen nói.
Tương tự, với hơn 3,1 triệu phiếu bầu qua thư, bang Michigan cũng bị hạn chế về thời gian kiểm đếm phiếu bầu.
Luật mới của tiêu bang cho phép các thành phố có ít nhất 25.000 cư dân có thêm 10 tiếng vào ngày 2/11 để xử lý - nhưng không được tính kết quả - các phiếu bầu qua thư. (Quy trình xử lý bao gồm việc bỏ phong bì thư và xếp thành các chồng phiếu để chuẩn bị cho việc kiểm đếm.)
Trái ngược với sự gấp gáp tại các bang Pennsylvania và Michigan, bang Florida cho phép các nhân viên xử lý phiếu bầu từ vài tuần trước Ngày Bầu cử. Điều này cho phép họ nhanh chóng kiểm đếm, thống kê và công bố kết quả trong ngày 3/11. Đó là một phần lí do ông Trump nhanh chóng được công bố chiến thắng tại bang Florida.
Còn tại Wisconsin, các nhân viên kiểm phiếu phải chờ đến đúng 7h sáng ngày 3/11 (giờ địa phương) để bắt đầu việc xử lý gần 2 triệu phiếu bầu qua thư và phiếu bầu sớm.
Phe cánh hữu đã rất tức giận khi chứng kiến Wisconsin bị "nhuộm xanh" trong đêm, nhưng điều này cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ của "thành trì" Milwaukee của đảng Dân chủ, nơi ghi nhận đến hơn 169.000 phiếu vắng mặt.
Một cuộc chiến khác được dự đoán sẽ nổ ra giữa hai đảng trong vài tuần tới, đó là về vấn đề phiếu bầu được chuyển đến sau ngày bầu cử. Tổng thống Trump đã phản đối quyết định của Tòa án Tối cao cho phép Pennsylvania tính các phiếu bầu đến trễ từ 3 ngày trở lên sau Ngày Bầu cử.
Tuy nhiên, hôm 4/11, các quan chức phụ trách bầu cử bang Pennsylvania đã tăng tốc kiểm đếm số phiếu vắng mặt mà họ đã nhận được.
Thống đốc bang Pennsylvania Tom Wolf, một đảng viên Dân chủ, trả lời các phóng viên vào sáng ngày 4/11 rằng hệ thống vẫn đang hoạt động bình thường, ngay cả khi bang này chưa thể chốt kết quả trong đêm.
"Chúng ta phải kiên nhẫn, phải tin tưởng rằng những lá phiếu này đều sẽ được kiểm, một cách chính xác và đầy đủ", ông Wolf nói. "Sự chậm trễ như mọi người đang chứng kiến là một dấu hiệu cho thấy hệ thống đang hoạt động".
Mời quý độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus: