Bão sa thải, làn sóng cắt giảm nhân sự hay thất nghiệp là những cụm từ được giới công sở nhắc nhiều thời gian gần đây. Tỷ lệ người bị bắt buộc phải nghỉ việc, thay đổi công việc ngày càng nhiều khiến ai nấy đều không khỏi lo lắng cho vị trí của bản thân. Tuy nhiên, vẫn có không ít người nằm ngoài “cơn bão” này, họ dường như không quan tâm hoặc không mảy may lo nghĩ mình sẽ là người bị sa thải. Bởi đơn giản, họ lựa chọn công việc freelance (làm tự do) từ sớm.
Làm tự do đồng nghĩa không bao giờ bị sa thải
Hà My (26 tuổi) đã có kinh nghiệm 3 năm làm tự do trong lĩnh vực thiết kế đồ hoạ cho biết điều khiến cô quyết định với cách làm việc này chính là sự tự do, không gò bó và có thể chủ động trong mọi việc. Hơn nữa làm tự do, Hà My dường như không phải đối mặt với nỗi lo bị sa thải hay cắt giảm nhân sự.
“Đối với ngành nghề của mình, hiện có rất nhiều công cụ thiết kế bán chuyên để giúp các bạn làm marketing tự làm hình ảnh. Do vậy, các công ty đang cắt giảm vị trí nhân viên thiết kế giống như mình rất nhiều. Nên tất nhiên, mình thấy khá may mắn vì làm tự do từ sớm, được trải nghiệm nhiều phong cách khác nhau và quan trọng là không bao giờ bị sa thải hay thất nghiệp”, Hà My chia sẻ.
Hà My
Hay đối với Thu Hà (22 tuổi), thu nhập chủ yếu của cô bạn dựa vào việc viết lách tự do, không phụ thuộc vào bất kỳ công ty nào cũng đã được 2 năm. Lý do khiến Thu Hà quyết định theo đuổi làm tự do toàn thời gian là bởi cô không thích sự tất bật, muốn làm một việc gì đó kiếm được tiền nhưng vẫn nhẹ nhàng, tự làm chủ mọi thứ.
Thu Hà bày tỏ: “Mình từng đi làm văn phòng 8 tiếng/ ngày, chưa kể những ngày tăng ca. Tính cả thời gian đi lại và sinh hoạt cá nhân, mình chỉ còn 4 tiếng để học hỏi. Điều này khiến mình cảm thấy rất ít và không hiệu quả để phát triển bản thân. Nên khi quyết định ra làm tự do, mình sắp xếp được thời gian để tìm tòi thêm nhiều thứ, làm công việc mình đam mê và phát triển bản thân đa dạng, linh hoạt hơn”.
Cũng chính bởi những kinh nghiệm mà bản thân có, cộng với việc luôn trau dồi, làm mới bản thân khiến Thu Hà không quá sợ hãi hay lo lắng về bão sa thải. “Mình có sự linh hoạt, thích ứng trong mọi tình huống, thành thạo kỹ năng nên không quá lo lắng. Hơn nữa, công việc của mình là truyền thông, xu hướng của cuộc sống hiện đại nên cơ hội làm việc rất nhiều, không lo thất nghiệp và cũng không ai cắt giảm nhân sự tự do cả. Mình nghĩ chỉ cần chăm chỉ làm việc, mọi thứ đều sẽ ổn”, Thu Hà nói.
Không cần đến bão sa thải, cạnh tranh trong làm tự do lúc nào cũng có
Hầu hết những bạn trẻ đang làm tự do đều thừa nhận, ngày nay, đây là một xu hướng làm việc mà nhiều người lựa chọn. Khi người người, nhà nhà đổ xô đi làm tự do, việc cạnh tranh trong công việc là điều tất yếu sẽ xảy ra.
Kiên Trung (23 tuổi) chia sẻ bản thân không quan tâm nhiều đến làn sóng sa thải hay thất nghiệp. Bên cạnh đó, anh bạn này tỏ ra khá tự tin nếu như sắp tới những người thất nghiệp hoặc có nguy cơ thất nghiệp sẽ tìm đến thị trường làm việc tự do.
Kiên Trung
“Theo mình thấy, nếu nói ảnh hưởng từ bão sa thải thì sẽ tuỳ thuộc vào ngành nghề cũng như mức độ cần thiết của ngành đó. Hiện tại mình đang làm về thiết kế, nhu cầu quảng cáo, thiết kế hay làm hình ảnh đang phát triển nên thường mình sẽ không thiếu việc làm. Hơn nữa, mình cũng không nghĩ việc cắt giảm nhân sự ở các công ty sẽ gây sự thay đổi lớn với những người làm tự do. Bởi từ trước đến nay, vấn đề cạnh tranh công việc trong làm tự do đã khá cao rồi”, Kiên Trung nhận định.
Còn Phương Trang - một bạn trẻ sinh năm 2001 đang làm tự do trong lĩnh vực công nghệ cho biết, đến hiện tại cô vẫn có công việc đều đặn, nhận một lần 2 việc cũng như nhiều việc nhỏ lẻ khác. Do đó, Phương Trang cũng không quá e ngại khi sống trong thời điểm làn sóng sa thải đang hoành hành ở nhiều công ty.
Tuy nhiên, cô bạn này vẫn thừa nhận việc nhiều người bị cho thôi việc phần nào ảnh hưởng đến công việc làm tự do. Song, Phương Trang cũng đã quen với việc tìm kiếm cơ hội, không ngại cạnh tranh nên nếu số người làm tự do tăng mạnh trong thời gian tới, cô bạn vẫn ổn định với sự nghiệp của mình.
Phương Trang cho hay: “Mỗi người sẽ có một lựa chọn khác nhau nhưng cùng đi làm, cạnh tranh là điều không thể tránh. Nhưng nếu bản thân làm tốt việc đang nhận, có tín nhiệm thì sau này công việc sẽ tự tìm đến mình, mọi người sẽ giới thiệu đến mình chứ mình không cần phải đi tìm việc nữa”.
Làm tự do thu nhập cao nhưng không ổn định
Nhìn chung, thu nhập của những người làm tự do đều cao so với mặt bằng chung những ai đi làm văn phòng hoặc chỉ làm 8 tiếng/ ngày. Đối với Phương Trang, cô bạn may mắn không bị ảnh hưởng do đợt bão sa thải nên thu nhập vẫn trong khoảng từ 15 - 21 triệu/ tháng. Có tháng chăm chỉ, nhận nhiều việc hơn, mức thu nhập có thể tăng đến 25 triệu/ tháng.
Phương Trang
Thu Hà, Kiên Trung cũng chia sẻ tháng cao điểm sẽ nhận được từ 10 - 15 triệu/ tháng tuỳ theo tính chất công việc và năng lực của từng người. Ngoài ra, nếu biết cách sắp xếp thời gian khoa học để làm nhiều việc cùng lúc, con số thu nhập này vẫn có thể tăng cao hơn.
Không phủ nhận làm tự do vẫn kiếm được nhiều tiền nhưng các bạn trẻ đều vẫn có một nỗi lo về hai chữ “ổn định”. Kiên Trung cho rằng: “Thú thực cảm giác an toàn tài chính của người làm tự do sẽ khó có được vì chúng mình không có lương cứng. Lúc có việc nhiều làm không hết, lúc công việc đều đều hay cũng có khi cả tháng không nhận được việc nào”.
Đồng tình với điều này, Hà My do rằng dù không bị ảnh hưởng bởi việc sa thải hay cắt giảm nhân sự nhưng thực tế khi làm tự do, thu nhập khó có thể ổn định. Bởi sẽ không tránh được những tháng khó khăn không tìm kiếm được khách hàng. “Mình chỉ có cảm giác an toàn tài chính trong 1 thời gian ngắn khi có những đơn hàng dài hạn, hoặc khi mình đã có 1 lượng khách hàng nhất định đủ để truyền miệng và tìm đến mình khi cần những việc liên quan đến lĩnh vực của mình”, Hà My nói.
Còn với Phương Trang và Thu Hà, cảm giác an toàn tài chính của hai bạn trẻ này đến từ việc tiết kiệm, có một khoản tiền đủ sống trong vòng 3 tháng và có thêm những khoản thu nhập thụ động khác. Phương Trang nói: “Không có lương cứng thì mình phải có tiền để dành. Khoản này ít nhất phải đủ sống trong 1 - 2 tháng. Bản thân mình cũng là người lo xa, thấy tháng nào ít cơ hội việc làm, không đủ tiền chi tiêu mình sẽ chủ động nhận thêm những việc nhỏ hơn, thời gian làm ngắn để bảo đảm thu nhập”.
Thu Hà
Cuối cùng, ngoài những kỹ năng hay kinh nghiệm mà bản thân trau dồi, cả 4 bạn trẻ đều cho rằng mối quan hệ là yếu tố quyết định thành, bại cũng như mức thu nhập của một người làm tự do. “Dạo gần đây, làm tự do là xu hướng mà người trẻ lựa chọn bởi đơn giản họ yêu thích sự thoải mái, không gò bó. Tuy nhiên cũng có không ít người phải quay lại làm văn phòng do không cạnh tranh, không tìm được khách hàng. Bí quyết của người làm tự do chính là mạng lưới mối quan hệ và thương hiệu cá nhân. Mình nghĩ nếu đã giỏi chuyên môn, hãy cố gắng kết nối thêm nhiều người, làm thương hiệu cá nhân tốt. Điều này sẽ giúp bạn tăng giá trị hơn so với thị trường chung”, Thu Hà chia sẻ.
Ảnh: NVCC