Bill Gates đã cảnh báo thế giới rằng một đợt bùng phát virus có thể sẽ xảy ra "sau cứ mỗi 20 năm hoặc lâu hơn".
Trong cuộc phỏng vấn với Financial Times, vị tỷ phú người Mỹ nhận định COVID-19 cũng có mặt tốt của nó. Sau đại dịch này, các chính phủ sẽ nhận thức được rằng họ phải chẩn bị cho các dịch bệnh trong tương lai, bao gồm sàng lọc các chủng virus tiềm năng lây nhiễm trên người và xây dựng các hệ thống cảnh báo sớm dịch bệnh.
"Chi phí để làm tốt tất cả những điều đó là rất nhỏ so với những gì chúng ta đang trải qua ở thời điểm này", Gates nói. "Và vì vậy, người dân mong muốn chính phủ ưu tiên nó".
Từ 5 năm trước, Bill Gates đã lên tiếng cảnh báo thế giới về một dịch bệnh do virus gây ra. Ông nhắc lại nguy cơ đó trong một hội thảo năm 2018. Nhưng Gates không phải người duy nhất nhìn thấy được tương lai hiện nay.
Một số cựu quan chức Nhà Trắng trước đây cũng đã cảnh báo chính phủ Mỹ về mối đe dọa của một đại dịch sắp tới. Nhiều chuyên gia dịch tễ học cũng đã lên tiếng. Đa số các dự báo này dựa trên bằng chứng khoa học.
Nhưng cũng có một số người cho rằng có một vài bộ phim, tiểu thuyết thậm chí sách tiên tri đã đoán trước được đại dịch COVID-19. Mặc dù chúng có một số chi tiết trùng với tình hình hiện nay, không khó để nhận ra đó chỉ là những suy diễn hoặc võ đoán.
Mặc dù vậy, có một điểm chung trong số tất cả các dự đoán dựa trên khoa học và phi khoa học: Thế giới đã không sẵn sàng trước một đại dịch như COVID-19. Và đó là lý do tại sao hàng triệu người đã nhiễm bệnh, hàng chục ngàn người trong số đó đã phải bỏ mạng.
1. Bill Gates đã cảnh báo thế giới về một đại dịch trong nhiều năm.
Năm 2015, vị tỷ phú có một bài thuyết trình tại TED cảnh báo cả thế giới rằng chúng ta "chưa sẵn sàng cho dịch bệnh tiếp theo". Ba năm sau đó, trong một cuộc hội thảo về dịch bệnh do Hiệp hội Y khoa Massachusetts và Tạp chí Y học New England tổ chức, Gates tiếp tục cảnh báo thế giới về một đại dịch có thể xảy ra trong thập kỷ tới.
Ông đã trình bày một mô phỏng của Viện Mô hình Bệnh tật, trong đó phát hiện một đại dịch cúm như cúm Tây Ban Nha năm 1918 có thể lặp lại và giết chết 30 triệu người trong vòng 6 tháng.
Trong một thế giới ngày càng kết nối mạnh mẽ như hiện nay, cơ hội cho một dịch bệnh như vậy xuất hiện sẽ ngày càng lớn, Gates nói. Nhưng thế giới dường như không quan tâm đến nguy cơ ấy.
"Đối mặt với các mối đe dọa sinh học, chúng ta không có vẻ gì là cấp bách", ông nói. "Nhưng thế giới cần chuẩn bị nghiêm túc cho đại dịch tiếp theo tương tự như chuẩn bị cho chiến tranh".
2. Michael Osterholm, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, cũng đã cảnh báo nhân loại về một đại dịch toàn cầu sẽ xảy ra.
Theo CNN, Osterholm đã viết trên tạp chí Foreign Foreign từ năm 2005 rằng: "Đây là một thời điểm quan trọng trong lịch sử của chúng ta. Không còn nhiều thời gian để chuẩn bị cho đại dịch tiếp theo. Chúng ta phải hành động ngay bây giờ, với sự quyết đoán và mục đích rõ ràng".
Năm 2017, Osterholm nhắc lại dự báo của ông trong một cuốn sách có tựa đề: "Kẻ thù nguy hiểm nhất: Cuộc chiến của chúng ta chống lại những mầm bệnh giết người". Trong cuốn sách của mình, Osterholm nói rằng nước Mỹ chưa hề chuẩn bị tốt cho một đại dịch.
3. Trong một cuốn sách khác mới xuất bản vào tháng 12 năm 2019, nhà virus học, chuyên gia về bệnh cúm Robert G. Webster cũng đã dự đoán về một đại dịch cúm.
Cuốn sách có tựa đề: "Những người săn cúm: Giải mã những bí ẩn của virus". Trong đó, Webster đã đặt câu hỏi liệu một đại dịch chết chóc và phức tạp có thể xảy ra trong tương lai hay không. "Câu trả lời là có: Chẳng có gì phải bàn về vấn đề có thể hay không nữa, nó chỉ là vấn đề thời gian mà thôi", ông viết.
Hàng triệu người có thể chết trước khi một đại dịch như vậy được kiểm soát, Webster nhấn mạnh. "Thiên nhiên cuối cùng sẽ thử thách loài người một lầ nữa với một loại virus cúm 1918", ông viết. "Chúng ta cần phải chuẩn bị."
4. Một vài năm gần đây, Đội tình báo Hoa Kỳ đã liên tục cảnh báo về khả năng xảy ra đại dịch.
Năm 2018, cộng đồng tình báo đã phát hành một bản Đánh giá những mối đe dọa toàn cầu, trong đó cảnh báo về "một chủng vi khuẩn có độc lực dễ lây truyền giữa người với người tiếp tục là một mối đe dọa lớn".
Bản đánh giá tiếp theo năm 2019 tiếp tục nhắc lại ý kiến này: "Chúng tôi đánh giá rằng Hoa Kỳ và thế giới vẫn dễ bị tổn thương trước đại dịch cúm tiếp theo, hoặc một bệnh truyền nhiễm bùng phát trên diện rộng có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong và tàn tật nghiêm trọng, ảnh hưởng nặng đến nền kinh tế thế giới, làm căng thẳng các nguồn lực quốc tế".
5. Jeremy Konyndyk, cựu giám đốc Văn phòng hỗ trợ thiên tai hải ngoại của Hoa Kỳ dưới nhiệm kỳ Tổng thống Obama từng cảnh báo một loại virus tương tự như đại dịch cúm năm 1918 sẽ sớm xuất hiện.
Konyndyk đã viết một bài báo trên Politico năm 2017 nói "một cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu mới chỉ còn là câu hỏi khi nào nó xảy ra, chứ không còn là câu hỏi nếu nó có xảy ra hay không nữa".
"Tại một thời điểm nào đó, một chủng virus rất nguy hiểm, có khả năng lây nhiễm cao sẽ xuất hiện - như đại dịch 'cúm Tây Ban Nha' năm 1918 đã lây nhiễm một phần ba dân số thế giới và giết chết từ 50 đến 100 triệu người", ông viết và nói thêm rằng Tổng thống Trump đã không chuẩn bị cho một đại dịch như vậy.
6. Tiến sĩ Luciana Borio từng tham gia Nhóm Hội đồng Bảo an Quốc gia của Nhà Trắng (NSC), chịu trách nhiệm về vấn đề đại dịch đã cảnh báo về một đại dịch cúm đe dọa cả thế giới.
Năm 2018, Borio phát biểu với CNN rằng: "Mối đe dọa từ một đại dịch cúm đang là lo ngại số một trong vấn đề an ninh sức khỏe. Chúng ta đã sẵn sàng đối phó với nó chưa? Tôi sợ câu trả lời là chưa".
John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Trump sau đó đã giải tán nhóm NSC để tái cơ cấu.
7. Hơn một thập kỷ trước, các quan chức y tế cộng đồng ở Massachusetts đã dự đoán về sự xuất hiện của một căn bệnh hô hấp đe dọa đến hàng triệu người.
Trong Kế hoạch phòng chống đại dịch cúm năm 2006, các quan chức y tế công cộng ở Massachusetts đã dự đoán khoảng 2 triệu người có thể mắc một chủng virus cúm. Họ cảnh báo sẽ có tới 1 triệu người trong tiểu bang cần được điều trị ngoại trú và 80.000 người sẽ cần điều trị tại bệnh viện trong một đại dịch như vậy.
Dự đoán này dựa trên các mô hình do Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) phát triển. Các quan chức y tế công cộng ở Massachusetts cho biết tới hơn 20.000 người có thể sẽ chết khi các bệnh viện bị quá tải. Trong một phần của kế hoạch ứng phó, họ cho biết chúng ta có thể cần trưng dụng các địa điểm công cộng như trường học để tái thiết thành bệnh viện dã chiến.
8. Nhà văn Dean Koontz từng viết về một đại dịch trong cuốn tiểu thuyết "Đôi mắt đen tối" xuất bản năm 1981.
Điều trùng hợp đặc biệt là Koontz đã đặt tên cho virus hư cấu của ông là "Vũ Hán-400" - thành phố ở Trung Quốc nơi virus corona mới đã bùng phát vào năm 2019.
Nhưng tất cả những thuyết âm mưu cho rằng Koontz đã dự đoán trước được đại dịch COVID-19 đều đã được bác bỏ. Trong cuốn tiểu thuyết của mình, ông ấy nói virus Vũ Hán-400 đã được một nhà khoa học chế tạo ra với tỷ lệ tử vong lên tới 100%. Cả hai điều đó đều không đúng với virus SARS-CoV-2 hiện tại.
9. Nhà ngoại cảm tự xưng Sylvia Browne cũng được cho là đã dự đoán thấy một đại dịch toàn cầu tương tự như COVID-19.
Trong cuốn sách năm 2008 của mình, "Ngày tận thế: Dự đoán và tiên tri về ngày tận thế", bà viết: "Vào khoảng năm 2020, một căn bệnh giống như viêm phổi nặng sẽ lan khắp toàn cầu, tấn công phổi và ống phế quản, kháng lại tất cả các phương pháp điều trị con người có".
Về kết thúc của đại dịch, Browne nói nó sẽ "biến mất nhanh chóng như cách mà nó xuất hiện". Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho biến nhà ngoại cảm này có vẻ chỉ đoán mò dựa theo dịch SARS đã xảy ra vào năm 2003, khi đó, virus cũng gây viêm phổi và nó đã tự biến mất.
Đại dịch COVID-19 hiện vẫn kéo dài và nhiều chuyên gia dịch bệnh dự đoán rằng nó sẽ biến thành một chủng cúm mùa hơn là sẽ biến mất. Browne hiện đã qua đời. Trong sự nghiệp "tiên tri" của mình, bà ấy cũng có nhiều dự đoán đã được xác nhận là sai hoàn toàn.
10. Đạo diễn Steven Soderbergh, nhà biên kịch tham gia vào bộ phim "Contagion" của Scott Z Burns dường như cũng dự đoán về một đại dịch giống COVID-19.
Được phát hành vào năm 2011, bộ phim kể về một căn bệnh hư cấu có tên MEV-1, sau đó phát triển thành đại dịch toàn cầu. Đáng chú ý là virus này được Soderbergh xây dựng với nguồn gốc từ loài dơi. Nó đã lây sang một con lợn là vật chủ trung gian, trước khi truyền sang bàn tay của một người. Anh chàng này đã không rửa tay sau đó bắt tay một người khác và khởi đầu đại dịch.
Virus hư cấu của Soderbergh có thời gian ủ bệnh 72 giờ và tỷ lệ tử vong cao.
11. Cũng có suy đoán rằng Nostradamus, một y sĩ, nhà chiêm tinh và nhà tiên tri nổi tiếng sống ở thế kỷ 16, đã tiên đoán một "bệnh dịch" tương tự như những gì chúng ta đang thấy với COVID-19.
Năm 1555, Michel de Nostredame hay Nostradamus, đã xuất bản cuốn "Les Prophéties", một bộ sưu tập gần 1.000 bài thơ tứ tuyệt được cho là tiên tri về các sự kiện trong tương lai.
Một trong số các bài thơ này viết:
"Từ danh vọng táo bạo hão huyền và oán than thái quá,
Những con thuyền chòng chành giữa vùng Latins, lạnh lẽo, đói khát, sóng gió,
Cách Tiber không xa, vùng đất nhuộm máu,
Và những bệnh dịch khác nhau sẽ đến với nhân loại".
Tiber trong bài thơ này là một con sông ở nước Ý, tượng trưng cho đất nước và lịch sử của quốc gia này.
Một bài thơ khác viết:
"Những vùng đất dốc trượt, một cuộc đại thiên tai,
Qua vùng đất phía Tây và vùng Bologna
Ngọn lửa cháy trên con tàu, bệnh dịch và giam cầm;
Sao Thủy ở Nhân Mã, Sao Thổ nhạt dần".
Một người dùng Twitter đã suy đoán rằng "bệnh dịch" và "giam cầm" đề cập đến đại dịch COVID-19 và tình trạng phong tỏa, cách ly xã hội đang được thực hiện bây giờ. Dòng thơ cuối cùng, Nostradamus đề cập đến ngày 23 và 24 tháng 1 năm 2020. Vũ Hán đã bị cách ly nghiêm ngặt vào ngày 23 tháng 1. "Vùng đất phía tây và vùng Bologna" đề cập đến Châu Âu, Australasia, Mỹ và Ý.
Mặc dù vậy, đó chỉ là những suy đoán thuần túy. Nhiều người đã phản biện rằng những câu thơ của Nostradamus có thể được hiểu theo rất nhiều cách khác nhau, và kiểu gì nó cũng trùng hợp với một sự kiện nào đó.
Trong khi tác phẩm của Nostradamus có thể được nhìn nhận dưới góc nhìn lịch sử văn hóa xã hội, nó không nên được xem như một lời tiên tri đúng đắn cho tương lai.
Tham khảo Businessinsider