Hội chứng méo đầu, bẹt đầu không chỉ thay đổi ngoại hình mà còn ảnh hưởng sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Trong bối cảnh đó, mũ chỉnh hình nhanh chóng trở thành "cơn sốt" được nhiều phụ huynh truyền tai nhau sử dụng. Liệu đây là xu hướng nhất thời hay thực sự là giải pháp can thiệp hiệu quả?
Hội chứng đầu méo, đầu bẹt ở trẻ
Hình ảnh các tuýp đầu méo, đầu bẹt và biến chứng ở trẻ sơ sinh
Đây là biến dạng phổ biến ở trẻ sơ sinh. Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trung bình mỗi 3 em bé sinh ra thì 1 em có nguy cơ mắc hội chứng đầu méo, bẹt. Bác sĩ Nguyễn Đăng Nguyên - Chuyên gia cân bằng cấu trúc cơ thể tại DR. DEFIT cho biết, méo đầu là tình trạng hộp sọ phát triển mất cân xứng. Trong khi bẹt đầu là tình trạng cả phần sau của đầu bị bẹt, tạo nên một hình dạng đầu có phần rộng và phẳng gáy.
Có hai nguyên nhân chính gây ra hội chứng đầu méo, đầu bẹt.
Thứ nhất là ảnh hưởng từ quá trình sinh thường: Trẻ đi qua đường âm đạo của mẹ, phần thóp mềm giúp hộp sọ thích nghi. Tuy nhiên, áp lực này có thể làm thay đổi hình dạng đầu trẻ.
Thứ hai là tư thế nằm sai lệch: Đây là nguyên nhân chính của phần lớn trường hợp đầu méo, đầu bẹt. Theo thống kê, nếu trẻ nằm trong tư thế tự nhiên, được vận động trở mình thường xuyên chỉ 5% trẻ bị đầu méo, đầu bẹt, nhưng tỷ lệ này tăng lên 46% khi bố mẹ ít thay đổi tư thế cho trẻ. Do xương sọ mềm, việc nằm nghiêng kéo dài có thể khiến đầu trẻ bị biến dạng.
Ngoài ra, hội chứng đầu méo, đầu bẹt cũng có thể do một vài nguyên nhân khác gây nên, như là:
Sinh non cũng là nguyên nhân đáng chú ý: Nghiên cứu được đăng trên thư viện y khoa quốc gia NCBI trên 195 trẻ sơ sinh cho thấy tỷ lệ mắc chứng đầu bẹt biến dạng ở trẻ sinh non là 38%, đầu méo ở trẻ sinh non cao hơn sinh đủ tháng và muộn là 4,1%. Hộp sọ mềm hơn cùng thời gian dài nằm cố định tại NICU khiến nguy cơ méo đầu tăng.
Ngoài ra, dị dạng xương sọ hoặc bệnh lý não bộ cũng có thể gây méo đầu, nhưng rất hiếm gặp.
Biến chứng nguy hiểm của hội chứng đầu méo, đầu bẹp nếu không can thiệp kịp thời và đúng phương pháp
Méo, bẹt đầu nếu không can thiệp kịp thời sẽ để lại nhiều biến chứng
Nghiên cứu của PGS. Alexandra Martiniuk (Viện Sức khỏe Toàn cầu George, Đại học Sydney) chỉ ra chứng đầu bẹt có liên quan đến nguy cơ chậm phát triển, đặc biệt là kỹ năng vận động. Một số biến chứng khác cũng đã được ghi nhận như: Ảnh hưởng đến sự phát triển cấu trúc sọ não; Dị dạng khuôn mặt và rối loạn cơ xương khớp; Vấn đề thị giác, thính giác; Rối loạn nhai, nói và tâm lý.
Mũ chỉnh hình: Phương pháp khoa học, hiệu quả, an toàn không chỉ là trào lưu vô căn cứ
Mũ bảo hiểm Clarren được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1979
Mũ chỉnh hình đầu được phát triển bởi bác sĩ Nhi khoa Sterling K. Clarren (Đại học Washington, Seattle, Hoa Kỳ) vào những năm 1970. Ban đầu, Clarren tạo ra và sử dụng cho trẻ sơ sinh và trẻ bị dị tật hộp sọ nghiêm trọng. Cảm hứng dựa trên phong tục chỉnh sửa đầu của bộ tộc Chinook - dân tộc bản địa ở tây bắc Bắc Mỹ.
Đến năm 1979, Clarren và cộng sự công bố phương pháp điều trị chỉnh hình cho chứng đầu bẹt do tư thế. Họ đưa ra giả thuyết "... nếu áp lực của một bộ não đang phát triển nhanh lên một bề mặt phẳng sẽ làm phẳng hộp sọ, thì áp lực lên một bề mặt lõm sẽ làm hộp sọ tròn trở lại. Mũ bảo hiểm bằng nhựa được cá nhân hóa có thể định hình lại đầu hình thoi thành một hình dạng bình thường hơn".
Năm 1992, sau chiến dịch "Ngủ Ngửa", số lượng di tật sọ não như tật đầu lồi và đầu ngắn tăng lên nhanh chóng, khiến sự quan tâm cũng như nhu cầu về mũ chỉnh hình tăng lên đáng kể. Năm 1998, FDA Hoa Kỳ đã phê duyệt mũ chỉnh hình đầu dành cho bệnh dị dạng đầu ở trẻ từ 3-18 tháng tuổi như một thiết bị y tế loại II.
Hiện có hơn 37 loại mũ chỉnh đầu được FDA chấp thuận lưu hành tại Hoa Kỳ. Tại Hàn Quốc, 1 sản phẩm được nhập khẩu từ Mỹ và 2-3 sản phẩm nội địa. Công nghệ quét và in 3D giúp sản xuất mũ chỉnh hình chính xác, thoải mái hơn, được sử dụng rộng rãi tại Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản.
Từ những thông tin trên, mũ chỉnh hình đã chứng minh là phương pháp điều trị khoa học, hiệu quả và an toàn cho trẻ sơ sinh, không đơn thuần là một trào lưu mà là lựa chọn đáng tin cậy của nhiều bậc phụ huynh.
Tháng 8/2024, đội ngũ chuyên môn tại Phòng Khám Chuyên Khoa Phục Hồi Chức Năng DR. DEFIT đã hoàn tất chương trình đào tạo chuyên sâu và chuyển giao công nghệ ứng dụng 3D trong chỉnh hình đầu từ Hàn Quốc về Việt Nam. Trở thành đơn vị tiên phong ứng dụng mũ chỉnh hình điều trị đầu méo, bẹt cho trẻ tại Việt Nam.
Những em nhỏ đầu tiên tại Việt Nam sử dụng Mũ chỉnh hình 3D Asina Helmet
Từ tháng 10-12/2024, hơn 3.000 trẻ em trên cả nước đã được DR. DEFIT tầm soát méo, đầu, bẹt đầu. Trong đó, hơn 300 trẻ đã được can thiệp bằng mũ chỉnh hình 3D và ghi nhận những cải thiện tích cực, đồng thời tỷ lệ trẻ mắc hội chứng đầu méo là phổ biến và có mối liên hệ giữa sinh đôi - đầu méo đầu bẹt.
Hội chứng đầu méo, đầu bẹt ở trẻ em đang ngày càng gia tăng do nhiều nguyên nhân. Sử dụng mũ chỉnh hình đã và đang trở thành giải pháp can thiệp hiệu quả, được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng thành công.