IT có phải là một nghề chỉ "dành riêng cho cánh mày râu"?
Ngọc Hiếu (21 tuổi, hiện đang là App/game Developer) chia sẻ: "Mặc dù nhân lực của ngành IT có một phần lớn là nam nhưng mà bên cạnh đó thì các “bóng hồng” trong ngành cũng rất nhiều và rất giỏi nữa nên không thể coi đây là một ngành đặc thù chuyên nam được. Điều hạn chế duy nhất ngăn các bạn nữ theo ngành IT thì mình nghĩ là nó sẽ ảnh hưởng đến nhan sắc của các bạn thôi (chắc vì hay thức khuya - cười). Tuy nhiên nếu mà biết phân bố mọi thứ hợp lý thì phái nữ hoàn toàn có thể theo đuổi công việc này".
Gần như đồng tình với ý kiến trên, Đức Thịnh (22 tuổi, có 5 năm kinh nghiệm ở vai trò Software Engineer và 2 năm với vai trò AI Researcher) nêu quan điểm: “Theo mình, IT không phải nghề đặc thù chuyên cho các bạn nam, cho bạn nào chưa biết thì lập trình viên đầu tiên trên thế giới là nữ, thậm chí số lượng các bạn nữ mình biết đã thành công trong lĩnh vực này còn nhiều hơn các bạn nam”.
Nhiều ý kiến cho rằng ngành IT (hay còn gọi là Công nghệ thông tin) không hề phù hợp với phái nữ bởi tính chất và đặc thù công việc thường được nhận xét là khá khô khan, căng thẳng, thậm chí bị coi là nhàm chán. Chính bởi những suy nghĩ, định kiến này mà tỷ lệ nữ lập trình viên ở Việt Nam nói riêng và trên toàn Thế giới nói chung đang nằm ở mức khá thấp so với nguồn nhân lực ở các ngành nghề khác.
Tuy nhiên, theo các nghiên cứu cho thấy, nữ giới trong ngành IT tại Việt Nam hiện nay mặc dù chiếm chưa đến 10% nhưng tỉ lệ này có dấu hiệu tăng dần theo từng năm. Điều đó cho thấy nhiều nữ sinh Việt sẵn sàng bỏ qua định kiến và theo đuổi lĩnh vực đầy tiềm năng này.
Ngoài ra, chúng ta phải công nhận rằng phái nữ luôn sở hữu những ưu điểm vượt trội cần có để phát triển trong ngành IT như khả năng giao tiếp khéo léo, sự kiên nhẫn, tỉ mỉ, kỹ năng ngôn ngữ tự nhiên. Đặc biệt là tư duy logic - yếu tố quan trọng nhất của người làm IT mà các bạn nam thường được đánh giá cao hơn thì các bạn nữ cũng có thể đạt được nếu biết rèn luyện đúng cách.
IT sẽ là “cú đêm” chính hiệu?
Ngoài định kiến IT là nghề chỉ dành riêng cho phái nam thì nhiều người vẫn đinh ninh rằng ai theo nghề này cũng đều là “cú đêm" chính hiệu.
Hải Anh (22 tuổi, hiện là System/Network Engineer) cho biết: "Người ta hay gắn "mác" cho IT là cú đêm nhưng thực ra là ngành nghề nào cũng sẽ có người này người kia, tuy nhiên ở ngành IT thì tỉ lệ này sẽ cao hơn. Không phải vì họ có sở thích thức khuya mà vì công việc bắt buộc họ phải làm ở công ty lẫn ở nhà để cho kịp tiến độ hoàn thành deadline. Thời gian rảnh, người làm ngành này cũng phải tìm hiểu, học hỏi, tiếp thu những cái mới để trau dồi bản thân và có thể là cơ hội thăng tiến sau này vì thế… họ ít ngủ hơn".
Có thể thấy, IT không có múi giờ làm việc cụ thể. Khi nhận dự án, thời gian của bạn sẽ hoàn toàn dành ra để thực hiện dự án, và thời điểm hoàn thành tất cả đầu việc là không thể xác định. Vì thế, có giờ giấc sinh hoạt bình thường đối với một dân IT dường như luôn là một điều xa xỉ.
Ngoài ra, còn một số lý do khác khiến những người trong ngành Công nghệ thông tin thường bị gắn mác “cú đêm” đó là vì công việc lập trình đòi hỏi sự tập trung cao độ trong nhiều giờ liền nên môi trường làm việc yên tĩnh vào ban đêm sẽ là khoảng thời gian lý tưởng cho dân IT hoàn thành công việc một cách xuất sắc.
IT thu nhập cao nhưng luôn “ế chỏng, ế chơ”?
“IT là một ngành trả lương theo năng lực, năng lực càng cao, kiến thức càng vững thì việc lương cao là lẽ dĩ nhiên, nếu bạn có kiến thức không vững và kĩ năng không tốt thì lương thấp cũng là một cái gì đó hiện hữu rõ. Thế nhưng mình vẫn phải công nhận rằng mức lương IT đúng là đang có phần nào đó cao hơn mức lương cơ bản của một số ngành khác, bản thân mình chỉ đang ở mức fresher (thuật ngữ dùng để chỉ những sinh viên mới ra trường và bắt đầu đi làm) đang được đào tạo tại công ty nhưng vẫn nhận được lương dư dả so với mức sống của một sinh viên, điều này cũng có thể nói lên phần nào về mức lương của IT so với các ngành khác.
Ngoài ra, dân IT lương cao nhưng dễ bị ế là lời đồn bậy đó, chuyện ế không phải là không có nhưng mà bạn bè xung quanh mình đều có người yêu, sếp mình có người yêu, đồng nghiệp mình có người yêu, người hướng dẫn mình chẳng những có người yêu mà còn sắp cưới cơ. Như thế là bạn đủ hiểu rồi đấy.” - Ngọc Hiếu tâm sự.
“Theo mình thì IT cũng như các ngành nghề khác, muốn có được thu nhập cao thì cũng phải đánh đổi nhiều thứ và thu nhập nó còn nằm ở việc mình mang lại giá trị đến đâu và vị trí vai trò của mình đối với tổ chức và xã hội. Mình thấy ngày nay ngành IT cũng đã được tiếp cận nhiều hơn đối với nhiều lứa tuổi, giới tính. Việc ế hay không còn phụ thuộc vào khả năng giao tiếp và bạn có hợp với đối phương hay không chứ không hẳn là cứ làm IT sẽ ế.” - Hải Anh cũng chia sẻ thêm.
Dân IT thường bị gắn mác cú đêm, khô khan, nhàm chán chỉ vì thói quen làm việc, sinh hoạt về đêm của hầu hết những người theo ngành nghề này. Khi người ta chơi thì bạn làm, khi người ta làm thì bạn chơi thì đừng hỏi vì sao dân IT cứ bị đồn ế, có lẽ đó luôn là một điều dễ hiểu.
Cơ hội và thách thức khi gia nhập vào "vũ trụ IT"
Hiểu được xu thế chung của ngành nên đa số dân IT khi được hỏi về cơ hội và thách thức của ngành nghề này đều có câu trả lời tương tự nhau.
Chẳng hạn như chia sẻ của Hải Anh: “Theo mình thì muốn theo đuổi IT thì đầu tiên cần có đam mê và sự kiên trì cũng như tinh thần học hỏi. Việc theo đuổi ngành IT sẽ mở ra nhiều cơ hội và thách thách thức cho bản thân. Bạn sẽ có cơ hội việc làm cao, thu nhập sẽ ổn định hơn, luôn nắm bắt được xu hướng và tiếp cận công nghệ mới. Còn về thách thức thì cũng rất nhiều. Khi phải tiếp thu cái mới liên tục, đôi khi sẽ gặp rất nhiều khó khăn và nản lòng. Có rất nhiều người học IT nhưng thống kê ra trường làm đúng chuyên ngành chỉ tầm 30% và rất dễ bị đào thải. Chưa kể những người theo ngành còn hay phải thức khuya, dễ bị stress cũng như mắc các bệnh về mắt hay cột sống.”
Hay một chia sẻ khác của Đức Thịnh: “Mình nghĩ do hiện tại cũng là thời điểm vàng của ngành IT nên sự hấp dẫn của nó dễ thu hút các bạn trẻ, nhưng mỗi ngành nghề đều có những khó khăn và cơ hội riêng. Đối với ngành IT chắc khó khăn nhất là duy trì phong độ và hiệu suất làm việc để không bị đào thải vì ngành IT nói riêng mà công nghệ nói chung có sự phát triển rất nhanh. Tuy nhiên có thể nói cơ hội phát triển của ngành IT rất cao, mà không phải ngành nào cũng có được, vì mỗi ngành nghề hiện tại điều đi kèm với công nghệ nên dường như các công ty hiện nay không thể vận hành tốt nếu không có các bộ phận IT cũng như công nghệ hỗ trợ.”
Tạm kết
Cùng với cơ hội việc làm hấp dẫn và mức thu nhập cao, ngành công nghệ thông tin thực sự là một vùng đất hứa cho những ai đam mê công nghệ. Tuy nhiên nếu bạn không đáp ứng được chuyên môn theo nhu cầu của nhà tuyển dụng thì tình trạng vừa thừa vừa thiếu nhân lực của ngành này vẫn mãi là một thực trạng đáng lo. Hãy suy nghĩ kỹ để lựa chọn đúng đắn và đầu tư môi trường học chuyên nghiệp. Bạn sẽ gặt hái được “quả ngọt” của sự thành công.